فهرست مطالب

پژوهش حقوق کیفری - پیاپی 8 (پاییز 1393)

فصلنامه پژوهش حقوق کیفری
پیاپی 8 (پاییز 1393)

  • بهای روی جلد: 36,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1393/09/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • عادل ساریخانی*، اسماعیل آقا بابا بنی صفحات 9-29
    یکی از بحث های مطرح در حقوق کیفری مبتنی بر آرای فقهی، روایی یا ناروایی اعدام تعزیری است. به رغم آن که قانون گذار ضمن دسته بندی مجازات های تعزیری در ماده 19 قانون مجازات، اعدام تعزیری را در این دسته بندی قرار نمی دهد، در عمل مجازات هایی در قوانین کیفری به خصوص در قوانین مرتبط با مواد مخدر در نظر گرفته شده که با تعزیر شمردن این مجازات ها سازگاری دارد این در حالی است که مبانی و آرای فقهی از شرعی بودن اعدام تعزیری حمایت نمی کند. این مقاله با در نظر گرفتن مبانی و دلایل ممکن برای مشروعیت اعدام تعزیری این مسئله را از زاویه فقه به بحث گذاشته و به این نتیجه دست می یابد که اعدام تعزیری فاقد مستند قابل قبول فقهی است و نمی توان برای حمایت از مصالح جامعه «حق حیات» را نادیده گرفت
    کلیدواژگان: اعدام، تعزیر، فساد در زمین، مجازات، حق حیات
  • اکبر وروایی، رضا سعادتی، حمید هاشمی* صفحه 33
    وقوع رفتارهای مغایر با عفت و اخلاق عمومی در هر اجتماع امری مسلم و انکار ناپذیر است. آنچه در این میان مهم می نماید، نوع واکنش اتخاذ شده از سوی حکومت در قبال رفتارهای نامبرده است. راهبرد انتخاب شده از سوی برخی جوامع از جرم انگاری آنها در چهار چوب حقوق کیفری حکایت دارد.اینکه چه رفتاری را باید ممنوع اعلام کرد و کدام یک را می توان از دایره اعمال قانونی خارج نمود،سوالاتی است که باید در حوزه های فلسفه حقوق و فلسفه اخلاق برای آنها پاسخی یافت.هر نظام حقوقی در نسبت با مبانی اندیشه و عقاید خود دست به تعیین محدوده جرایم و مجازاتها می زند. نظام حقوق غرب متاثر از اندیشه های لیبرالیستی گرایش حداقلی حمایت از اخلاقیات را انتخاب کرده است.بر خلاف آن نظام حقوق کیفری جمهوری اسلامی ایران بنا دارد تا از اخلاق حمایت بیشتری داشته باشد؛ بررسی منابع روایی و فتاوی معتبر فقهای بزرگ امامیه با تکیه بر قائده مشهور«التعزیر لکل فعل محرم» و مشروح مذاکرات صورت گرفته در مجلس قانونگذاری بر این امر صحه می گذارد. جرم زدائی و «کاهش تورم کیفری» مسئله روز دستگاه های قضایی و انتظامی است و نه تنها در جامعه ما بلکه موضوع بحث جامعه جهانی است. متاسفانه در ایران به این دو مقوله که در «جرم شناسی» و «جامعه شناسی حقوقی» مطرح می شوند، کمتر پرداخته شده است. در این تحقیق در نهایت به بررسی تاثیر اخلاق در جرم انگاری و جرم زدائی در حوزه حدود، قصاص، دیات، تعزیرات در قانون مجازات اسلامی خواهیم پرداخت.
    کلیدواژگان: اخلاق، جرم انگاری، جرم زدائی
  • محمد فرجیها، جمشید غلاملو* صفحات 62-83
    محکومیت بی گناهان یکی از مصادیق خطاهای قضایی است. بنابراین، این برداشت که این دو مفهوم را معادل هم می داند نادرست است. البته، مهم ترین مصداق خطای قضایی، محکومیت افراد بی گناه است. بی گناهی می تواند واقعی و یا حقوقی باشد. منظور از بی گناه واقعی یعنی محکومی که اساسا جرم انتسابی را مرتکب نشده و به اصطلاح ناکرده بزه است. بی گناه حقوقی، محکومی است که رفتار مجرمانه انتسابی را مرتکب شده است ولی محکومیت وی از طریق نقض تشریفات دادرسی عادلانه حاصل آمده است. این تقسیم بندی به رغم برخی مزایا تا حدودی گمراه کننده است. زیرا در بسیاری از موارد عملا بی گناهی واقعی و حقوقی بر هم منطبق می شوند. برای نمونه، پژوهشگرانی که قایل به این تقسیم بندی هستند مواردی مانند عدم کفایت ادله اثبات را از نوع خطای شکلی و فنی می دانند. در حالی که اصولا متهم زمانی بی گناهی واقعی اش ثابت می شود که ادله ای که جرم او را ثابت و فرض بی گناهی او را نقض کنند وجود نداشته باشند. در واقع، محکومیت بی گناهان، محکومیتی است که مبتنی بر ادله نادرست یا مخدوش است. به رغم وجود اختلاف نظرها، اغلب پژوهشگران، مفهوم مضیق بی گناهی یعنی بی گناهی واقعی و نیز ضابطه عینی یا رسمی در تشخیص بی گناهی را مبنای مطالعات خود در زمینه محکومیت بی گناهان قرار داده اند.
    کلیدواژگان: محکومیت بی گناهان، خطای قضایی، بی گناهی واقعی، بی گناهی قانونی، دادرسی عادلانه
  • فرید محسنی، سعید جوهر* صفحات 84-107
    تخصصی کردن شاخه های مسئولیت، نگرش نوینی در علم حقوق به شمار می رود. اساسا هدف اصلی در تحمیل انواع مسئولیت ها، جبران زیان متضرر اعم از فرد یا جامعه است و شاخه های تخصصی مسئولیت، امکان این جبران را به بهترین شکل فراهم می آورد. یکی از شاخه های مسئولیت (که به شکل جدیدی در حال شکل گیری وگسترش می باشد) مسئولیت اجتماعی است. این نوع از مسئولیت در اثر نقض تعهدات اجتماعی پدید می آید وبا سایر انواع دیگر مسئولیت از جهات گوناگون متفاوت می باشد. جایگاه این شاخه از مسئولیت و ارتباط آن با شاخه های سنتی مسئولیت، خصوصا مسئولیت کیفری و نقاط اشتراک و افتراق و معیارهای تفکیک آن دو از نکات بسیار مهم و جدید است که موضوع این مقاله را تشکیل می دهد.
    کلیدواژگان: مسئولیت اجتماعی، مسئولیت کیفری، تعهدات مبنایی
  • حسین حیدری، جنت خاکسار آرانی* صفحه 115
    حد فاصل میان دوران توحش و دوران تمدن را ابداع خط همچنین آیین دادرسی، بویژه در حقوق عمومی می دانند. بیگمان در هر دو زمینه، بین النهرین مهمترین گهواره تمدن بشری است. از یک سو با کشف کتیبه حمورابی این دیدگاه به اثبات رسید که قانون نامه حمورابی بهترین مجموعه به جا مانده و مفصل ترین آن در نوع خود است که از خاورمیانه باستانی می-شناسیم.
    از سوی دیگر، اگرچه تاریخ زندگی حضرت موسی را میان1500تا1200ق.م تخمین زده اند، اما اسناد مکتوب قدیمی ترین بخش های آن یعنی اسفار خمسه حداکثر به حدود900 ق.م در منطقه فلسطین باز می گردد.
    این مقاله تشابه قوانین حمورابی و یهودیت را در زمینه هایی از قبیل: مجازات جادوگری، سنگسار مرتکب زنای محصنه، قصاص عضو و... را می نمایاند و تشابه اساطیر این دو خاستگاه تاریخی-مانند طوفان نوح- را نشان می دهد. در عین حال به تفاوت های جزئی قانون حمورابی با احکام یهودیت در زمینه هایی چون مجازات نیابتی، حقوق زنان و... نیز توجه دارد. با مشاهده این شباهت های چشمگیر، می توان گفت قانون نامه حمورابی پیش نمونه قوانین یهود است.
    کلیدواژگان: احکام یهودیت، قانون نامه حمورابی، بین النهرین باستان، تاریخ یهود
  • جواد صالحی* صفحه 145
    تحت نظر گرفتن تردد خودروها با استفاده از دستگاه ردیاب از رفتارهای معمول پلیس در ایالات متحده است. پلیس ترددهای مشکوک به حمل مواد مخدر آنتونی جونز را با اتصال دستگاه ردیاب به خودروی وی بدون مجوز دادگاه ثبت می کند. اگرچه دادگاه بدوی این رفتار پلیس را نقض حریم خصوصی آنتونی جونز تلقی نمی کند، لیکن دادگاه تجدیدنظر این رفتار پلیس را نقض حریم خصوصی جونز تلقی و رای محکومیت جونز را در دادگاه بدوی به خاطر غیرقانونی بودن دلائل آن نقض می کند. پلیس از این رای تقاضای اعاده ی دادرسی می نماید، لیکن دیوان عالی رای دادگاه تجدیدنظر را تایید می کند. این مساله با توجه به اتکای روزافزون پلیس به دستگاه ردیاب برای تعقیب، کشف و جمع آوری دلائل علیه مظنونین واجد اهمیت است. سوال اصلی پژوهش این است که اعتبار حقوقی دلائل حاصل از این نوع تعقیب مظنون چه وضعیتی دارد؟ روش تحقیق در این نوشتار از نوع توصیفی و تحلیل محتوای آراء قضایی است. نتایج حاصل از این پژوهش با اتکاء به تحلیل محتوای آراء دیوان عالی ایالات متحده واجد شاخص هایی از جمله؛ رفتار موجد بازرسی، معیار قانونی یا غیرقانونی بودن بازرسی، استانداردهای موجد سوءظن برای بازرسی یا اخذ مجوز به عنوان مبنایی برای مقبولیت و توجیه شکل گیری این رویه است.
    کلیدواژگان: دیوان عالی ایالات متحده، حریم خصوصی، ردیاب، پلیس
|
  • Adel Sarikhani*, Esmail Aghabababani Pages 9-29
    One of the issues raised in criminal law based on Islamic Jurisprudence is the justifiability or unjustifiability of Ta’Ziri execution. In spite of the fact that legislator does not provide Ta’Ziri execution in the categories of Article19 of the Penal Code, in practice some punishments in other penal statutes, particularly in drug-related crimes, are intended to be compatible with Ta’ziri punishment. However, the principles and ideas of Islamic Jurisprudence do not acknowledge the Ta’Ziri execution. Considering the possible basis for the legitimacy of Ta’Ziri execution, the issue will be discussed according to the Islamic jurisprudence. This paper is to come to the conclusion that Ta’Ziri execution has not an acceptable documentary basis، and the right to life cannot be ignored due to social interests.
    Keywords: Execution, TaZir, Corruption on earth, punishment, the Right to Life
  • Akbar Vorurai, Reza Saadati, Hamid Hashemi* Page 33
    In consistent behaviors against the public morality and chastity is undeniable in society (community). But what seems o to be important, is the government s response against the behaviors. What behavior should be banned and which can be out the legal, are questions that should be answered in the areas of law and moral philosophy. The legal system in west, is influenced by the ideas of liberal and less in clined to support moral behavior. On the contrary, criminal justice system in Iran plans more supportive of moral behaviors. Decriminalization and criminal inflation are the issues of judiciary and law enforcement agencies. Unfortunately, these two categories are discussed in criminology and sociology has been less expressed in Iran’s legal system. At last this study, examines the impact at moral in criminalization and Decriminalization in four areas in Islamic penal code.
    Keywords: Decriminalization, criminalization, Morality
  • Muhammad Farajiha, Jamshid Gholamlou* Pages 62-83
    Wrongful conviction of the innocent is a type of miscarriage of justice. Thus, the perspective that believes these two concepts are equivalent is false. Innocence can be actual or legal. The actual innocent is who does not commit the crime. The legal innocent is who commit a crime but his/her conviction was achieved through a violation of due process/fair trial. Despite some advantages of this division, it is somewhat misleading. Because, in practice, in many cases legal and actual innocence overlap each other. For example, researchers who provide this division, include insufficient evidence as a procedural error, not substantive. While, normally, an accused be wrongly convicted when there is no enough evidences. Actually, the criminal justice system ignores presumption of innocence. Despite disagreements, most researchers have applied actual concept of innocent and objective criteria in determining innocence in their studies.
    Keywords: Wrongful conviction, Judicial Error, Real innocence, Legal innocence, Fair trial
  • Farid Mohseni, Saeed Johar* Pages 84-107
    The specialization of responsibility branches, is a new attitude in science of law. Basically, the main purpose in imposing a variety of responsibility, is the compensation whether from unit or the community, and professional responsibility branches, makes it possible to be the best form of compensation. One of the responsibility branches is social responsibility. This type of responsibility is social responsibility arises as a result of social obligations breach different from other type of responsibility. The position of this branch of responsibility and its relationship with the traditional responsibility branches especially the criminal responsibility and separation or participation is the subject of this article.
    Keywords: Social responsibility, Criminal responsibility, Basis obligation
  • Husein Heidari, Jenat Khaksar Arani* Page 115
    The invention of writing system may be considered as a divider between savagery and civility. Another line between these two periods appears to be invention of procedural law, special in public law. Concerning these two issues, Mesopotamia is, undoubtedly, the most significant origin of civilization. After detection of Hammurabi’s code as inscribed on stone tablets, it has been proved that code of Hammurabi is the most detailed and comprehensive collection found in Ancient Mesopotamia. Moses has been estimated to live between 1500 and 1200 B.C. However, the most ancient written documents attributed to him, Pentateuch; date back to 900 B.C. in Palestine. The current article is an attempt to reveal similarities between code of Hammurabi and Jewish laws in such topics as punishment for witchcraft, adultery, retaliation mythologies such as storm in time of Noah and etc. meanwhile, slight differences between code of Hammurabi and Jewish laws in such topics as vicarious punishment, rights of women and etc. altogether, dramatic correlation between two collection of codes might indicate that code of Hammurabi is a prototype of Jewish laws.
    Keywords: Jewish Law, Code of Hammurabi, Ancient Mesopotamia, Jewish history
  • Javad Salehi* Page 145
    Tracking the vehicles traffic by GPS is usual behaviors of the police in the United States. Police Track the vehicle traffic suspected of carrying drug Antony Jones by connecting the device to his car registered Tracker records without a license of court. Although the trial Court never recognized this behavior as violation of Antony Jones, but Appeal Court took this behavior as violation of Jone's privacy and have been reversed his conviction because of the illegality of its. Police appeal from U.S Supreme Court, But Supreme Court confirms the Appeal Court procedure. This issue is due to the increasing reliance GPS to prosecution, discover and collect evidences against suspects. The main research question is the legal validity of this kind of suspect prosecution's evidences? Research method is a description and analysis of the content of the judicial verdicts in this article. These procedures meet the valuable achievements that this article by Analysis of the content of the verdicts with indicators such as; the legal criteria for inspection, the cause of the behavior, or illegal inspection, cause standards of inspection or licensure have been extracted and identified as the basis for the formation of these procedures is acceptation and justification.
    Keywords: U.S. Supreme Court, Privacy, GPS, Police