فهرست مطالب

نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات - پیاپی 5 (بهار 1394)

فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات
پیاپی 5 (بهار 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/03/25
  • تعداد عناوین: 27
|
  • سخن نخست
  • نقد اطلاع رسانی
  • شعله ارسطوپور صفحه 5
    نوشتار حاضر نقدی است بر ترجمه کتاب رفتار اطلاعاتی: یک غریزه تکاملی که در سال 1392 توسط انتشارات کتابدار به چاپ رسیده است. در این کتاب نویسنده دیدگاه خود درباره رفتار اطلاعاتی انسان را در بستری تکاملی ارائه داده است؛ به طوری که اشاره به مطالعات تاریخی در زمینه تکامل انسان از بدو ظهور، با توجه به شواهد باستان شناسی، تا تبدیل به انسان امروزی، جزئی جدایی ناپذیر از کتاب شده است. در این نوشتار پس از ارائه مقدمه ای کوتاه به معرفی اثر و ویژگی های آن از یک سو و ترجمه ارائه شده از دیگرسو پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: آماندا اسپینک، رفتار اطلاعاتی انسان، تکامل، رفتار اطلاع جویی
  • ملیحه درخوش صفحه 13
    اف آر بی آر، الگویی مفهومی با ساختار موجودیت – رابطه است که نگاهی نو به ارائه دنیای کتاب شناختی را معرفی می کند. این دیدگاه، منابع اطلاعاتی را به صورت مجموعه ای از موجودیت های مرتبط اطلاعاتی تعریف می کند. اف آر بی آر با تغییر دیدگاه سازمان دهندگان اطلاعات به منابع و چگونگی توصیف آن ها، کمک می کند تا پیشینه کتاب شناختی دارای اطلاعاتی باشد که کاربر بتواند با کمترین وقت و هزینه به منبع مورد نظر دست یابد. مقاله حاضر با هدف بررسی و نقد کتاب FRBR: راهنمایی برای رفع ابهامات نوشته شده است. این کتاب در ابتدا به مفهوم الگوی موجودیت – رابطه می پردازد و پس از آن الگوی مفهومی اف آر بی آر را با توجه به اینکه یک الگوی موجودیت – رابطه است، بررسی می کند. در این کتاب، نویسنده کوشیده است تعریف و معرفی کاملی از اجزای الگوی اف آر بی آر ارائه کند. موجودیت های گروه های سه گانه و ویژگی های هر یک از این موجودیت ها و روابط میان موجودیت های مختلف و وظایفی که این الگو برای کاربران در نظر گرفته، در فصل های مختلف تشریح شده است. هدف این کتاب، معرفی کامل اجزای اف آر بی آر به منظور دستیابی به درکی صحیح از این الگوی مفهومی است. در این مقاله، بخش های مختلف کتاب معرفی و نقد و بررسی شده است.
    کلیدواژگان: اف آر بی آر، الگوی مفهومی، ملزومات کارکردی پیشینه های کتاب شناختی، موجودیت، رابطه
  • شیما مرادی صفحه 25
    مقاله حاضر، نقدی است بر کتاب «طراحی و مدیریت وب کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی» تالیف دکتر سعید اسدی که به طراحی و مدیریت وب سایت کتابخانه ها و همه ابعاد مرتبط با آن می پردازد. این کتاب درباره انتخاب، طراحی، تولید و روزآمدسازی وب گاه کتابخانه در هشت فصل تالیف شده است. فصل های نخستین به طراحی و معماری وب گاه، زبان های برنامه نویسی و کاربردهای وب گاه کتابخانه می پردازند. در ادامه درباره ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات و نیز کتابخانه دیجیتال بحث می شود و در پایان نکاتی برای مدیریت وب گاه کتابخانه ارائه می گردد. در این نقد، فصل های مختلف کتاب بررسی، آثار مشابه در حوزه طراحی و مدیریت وب سایت کتابخانه معرفی و نیز نقاط قوت اثر ذکر می شوند. در انتها، پیشنهادهایی برای بهبود محتوا و تکمیل بخش های مختلف ارائه خواهد شد.
    کلیدواژگان: نقد کتاب، کتابخانه ها، وب سایت ها، طراحی، مدیریت
  • سولماز زرداری صفحه 39
    مرجع شناسی یکی از ارکان اصلی حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی است. در این بین کسب مهارت در شناسایی منابع مرجع اهمیتی خاص دارد تا بتوان نیاز اطلاعاتی مراجعان به بخش مرجع را رفع کرد. به طور عمومی امروزه منابع مرجع مربوط به زبان هایی جز فارسی و عربی را با عنوان منابع مرجع لاتین قلمداد می کنند. این منابع در جای خود از اهمیت خاصی برخوردارند. در این مطلب کتابی جدید در حوزه مرجع شناسی لاتین نقد و بررسی می شود. پس از معرفی اثر، جایگاه آن میان آثار مشابه تشریح شده است. در بخش اصلی مطلب نیز با بررسی و بیان شواهد، به طور مدلل مزایا و کاستی های اثر بیان می شود.
    کلیدواژگان: نقد کتاب، مرجع شناسی عمومی، علیرضا محمودی، فاطمه امینی
  • نقد ارتباطات
  • امیدعلی مسعودی صفحه 51
    در این نوشتار ابتدا به معرفی نویسنده و مطالب کتاب خبر برای رادیو پرداخته شده است. نویسنده که سابقه قابل توجهی در خبرنویسی رادیویی دارد، در این کتاب در چند فصل به مهم ترین مطالب در آموزش خبرنویسی مانند تعاریف خبر، عناصر خبر، لیدنویسی، سبک های خبرنویسی و تیتر می پردازد. این مطالب در نوشتن خبر برای رسانه های مکتوب به ویژه مطبوعات و خبرگزاری ها کاربرد دارند. در نقد و بررسی کتاب مشاهده می شود که مولف در پرداختن به خبر نویسی برای رادیو کوتاهی کرده است و کتاب دچار کاستی هایی چون نپرداختن به سبک نگارش رادیویی و بی توجهی به شنوندگان رادیو و بحث شیوه و مضمون شده است. راه برون رفت از این مشکلات، توجه به شیوه های نوشتن خبر برای رادیو و حذف مطالبی چون «سبک های خبرنویسی مطبوعاتی» از کتاب و جایگزینی مطالبی است که بتواند نیازهای خوانندگان را برای نوشتن خبرهای رادیویی برآورده سازد.
    کلیدواژگان: خبر، رادیو، مطبوعات، تیتر، لید، سبک خبر
  • یوسف خجیر صفحه 59
    روزنامه نگاری در عصر کنونی با کمک ماهواره ها و اینترنت، جهانی شده است. این رویکرد جهانی نه تنها از نظر جغرافیایی و گستره پوشش، تغییراتی را برای این رسانه به همراه داشته، بلکه از نظر محتوایی و سازمانی نیز نظام رسانه ای، به ویژه روزنامه نگاری، را متحول کرده است. حضور و رقابت در عرصه جهانی نیازمند الزامات، پیش فرض ها و تغییراتی در محتوا، سبک و نحوه ارائه مطلب، سازمان رسانه ای و حتی نیروی انسانی است. حضور قدرتمند، جریان ساز و گفتمان ساز روزنامه نگاری ایران و روزنامه نگاران ایرانی در عرصه جهانی و منطقه ای نیازمند شناخت تحولات سیاسی بین المللی، فهم درست از روزنامه نگاری عصر کنونی، فهم مخاطب جهانی، توانمندسازی و آموزش حرفه ای و آموزش زبان انگلیسی، حمایت فنی و تجهیزاتی و مالی سازمان، وجود تفکر رقابتی در سازمان های خبری و، از همه مهم تر، رویکرد مثبت حاکمیت به حضور در عرصه بین المللی است. از این رهگذر، کتاب ضمن پرداختن به روزنامه نگاری بین المللی و روزنامه نگاری در کشورهای درحال توسعه، به نحوه و چالش های گفتمان سازی آن در نظام روزنامه نگاری کشور پرداخته است. در این بین تجربه هایی نیز از روزنامه نگاری در دنیا چاشنی اثر شده است.
    کلیدواژگان: گفتمان سازی، روزنامه نگاری بین المللی، روزنامه نگاری آزاد، روزنامه نگاری تحقیقی، پرتره نویسی
  • اسماعیل قدیمی صفحه 73
    کتاب رواب طعمومی 2 درباره تحولات صور تگرفته در تولید و ب هکارگیری فناور ی های ارتباطات و اطلاعات در جامعه و تاثیرات آن بر حرفه رواب طعمومی، در عصری است که، به ادعای نویسنده، گسترش و نفوذ شگف تانگیز رسان ه های الکترونیکی، آن را از دور ه های پیشین متمایز کرده است. این کتاب با تاکید بی شازاندازه بر تحولات در عرصه فناور ی های ارتباطی و اطلاعاتی، مدیران و کارشناسان را به تجدیدنظر در عادات و رفتارهای روزمر هشان فرام یخواند. نویسنده در مقام مفسر شیفته این فناور ی ها، بدون ارائه دلایل و شواهد مجا بکننده، از هی چگونه بزرگنمایی در ستایش و شرح تاثیرات این فناور ی ها بر زندگی اجتماعی و به تبع دریغ نم یورزد. در این کتاب از نق شهای رسانه اجتماعی دیجیتال «رواب طعمومی» آن، حوزه در رواب طعمومی سخن به میان م یآید و نویسنده بر این باور است که تاثیر وب و مولت یمدیا «ارتباطات بازاریابی» و «رواب طعمومی» بر رواب طعمومی باعث شده است که ما ناچار به بازتعریف باشیم و مشتریان و بازخورد مستقیم آنها را، ب هویژه در شبکه های اجتماعی، در تحلیل خود از این حرفه منظور کنیم. نویسنده هدف این کتاب را درک رواب طعمومی جدید برای احیای آن م یداند. او نتیجه سا لها تجربه و اشتیاق خود به نقش و تاثیر رسان ه های اجتماعی، شبکه های 2 را بر رواب طعمومی به تصویر کشیده و در پایان چنین نتیجه گرفته / اجتماعی و اینترنت 0 است که رواب طعموم ی ها باید بیشترین تلاش خود را بر تدوین برنام ه هایی متمرکز کنند که استفاده از شبکه های اجتماعی را در کانون توجه همگان قرار می دهد.
    کلیدواژگان: وب 2، 0، روابط عمومی 2، شبکه های اجتماعی، مولتی مدیا، بازخورد مستقیم و سریع
  • حسین امامی صفحه 85
    رسانه یکی از منابع مهم کسب دانش، ثروت و قدرت است و سواد رسانه به مخاطب این قدرت را می دهد تا در برابر رسانه موضعی منفعل نداشته باشد تا از آسیب های پرداخته شده «سواد رسانه» آن دور بماند. در این نوشته، به معرفی و نقد کتاب است. تمرکز اصلی این کتاب بر فیلم و سینما و کارتون است. نویسنده علاوه بر ذکر مباحث نظری به زبان ساده، مثال هایی را مطرح و درنهایت پیام ها و لایه های پنهان معنای این متون رسانه ای را کشف رمز، تحلیل و ارزیابی کرده است. وی فراگیرشدن سواد رسانه ای را در جامعه ایران، یک ضرورت می داند که نیاز به یک نهضت ملی دارد.
    کلیدواژگان: سواد رسانه، عناصر داستان، بازنمایی، مخاطب، متون رسانه ای، مصرف رسانه ای
  • اسماعیل افقهی صفحه 93
    جریان سازی رسانه ای، تدبیری است که وسایل ارتباط جمعی به کار می برند تا مخاطب را با خود همراه کنند. در نگاه اول به جریان سازی، جنبه منفی آن در ذهن تداعی می شود؛ درصورتی که انگیزه جریان سازی، همواره تخریبی نیست؛ بلکه سازندگی هم می تواند هدف جریان سازی تلقی شود. پس جریان سازی مانند از «درآمدی بر نقش رسانه ها در جریان سازی» شمشیر دولبه عمل می کند. کتاب اولین کتاب های تئوریک در بحث جریان سازی خبری به صورت ویژه است که در داخل کشور منتشر شده است. نویسنده کتاب سعی دارد الزامات جریان سازی را، از هدف و برنامه گرفته تا بحث مخاطب و فرآیند جریان سازی، مطرح کرده، با نقد جریان سازی و انحصارگرایی رسانه های تحت سلطه غرب، رسانه های جمعی داخلی، به خصوص سازمان صداوسیما، را به انگاره سازی و تبلیغ رسانه ای آموزه های ناب محمدی و بهره گیری از اسناد بالادستی دعوت و تشویق کند. نوشتار حاضر نقدی است بر ساختار و محتوای این کتاب با هر دو رویکرد مثبت و منفی به جریان سازی خبری و نقش سازمان صداوسیما در بهره گیری از این شگرد.
    کلیدواژگان: رسانه جمعی، جریان سازی خبری، انحصار خبری، صداوسیما
  • جلال خوش چهره صفحه 103
    با گسترش روزافزون رسانه ها و تاثیرگذاری آن ها بر حوزه های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، مدیریت علمی بر سازمان های رسانه ای روزبه روز از اهمیت بیشتر برخودار شد و در چند دهه گذشته رشته ای دانشگاهی در پا گرفت تا فارغ التحصیلان آن «مدیریت رسانه» دانشکده های مدیریت با عنوان بتوانند با به کارگیری بهینه منابع سازمان و با استفاده از کارکردهای مدیریت نظیر برنامه ریزی، سازمان دهی، هدایت و کنترل به تحقق اهدف سازمان رسانه ای کمک کنند. تولید منابع اطلاعاتی مرتبط با این رشته در قالب کتاب، مقاله و پایان نامه «مدیریت رسانه» در دستور کار مراکز دانشگاهی و دانشگاهیان قرار گرفت و کتاب در این راستا تدوین شده است. کتاب، بیش از آنکه کتابی درباره رسانه به مفهوم عام و شیوه های مدیریت آن باشد، جزوه ای آموزشی - توجیهی برای مدیران رسانه ملی، به ویژه مدیران صدای جمهوری اسلامی، است. این کتاب، گردآوری مجموعه مقالات، سخنرانی ها و جزوه های آموزشی حسن خجسته است. در این مقاله بخش های کتاب، معرفی و از نظر میزان تحقق اهداف، جامعیت و مانعیت و ساختار، نقد و بررسی شده اند.
    کلیدواژگان: مدیریت رسانه، رسانه، مدیریت راهبردی، رسانه ملی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی
  • عباس اسدی صفحه 111
    کتاب کوچک مصاحبه حاوی پنج بخش است که می کوشد ضمن پرداختن به چیستی مصاحبه، ارکان مصاحبه، شیوه های مصاحبه و ریخت شناسی مصاحبه را به خواننده بیان کند و به صورت راهنمای دستی برای اهالی رسانه، به ویژه برای خبرنگاران و روزنامه نگاران، درآید. به عبارت دیگر، آنچه در این کتاب آورده شده حاوی تجربیات نویسنده در رادیو است که خواسته به طور فشرده، سرنخ های» و دادن «برای رهیافت علاقه مندان» ی رادیویی خود را «تجربه ها» ارائه کند. اما این که نویسنده «راه گشایی برای رسیدن به مصاحبه منطقی چقدر در این زمینه موفق شده و توانسته به هدف خود نزدیک شود، در این مقاله بررسی و نقاط قوت و ضعف کتاب، به نقد کشیده می شود. مطالعه و بررسی دقیق کتاب نشان می دهد که نویسنده در رسیدن به هدف خود ناکام مانده است؛ زیرا در هیچ جای کتاب اثری از تجربیات او دیده نمی شود و مهم تر از آن، کتاب به جای اینکه برای خوانندگان سرنخ هایی درباره انجام یک مصاحبه مطلوب و مفید بدهد، آن ها را با کلاف سردرگمی مواجه کرده که هیچ ناخنی قادر به گشودن آن نیست.
    کلیدواژگان: مصاحبه، چیستی مصاحبه، ارکان مطبوعات، شیوه های مصاحبه، ریخت شناسی مصاحبه و انواع مصاحبه
  • سیدمحسن اسلامی صفحه 125
    اخلاق رسانه یکی از شاخه های مهم اخلاق کاربردی است که در آن با بهره گیری از نظریات اخلاق هنجاری، به بررسی مسائل و چالش های عرصه رسانه و روابط آن با دیگر عرصه ها می پردازند. اثر حاضر که به دست چهار نویسنده صاحب اثر این است. در «رسانه، بازار و اخلاق» حوزه تالیف شده، کتابی آموزشی و آموزنده درباره این نوشته صرفا به ترجمه فارسی این اثر می پردازم. در ترجمه حاضر عنوان و تصویری از کتاب ارائه می شود که با عنوان و تصویر متن اصلی تفاوت هایی دارد. به علاوه، به سبب به حاشیه راندن سرشت اخلاقی این بحث و ضعفی که در این موضع اصلی شاهدیم، به نظر می رسد کمتر به ادبیات و واژگان فلسفه اخلاق توجه شده است. ازاین رو شاهد خطاهایی در ترجمه تعابیر و ایده های پایه، محوری و پرتکرار کتاب هستیم. این موارد ترجمه ای به همراه ملاحظاتی دیگر، استدلالی انباشتی شکل می دهند که نتیجه آن، نوعی سوءظن به کیفیت ترجمه است.
    کلیدواژگان: اخلاق رسانه، رسانه، فساد، نقد ترجمه، تغییر عنوان، بازار و رسانه، ترجمه اصطلاحات اخلاق
  • نقد حوزه بین رشته ای
  • مجید رهبانی صفحه 141
    مقاله حاضر به نقد و معرفی ترجمه کتاب «دایره المعارف بین المللی نشر کتاب» است که از سوی فیلیپ جی. آل تبک و ادیث اس. هوشینو ویرایش شده و از سوی آقای غلامرضا لایقی به فارسی برگردان شده است. این کتاب ترجمه بخش نخست تنها دایره المعارف بین المللی «نشر منطقه ای» و «موضوعات نشر» نشر کتاب جهان است. این دایره المعارف در دو بخش انتشار یافته و هدف از تهیه آن، ارائه بحث های جامع و فراگیر و تجزیه و تحلیل موضوعات کلیدی مربوط به کتاب ها و نشریات در سراسر جهان است. 64 مقاله ای که در این کتاب گردآوری شده، شامل آمارهای واقعی مربوط به نشریات و کتاب ها و تجزیه و تحلیل و ارزیابی داده ها و ارقام است. اشاره به اهمیت ترجمه و انتشار این اثر 20 سال بعد از انتشار نسخه اصلی، نقد و بررسی بخشی از مقالات منتشرشده، اشاره به نقاط قوت و کاستی ها، بیان اهمیت مقالات منتشرشده، وضعیت ترجمه، مشکلات ترجمه و یکدست سازی در اصطلاحات از مباحثی است که در این نوشتار مورد بحث قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: دایره المعارف بین المللی نشر کتاب، فیلیپ جی، آلت بک، ادیث اس، هوشینو، نشر کتاب، نشر جها
  • حمید محسنی صفحه 151
    در این مقاله ابتدا درس اساس تناسب «آشنایی با ویراستاری و نشر» سرفصل های مصوب آن، بربا نیازهای آموزشی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، بررسی خواهد شد. نتیجه این بررسی نشان داده است که محتوای این درس با مهارت های مورد نیاز متخصصان این حوزه، فاصله بسیاری دارد. سپس کتاب آشنایی با ویراستاری و نشر عبدالحسین آذرنگ (تهران: سمت، 1393)، از نظر ساختاری و محتوایی و تناسب آن با سرفصل های این درس و نیز مهارت های لازم برای مخاطبان کتاب، نقد و بررسی می شود. بخش هایی از مقاله شامل پیشنهادهایی برای اصلاح و بازنگری و عنوان این درس است. آنچه کتابداران و «آشنایی با ویراستاری و نشر» درس متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی باید از نشر و ویرایش فراگیرند، همچنین ازجمله مباحث این مقاله است.، «آشنایی با نگارش علمی» نقد سرفصل های درس
    کلیدواژگان: آشنایی با ویراستاری و نشر (کتاب)، آذرنگ، عبدالحسین (نویسنده)، علم اطلاعات و دانش شناسی (رشته)، کتابداری (رشته)، نشر، نگارش، نگارش علمی، ویرایش، آیین نگارش علمی
  • محمدرضا فرهادپور صفحه 175
    تولید علم و تبدیل آن به ثروت و استفاده بهینه از نهاده ها و داشته های علمی، اگرچه یکی از دغدغه ها و چالش های جهانی است، اما پیش نیاز هرگونه تصمیم درباره این چالش ها، ترسیم الگویی است که به درک چیستی موضوعات داشته های علمی، پراکندگی جغرافیایی آن ها و روابط نهانی بین آن ها کمک کند. مصورسازی ابزاری است برای ترسیم الگوهای روابط علمی که به بینش عمیق درباره دارایی های فکری و دانشی در گستره سازمانی، ملی، منطقه ای و جهانی کمک می کند؛ به طوری که برونداد آن را می توان در تصمیمات عاقلانه تصمیم گیران و برنامه ریزان حوزه مدیریت پژوهش در سطح کلان و خرد مشاهده کرد. بررسی پراکندگی جغرافیایی ثروت علمی در گستره ایران، به همراه معرفی بنیان های نظری و کاربردی آن و ابزارهای مصورسازی، موضوع کتابی است که در این مقاله به نقد و بررسی آن پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: سرمایه علمی ایران، ثروت علمی ایران، مصورسازی علمی، مصورسازی اطلاعات، توزیع ثروت علمی ایران
  • ابوالفضل احمدزاده صفحه 185
    حقوق مالکیت فکری در معنای وسیع آن به حقوقی اطلاق می شود که ناشی از فعالی تهای فکری در زمینه های مختلف صنعتی، علمی، ادبی و هنری است و حمایت از آن می تواند حیات جوامع بشری را وارد مرحله جدیدی کند و مناسبات نوینی را در زندگی انسا نها شکل دهد؛ زیرا حقوق مالکیتی فکری با ایجاد یک انحصار موقت و کوتا همدت برای صاحبان این فناوری و تضمین استفاده از منافع ناشی از آن توسط ایجادکنندگان دانش، انگیزه و جدیت مبدعان و مخترعان را افزایش می دهد و همین امر، بر اساس مطالعات صور تگرفته و نتایج آنها، حکایت از آن دارد که برآیند کلی تاثیرحمایت از حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی جهان، اغلب مثبت بوده است. درواقع سرمای هگذاری در دانش می تواند ظرفی تهای تولیدی دیگر نهاد ه های تولید را افزایش دهد و از آنجا که سرمای ه های دانش، دارای نرخ بازده صعودی نسبت به مقیاس هستند، عامل موثری در رشد بلندمدت اقتصاد به شمار م یروند. ازهمی نرو اقتصاد جهان یشده امروز، نقش نهاد- دانش را در اقتصاد و اجتماع به صورت بررسی و تبیین می کند. «اقتصاد دان شمحور» توامان، تایید و آن را در قالب عبارت «اقتصاد دانش محور» بررسی و تبیین می کند.
    کلیدواژگان: مالکیت فکری، دانش، اقتصاد، حقوق مالکیت فکری، نوآوری های دانش محور
  • نقد شناسی
  • محسن باغبانی صفحه 211
    امروزه اهمیت نقد و تاثیر آن بر نشر علم و دانش بر کسی پوشیده نیست و به همین دلیل روزبه روز بر تعداد علاقه مندان به نقدنویسی و مجلات، وب گاه ها و دیگر منابعی که به نقد منابع اطلاعاتی، به ویژه کتاب، می پردازند افزوده می شود. با وجود افزایش تعداد مجلات نقد و علاقه مندان این حوزه، منابع آموزشی مرتبط با نقد و نقدنویسی بسیار اندک است و اصطلاحا نقد معیاری که مبنای عمل نویسندگان شود وجود ندارد. نقد معیار نقدی است که براساس آن می توان دیگر نقدها را از نظر محتوایی و ساختاری و دیگر عناصر نقدنویسی، سنجید. در این نشست ضمن تعریف نقد و نقد معیار، ملاک های نقد معیار شامل ضرورت همسویی بینش ناقد و نویسنده در نوشتن نقد، توجه به مخاطب اثر در نقدنویسی، درک شرایط پیدایش اثر، خارج نشدن از موضوع نقد، تغییرندادن عبارات نویسنده، گزارش اشتباهات محتوایی نویسنده و مغالطاتی که در نوشته دارد، بررسی مستندات و منابع نویسنده، بررسی تاریخ ها و سنوات و آمار و ارقام و اعداد استفاده شده، بررسی منابع نویسنده و روشن کردن دست اول بودن یا نبودن آن ها، مطالعه نقدهای احتمالی نوشته شده بر اثر مورد نقد، استفاده از تصویر و نمودار و عکس برای درک بهتر موضوع، ثبت دقیق کتاب شناسی مقاله، دوری از معنابافی و ساختار نقد معیار مطرح شد.
    کلیدواژگان: نقد، نقد معیار، نقدنویسی، نقد محتوایی، نقد ساختاری، معیارهای نقد
  • شایسته ترجمه
  • معصومه نیک نیا صفحه 237
    ون دایک در ویرایش سوم کتاب جامعه شبکه ای در ده فصل به محورهای مسائل»، «مسائل حقوقی»، «سیاست»، «اقتصاد»، «فناوری»، «معرفی و بنیادها» در حوزه جامعه شبکه ای «مسائل روان شناختی»، و «مسائل فرهنگی»، «اجتماعی پرداخته است. مطابق دیدگاه ون دایک، جامعه شبکه ای جامعه ای است که در آن ترکیبی از شبکه های اجتماعی و شبکه های رسانه ای، پایه ها و ساختارهای کلیدی جامعه را در هر سه سطح (فردی، سازمانی و اجتماعی) شکل می دهد و به طور فزاینده سازماندهی می کند و ارتباطات خود را تغییر می دهد. این تغییر به واسطه فناوری اطلاعات و ارتباطات به ویژه اینترنت، محقق شده است. از دیدگاه وی شبکه ها دارای خصلتی دوگانه هستند و ویژگی هایی دارند که همزمان تاثیری مثبت و منفی به دنبال خواهند داشت. در جامعه شبکه ای انسجام منابع مرکزی و محلی یا حاملان اطلاعات»، «اندازه شبکه» ویژگی های، «پیچیدگی»، «دسترس پذیری برای کاربران»، «و کارکردهای چندگانه آن اهمیت زیادی دارد. همچنین این کتاب «کاربرپسندی شبکه» و «پشتیبانی» چشم اندازهای خط مشی و نتایج عمومی جامعه شبکه ای درشمال آمریکا، اروپا، آسیای شرقی و جهان سوم را ارائه می کند.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات و ارتباطات، جامعه شبکه ای، اقتصاد جامعه شبکه ای، سیاست جامعه شبکه ای، فرهنگ جامعه شبکه ای، حقوق جامعه شبکه ای، جامعه اطلاعاتی
  • شایسته خواندن
  • سمیه تقی یار صفحه 251
    این نوشته درباره معرفی و نقد کتاب شاداب سازی محیط کتابخانه های عمومی، «؟ چرا شاداب سازی» نوشته ابراهیم افشار و نگار فاضلی است. کتاب در چهار فصل تنظیم و در هر فصل پیشنهادهایی برای «فضاهای کتابخانه» و «آرایش»، «پیرایش» بهترشدن فضا ارائه شده است. در این مقاله ضمن معرفی کتاب، وضعیت فیزیکی، ظاهری، ساختاری و محتوایی کتاب، بررسی و در هر مورد ضمن برشمردن نقاط قوت، کاستی ها مشخص و پیشنهادهایی برای بهترشدن اثر ارائه می شود. درمجموع کتاب حاضر اثری مختصر و مفید ارزیابی می شود که کتابداران می توانند با مطالعه دقیق و به کارگیری توصیه های آن با صرف هزینه اندک، تغییرات قابل توجهی در فضای فیزیکی کتابخانه ها پدید آورند و این خود می تواند گام اول در جذاب سازی فضای کتابخانه های عمومی باشد.
    کلیدواژگان: کتابخانه های عمومی، طراحی داخلی، بهداشت و ایمنی
  • گلنسا گلینی مقدم صفحه 261
    نگارش مقاله علمی یکی از دغدغه های اصلی دانشجویان و محققان در سطوح بالای آموزش عالی است. نگارش علمی مستلزم کسب مهارت و توانمندی های خاصی است که به دست آوردن آن ها به راحتی امکان پذیر نیست. بسیاری از دانشجویان و محققان قبل از شروع نگارش علمی معمولا احساس می کنند نیازمند مطالعه متون مربوط به چگونگی نگارش علمی اند و درنتیجه، به دنبال منبعی هستند که آن ها را در این زمینه راهنمایی کند. کتابی که نقد آن را پیش رو دارید، ترجمه ویرایش چهارم یکی از کتاب هایی است که در زمینه نگارش مقاله علمی در خارج از ایران به رشته تحریر درآمده است. نویسنده اصلی کتاب، سوزان ام. هابوک و مترجم آن، حسین پورقاسمیان از دانشگاه صنعتی قم است. کتاب در هشت فصل و پنج پیوست نوشته شده است و در پیوست ها چهار سبک تشریح شده اند. با توجه به CSE و MLA، APA، CMS استنادی مهم جهان شامل اهمیت نگارش علمی در محیط های دانشگاهی، این کتاب منبع مفیدی برای بسیاری از پژوهشگران و دانشجویان خواهد بود. این کتاب از معدود منابع فارسی است که به طور مفصل به سبک استناد دهی شیگاگو می پردازد.
    کلیدواژگان: نگارش علمی، مقاله علمی، سبک های استنادی، شیوه نامه ها
  • جستار
  • سیدمهدی طاهری، سید تقی واردی صفحه 277
  • پیمان جلیل پور صفحه 283
    بازاریابی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی را فرآیندی دانسته اند که به مدیران در دستیابی به اهدافشان به منظور برآورده ساختن نیازهای مراجعان، نیل به خودکفایی مالی و جذب هرچه بیش تر کاربران در دنیای رقابتی امروز یاری می رساند. همچنین بازاریابی رویکردی است در جهت کسب رضایت مشتری. در ایران، نخستین نوشته های فارسی در حوزه بازاریابی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در اواسط دهه 1370 منتشر شدند و بیش ترین و برجسته ترین آثار این حوزه نیز در دهه 1380 منتشر شدند. همچنین در سه دهه ای که از طرح بحث بازاریابی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ایران می گذرد، آثار موجود در این حوزه بیش تر تالیفی بوده است. به نظر می رسد حوزه بازاریابی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ایران برای مدیران و کتابداران کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ناآشنا می نماید. به طور کلی، وضعیت این حوزه، با وجود پیشرفت های معدود، رضایت بخش نیست و توجه شایسته ای توجه به آن نشده است.
    کلیدواژگان: بازاریابی، کتابخانه، مراکز اطلاع رسانی، کتاب ها، مقاله ها، پایان نامه ها، ایران