مجله علمی پژوهان
سال یازدهم شماره 1 (پاییز 1391)

رادیکال های آزاد اتمها یا مولکول هایی هستند که به خاطر وجود الکترون تک در بدن موجود بسیار واکنش پذیرند و آسیب های جبران ناپذیری را به ماکرومولکولهای بدن آنان مانند DNA، پروتئین ها، لیپیدها، کربوهیدرات ها وارد می سازند. در بدن سیستم های خاصی برای مقابله با اسیب حاصل از رادیکال های آزادبه وجود آمده است که به نام سیستم های دفاع آنتی اکسیدانی معروفند. زمانی که عدم تعامل در میزان تولید رادیکال های آزاد به وجود آمده است که به نام سیستم های دفاع آنتی اکسیدانی معروفند. زمانی که عدم تعادل در میزان تولید رادیکال های آزاد و سیستم دفاع آنتی اکسیدانی پیش آید، این حالت را استرس اکسیداتیو (Oxidative Stress) گویند. پروپوفول یا 2 و 6 دی ایزوپروپیل فنل، یک هوشبر وریدی کوتاه اثر می باشد. ساختار پروپوفل حاوی گروه هیدروکسیل فنلی شبیه به آلفا- توکوفرول (ویتامین E) می باشد. که یک آنتی اکسیدان طبیعی است. مطالعات in vino و in vitro نشان میدهد که خواص آنتی اکسیدانی پروپوفل به خاطر ساختار شیمیایی فنولیک آن می باشد. براساس پژوهش ها این دارو از طریق کاهش پراکسیداسیون لیپیدی و محافظت سلول ها در برابر استرس اکسیداتیو، ظرفیت آنتی اکسیدانی رادر انسان افزایش میدهد.

آموزش تلفیقی به صورت ترکیبی از اموزش حضوری و آموزش الکترونیکی تعریف شده است، که در آن از فناوری های اطلاعات و ارتباطات و همجنین ارائه کلاس های حضوری برای یادگیری جویندگان علم استفاده می شود. آموزش تلفیقی در ده سال اخیر به عنوان یکی از گسترده ترین روش های یادگیری در جامعه آموزش شناخته شده و باموفقیت و استقبال زیادی مواجه گردیده است. در حال حاضر بسیاری از سیستم های آموزش دانشگاه ها، خصوصا دانشگاه های علوم پزشکی به استقبال از این روش روی آورده اند. از جمله رویکردهای آموزش تلفیقی در حوزه ی علوم پزشکی، شامل آموزش مداوم کادر پزشکی، آموزش موثر دروس دانشگاهی به دانشجویان، آموزش بیماران در جهت درمان سریعتر و آموزش عموم جامعه در جهت بالا بردن بهداشت عمومی می باشند. در این مقاله رویکردهای آموزش تلفیقی در دانشگاه های علوم پزشکی مورد مطالعه قرار گرفته و معرفی شده اند. این مقاله از نوع موردی بوده و جمع آوری اطلاعات با استفاده از مستندات چاپی و الکترونیکی مرتبط باموضوع صورت گرفته است.

رشد روزافزون صنایع ارتباطی، مخابراتی و انفورماتیکی، هر روز دنیا را با انقلابی جدید مواجه می کند. انقلاب فن آوری اطلاعات و ارتباطات در کلیه بخش های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، امنیتی کشورها تاثیراتی قابل توجه بر جای گذشته است. یکی از مهم ترین حوزه های کاربرد فن آوری اطلاعات، حوزه بهداشت و درمان می باشد. سیستم اطلاعات بیمارستانی نخستین و اساسی ترین سیستم در سیستم ارائه مراقبت بهداشتی می باشد. سیستم های اطلاعات بیمارستانی، سیستمهای کامپیوتری هستند که برای مدیریت آسان اطلاعات پزشکی و مدیریتی بیمارستان و در جهت بهبود کیفیت مراقبتهای بهداشتی طراحی شده اند. تحقیقات نشان داده است که به کارگیری سیستم های اطلاعات بیمارستانی موجب ارتقا کیفیت خدمات بهداشتی درمانی و افزایش رضایت مندی درخدمت گیرندگان گردیده است. برخی از مشکلات سیستم بهداشت ودرمان عبارتند از: پراکندگی اطلاعات بیماران و عدم دسترسی به سوابق آن ها، ضعف در همکاری بین پزشکان و کارکنان مراقبت های بهداشتی و همچنین ضعف در دسترسی به اطلاعات پزشکی موردنیاز. این مشکلات از طریق توسعه فن آوری اطلاعات و به ویژه سیستم های اطلاعات بیمارستانی (بهداشتی) قابل حل هستند. این مقاله به بررسی سیستم های اطلاعات بیمارستانی، پیاده سازی این سیستم ها و نقش آنها در توسعه خدمات پزشکی و بهداشتی پرداخته است.

دوایر کنترل کیفی به عنوان یک رویکرد مهم در بهبود رفتار، افزایش انگیزه و کاهش استرس در کارکنان در نظر گرفته می شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش و به کارگیری دوایر کنترل کیفی بر میزان رضایت مندی شغلی پرستاران صورت گرفت.
پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که پس از انتخاب دو پایگاه از بین واحدهای فوریتهای پزشکی استان همدان، به روش تصادفی ساده پایگاه مرکزی فوریت های پزشکی شهرستان همدان (25 پرستار) در گروه آزمون و فوریت های پزشکی شهرستان ملایر (16 پرتار) در قالب گروه کنترل وارد مطالعه شدند. ابزار استفاده شده در تحقیق پرسشنامه رضایت مندی شغلی بود که براساس تئوری دو عاملی هرزبرگ تهیه شده بود. پس از آموزش و تشکیل دوایر کیفی درگروه آزمون میزان رضایت شغلی هر دو گروه مورد سنجش قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 16-SPSS استفاده شد.
نتایج آنالیز قبل و بعد از مداخله اختلاف عمده ای را از نمرات عوامل بهداشتی (P<0.001) انگیزشی (P<0.001) و نمره کل رضایت شغلی (P<0.001) در گروه آزمون نشان داد. اما در گروه شاهد اختلاف عمده ای قبل و بعد از مداخله در نمرات عوامل بهداشتی (P=0.069) انگیزشی (P=0.094) و نمره کل رضایتمندی شغلی (P=0.495) وجود نداشت. همچنین مقایسه دو گروه بعداز مداخله نشان داد که اختلاف معنی داری از نظر نمره عوامل انگیزشی (P=0.001) و نمره کل رضایت مندی شغلی (P=0.003) بین دو گروه وجود داشت در حالی که از نظر نمره عوامل بهداشتی اختلاف معنی داری بین دو گروه آزمون و شاهد مشاهده نشد(P=0.082).
این مطالعه تاثیر آموزش واجرای دوایر کیفی بر رضایت مندی شغلی پرستاران شاغل در فوریت های پزشکی را مورد تایید قرار داده و این روش را به عنوان یک شیوه مدیریتی جهت به کارگیری توسط مدیران فوریت های پزشکی پیشنهاد می نماید.

کودکان کم شنوا به دلیل نقص درونداد شنیداری ممکن است مشکلاتی در حافظه شنیداری-کلامی داشته باشند، اما این احتمال وجود دارد که به دلیل سلامت درونداد بینایی، حافظه بینایی-کلامی نقصی نداشته باشد. در این مطالعه مهارت های حافظه شنیداری- کلامی و حافظه بینایی- کلامی دانش آموزان کم شنوای متوسط تا شدید (70-56 دسی بل) مشغول به تحصیل در مدارس استثنایی با گروه عادی مقایسه شده است.
در این مطالعه توصیفی مقطعی دو گروه کودکان کم شنوا و عادی توسط خرده آزمون حافظه فعال از آزمون «خواندن و نوشتن در دانش آموزان دبستانی» مورد مقایسه قرار گرفتند.
یافته های پژوهش نشان میدهد که گروه کودکان کم شنوا در مهارت حافظه شنیداری- کلامی کلمه، جمله و صدا به طور معنی دار عملکرد ضعیف تری نسبت به گروه کنترل داشتند و فقط در مهارت حافظه شنیداری کلامی صدا (معکوس) عملکرد مشابهی با گروه عادی داشتند. گروه کم شنوا وعادی در حافظه بینایی –کلامی حرف و تصویر عملکرد مشابهی داشتند.
باتوجه به نتایج مطالعه به نظر می رسد نقص شنیداری عامل عملکرد ضعیف در حافظه فعال شنیداری می باشد. همچنین کودکان کم شنوا در تکالیفی که به پردازش های بینایی نیاز دارند، عملکرد مشابهی با افراد عادی داشته ولی در تکالیف مبتنی بر پردازش های شنیداری عملکرد ضعیف تری دارند.

بخش مدارک پزشکی از مهمترین مراجع دستیابی به اطلاعات مربوط به بیماری افراد، چگونگی درمان آنها نحوه مدیریت و عملکرد کارکنان مراکز بهداشتی درمانی می باشد. ارزیابی کفایت و تناسب خدمات ارائه شده به بیمار با استفاده از مدارک پزشکی صورت می گیرد. این پژوهش به منظور تعیین عملکرد بخش مدارک پزشکی بیمارستان ها در دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1390 انجام گرفت.
این مطالعه به صورت توصیفی-مقطعی و با استفاده از چک لیست های روا و پایا از طریق مشاهده و مصاحبه انجام گرفت. در این مطالعه عملکرد بخش مدارک پزشکی و واحدهای چهارگانه آن در پنج بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت بین بیمارستان ها مقایسه ای صورت گرفت.
نتایج پژوهش نشان می دهد که بخش مدارک پزشکی بیمارستان بعثت دارای بالاترین امتیاز عملکرد (91/2 درصد) و بخش مدارک پزشکی بیمارستان بهشتی دارای کمترین امتیاز عملکرد (44/7 درصد) می باشد. نازل ترین شاخص مربوط به برخورداری از فضای مناسب و کافی در تمام واحدها می باشد.
برای بهبود عملکرد بخش مدارک پزشکی موارد زیرتوصیه می گردد: استفاده از نیروهای تحصیل کرده و متخصص در رشته مدارک پزشکی، برگزاری کارگاه ها و دوره های باز آموزش و ضمن خدمت برای پرسنل بخش مدارک پزشکی و اختصاص فضای و تجهیزات مناسب برای واحدهای بخش مدارک پزشکی.

کم شنوایی یک طرفه بر مکان یابی صدا، فهم گفتار در شرایط شنیداری نامطلوب، پیشرفت تحصیلی، رفتار و یادگیری فرد کم شنوا اثرات مخربی دارد. باتوجه به این موارد تشخیص و مداخله زود هنگام کم شنوایی یکطرفه در سنین پدیین تر از اهمیت به سزایی برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی شیوع کم شنوایی یک طرفه در کودکان 3-6 سال مهد کودک شهر همدان در سال 1391 می باشد.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و به روش مقطعی انجام پذیرفته است. در این مطالعه 345 کودک 3 تا 6 سال (185 دختر و 160 پسر) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین کودکان مهدهای کودک شهر همدان انتخاب شدند. از آزمون Play Audiomerry جهت بررسی آستانه های شنوایی استفاده گردید.
یافته های مطالعه نشان داد که از مجموع 690 گوش مورد مطالعه 30 مورد (4/3درصد) کم شنوایی یکطرفه شامل 26 مورد (3/8 درصد) کم شنوایی انتقالی، 3 مورد (0/4 درصد) کم شنوایی حسی عصبی و 1 مورد (0/1 درصد) کم شنوایی آمیخته در جامعه مورد پژوهش وجود دارد. نتایج آزمون های تحلیلی نیز نشان داد که اختلاف معناداری بین دو گوش، جنسیت و سنین مختلف وجود ندارد.
در این پژوهش شیوع کم شنوایی یکطرفه به میزان 4/3 درصد به دست آمد که درصد بالایی از (3/8 درصد) کم شنوایی انتقالی می باشد و برای هر کودک حداقل یک بار در طول دوران بازآموزی ممکن است پیش آید. باتوجه به شیوع نسبتا بالای کم شنوایی یک طرفه در کودکان 3-6 سال و اهمیت این دوره سنی برای رشد گفتار و زبان و یادگیری تشخیص به موقع و مداخله زودهنگام ضروری می باشد.

یکی از مهمترین ارکان پایداری و ثبات هر سازمان رضایت شغلی کارکنان آن است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رضایت شغلی و عوامل دموگرافیک موثر بر آن در تکنسین های اتاق عمل بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1390 انجام شده است.
این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و به شیوه مقطعی انجام پذیرفته است. جامعه آماری شامل کلیه تکنسین های اتاق عمل بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهر همدان و حجم نمونه محاسبه شده برابر 104 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. در این مطالعه به منظور گردآوری داده ها علاوه بر پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک از پرسشنامه رضایت شغلی استفاده شد. رضایت آگاهانه کلیه افراد جهت شرکت در پژوهش اخذ گردید و به منظور تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار 16-SPSS استفاده گردید.
باتوجه به نتایج، میزان رضایت شغلی در تکنسین های اتاق عمل بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شهر همدان در حد متوسط رو به کم بوده و یافته ها نشانگر آن است که بین رضایت شغلی و عوامل دموگرافیک مورد مطالعه شامل (سن، سابقه کار، جنسیت، وضعیت تاهل، شیفت کاری) رابطه معناداری وجود ندارد.
با توجه به پایین بودن رضایت شغلی در جامعه مورد مطالعه، نتایج حاصل از یافته ها به مدیران و مسئولیت ذیربط گزارش داده شد، تا آن رادر برنامه ریزی های آتی آن را مدنظر داشته باشند، زیرا افزایش رضایت شغلی موجب ارتقای سطح کیفی خدمات گردیده و این امر نیز به نوبه خود موجبات توسعه سلامت در کشور را فراهم می کند.