فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی
سال چهل و پنجم شماره 2 (تابستان 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/06/01
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحات 165-185هدف این مقاله بررسی مسئولیتی است که از تخلف قوانین و مقررات خاص مربوط به تبلیغات بازرگانی یا قوانین و مقررات عام مسئولیت با مبنای قراردادی یا خارج از قرارداد در حوزه عرضه کالا و خدمات به وجود می آید. قوانین ایران به طور خاص به همه انواع این مسئولیت ها نپرداخته است. این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیل حقوقی انجام یافته است، بررسی می کند که در اثر تبلیغات چه مسئولیت هایی قابل طرح است و کدام یک از مبانی قراردادی یا خارج از قرارداد، آن را پوشش می دهد؟ این مقاله نخست به بیان مفهوم مسئولیت ناشی از تبلیغات بازرگانی پرداخته، سپس به انواع مسئولیت قراردادی ناشی از عیب، تدلیس، اشتباه و تخلف از شرط ضمنی در جریان تبلیغات تجاری اشاره می کند. پس از آن مسئولیت های ناشی از فریب، ضرر، تسبیب و ایجاب ملزم را در باب تبلیغات قابل طرح می داند و شرایط آن را تبیین می کند.
کلیدواژگان: آگهی تجاری، تبلیغات بازرگانی، حقوق رقابت، مسئولیت مدنی -
صفحات 187-206گاهی حق مالکیت مالکان که در هنگام انتقال اموال برای خود ذخیره کرده اند تا در عوض آن به سایر مطالبات و حقوق خود برسند، با حق منتقل الیه باحسن نیت که تمامی معوض را پرداخت کرده است، در تعارض قرار می گیرد. سیستم های مختلف حقوقی برای برتری یکی از دو زیان دیده در معاملات بر دیگری، فلسفه خاص خود را دارند. در تحلیل این حقوق، بیشتر آثار اجتماعی و اقتصادی آن مورد نظر قرار می گیرد. مالک برای حفظ حقوق خود شرط ذخیره مالکیت می کند، ثالث عوض را به انتقال گیرنده می پردازد و مورد معامله را به تصرف خود درمی آورد تا از ادعای دیگران در امان باشد. حفظ یکی از این حقوق با بقای دیگری در تعارض آشکار است. در خصوص این موضوع دو دیدگاه متفاوت وجود دارد: دیدگاه نخست از آن اصول گراهای سنتی است که به «لایحل مال امرء الا بطیبه نفس منه» متمسک می شوند و پاسخ قاطعی به بی حقی ثالث باحسن نیت می دهند؛ به هر قیمتی که می خواهد تمام شود. و دیدگاه دوماز آن عرف گراهای طرف دار کارآمدی اقتصادی است که تمایل شدیدی به حمایت از ثالث باحسن نیت و چرخش خدمات و پول و بهبود نسبی وضعیت معیشتی مردم دارند. هدف این پژوهش، تبیین فلسفی این تمایلات در تجارت بین الملل و رفع این سوء برداشت است که حمایت از مالک قلع ماده نزاع می کند؛ درحالی که درواقع حمایت از مالک اولیه منشا ایجاد بسیاری از دعاوی و درگیری های فراوان میان انتقال گیرندگان و دیگران است که نمی توان برای آن توجیه اجتماعی و اقتصادی ارائه کرد.
کلیدواژگان: تاجیل، اصول گرایی، تحفظ مالکیت، توسعه، حسن نیت ثالث، رشد، شروط تعلیقی، کارایی اقتصادی -
صفحات 207-223استفاده منصفانه یکی از نظریات حقوقی رایج در نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری برای تامین نیاز جامعه در دسترسی آزادانه به آثار علمی، ادبی و هنری است. نظریه یاد شده در کشورهای حقوق عرفی سال هاست که با فراز و نشیب های فراوانی روبه رو بوده است و می تواند به عنوان معیاری قابل تامل برای دیگر کشورها نیز مطرح باشد. نگارنده این مقاله تلاش می کند با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی و مطالعه این نظریه پرداخته، آن را در قالب حقی متقن برای جامعه واکاوی نماید و سرانجام نتیجه گیری می کند که با عنایت به نیازهای جامعه، استفاده منصفانه حقی ضروری و اساسی است.
کلیدواژگان: اثر، استفاده منصفانه، حقوق عرفی، حقوق مالکیت ادبی و هنری -
صفحات 225-241قرارداد توزیع انحصاری از نظر ماهیت یک عقد عهدی است که ایجاد مالکیت نمی کند، درواقع، این عقود فروش بعدی هستند که مالکیت را منتقل می کنند. بنابراین با توجه به اینکه نمی توان قرارداد توزیع انحصاری را در قالب های شناخته شده سنتی و معین قرار داد، ناچار باید آن را عقد بی نام ماده 10 قانون مدنی تلقی کرد. در قرارداد توزیع انحصاری، توزیع کننده تاجری مستقل قلمداد می شود و می تواند درباره نحوه فعالیت های خود آزادانه تصمیم گیری کند. درنتیجه، منافع و ضررهای فعالیت توزیع را نیز خود متحمل می شود. قرارداد توزیع انواع مختلفی دارد، اما قرارداد توزیع انحصاری ازجمله رایج ترین و متداول ترین انواع قرارداد توزیع است. از دید حقوقی، مسئله این است که آیا رابطه میان عرضه کننده و توزیع کننده منطبق بر عقد نمایندگی، حق العمل کاری، شعبه یا شرکت فرعی است، یا ماهیتی خاص دارد؟ موضوع این مقاله، تدقیق در ساختار این قرارداد و بررسی ماهیت حقوقی آن است.
کلیدواژگان: توزیع انحصاری، توزیع کننده، صادرکننده، ماهیت حقوقی توزیع انحصاری -
صفحات 243-263به موازات لزوم دو اصل سرعت و اطمینان در فعالیت های حرفه ای بازار، امکان حصول اختلاف به مراتب متصور خواهد بود. این اختلاف تنها به روابط طرفین در فعالیت تجاری محدود نبوده، اختلاف صلاحیت محاکم و مراجع رسیدگی را نیز دربر می گیرد. از این رو قواعدی منسجم لازم است تا ضمن حفظ دو اصل پیش گفته، موجبات حل هرگونه اختلاف را نیز فراهم آورد و باعث گره گشایی این گونه اختلافات شود. از جمله این اختلاف ها را به تبع آزادسازی اقتصادی و رونق فعالیت ها در بازار، باید اختلاف در مراجع حل و فصل دعاوی دانست که اهمیت و حساسیت این مهم و تجربه محدود نظام حقوقی کشورمان ضرورت بررسی آن را دوچندان می کند. نوشتار حاضر در مقام تحلیل مرجع صالح حل اختلاف در بازار سرمایه ایران برآمده و در دستیابی به این تحلیل، شقوق و صور متصور در این زمینه را به بیانی استدلالی و با رویکرد به رویه موردی، موشکافی می کند تا در نهایت بتواند بر اساس قواعد، در حل اختلاف صلاحیت فیمابین مراجعی همچون هیئت داوری بازار اوراق بهادار، هیئت داوری خصوصی سازی، دیوان عدالت اداری و مراجع عمومی دادگستری به نتیجه شایسته نائل آید.
کلیدواژگان: اختلاف صلاحیت، بازار سرمایه، دیوان عدالت اداری، فعالیت حرفه ای، مراجع عمومی دادگستری، واگذاری، هیئت داوری بورس، هیئت داوری خصوصی سازی -
صفحات 265-283روش های جبران خسارت در مسئولیت مدنی، که همانا شیوه های اجرای تعهد فاعل زیان می باشند، بر مبنای اهداف مسئولیت مدنی تعیین می گردند. اهداف موردنظر عبارت اند از: جبران کامل خسارت، جلب رضایت زیان دیده و بازگرداندن وضع پیشین وی. با توجه به اینکه اصالت این اهداف در نظام های حقوقی متفاوت است، شیوه های تامین آن ها یکسان نیست. این راه ها به طور کلی عبارت اند از: جبران عینی یا اعاده وضع سابق که در اشکال مختلف نمود می یابد؛ و جبران معادلی که خود بر دو نوع، جبران غیرنقدی خسارت (دادن بدل و مثل) و جبران نقدی (پرداخت پول)، است. اصول کلی روش های یادشده در نظام های مختلف کم و بیش یکسان است، اما کیفیت استفاده از آن ها و ترجیحاتی که به هریک داده می شود، در نظام های حقوقی متفاوت است. دو شیوه اصلی جبران خسارت در عرض هم نیستند تا هرکدام از عامل زیان یا زیان دیده بتواند به میل خود یکی را اختیار کند. اما ترتیب تقدم و تاخر میان آن ها به نظم عمومی ارتباط ندارد؛ لذا طرفین می توانند برخلاف آن تراضی کنند یا دادگاه طریق متناسب را برگزیند (ماده 3 قانون مسئولیت مدنی).
کلیدواژگان: اعاده وضع پیشین، بدل، جبران عینی، جبران معادلی، قیمت، مثل -
صفحات 285-299برخلاف حقوق ایران و آلمان که نسبت به وضعیت حقوقی قرارداد تحصیل شده از طریق فساد اختلاف نظر دارند، در نظام کامن لا نو عا چنین قراردادی مخالف نظم عمومی، و باطل اعلام شده است. این درحالی است که ایکسید در عین استناد به نظم عمومی، وضعیت این قرارداد را قابل ابطال می داند.
کلیدواژگان: اخلال در رقابت، فقدان حسن نیت، مانع تحقق اهداف و تکالیف دولت، مراعات مصالح دولت، نظم عمومی -
صفحات 301-318استقلال قضاوت در دو عرصه استقلال قوه قضاییه و استقلال قاضی قابل مطالعه است. استقلال قوه قضاییه ریشه در اصل تفکیک قوا دارد، اما استقلال قاضی به معنای وابسته نبودن قاضی به اصحاب دعوا یا وکلایشان، و استقلال وی در درون قوه قضاییه است که موجب امنیت شغلی و ممنوعیت نقل و انتقال محل خدمت قاضی می شود. این معنا از استقلال دو نمود عینی دارد: آزادی دادرس در تطبیق حکم بر موضوع و تفسیر قانون و نیز در صدور رای. استقلال کانون وکلا به معنای جدایی آن از قوای حاکمیت با برخورداری از شخصیت حقوقی مستقل و صلاحیت تصمیم گیری درباره متقاضیان ورود به این حرفه و مدیریت خود و تدوین قواعد موردنیاز است. اگر وکیل وابسته به سایر قوا باشد، تفکیک قوا مخدوش می شود و اگر وکیل وابسته به قوه قضاییه باشد، استقلال قاضی ازبین می رود. استقلال وکیل نتیجه نقش های متعددی است که وی در جوامع کنونی برعهده دارد و از این منظر میان استقلال قضاوت و استقلال وکالت ملازمه ای نیست، اما عکس آن تحقق یافتنی است.
کلیدواژگان: آزادی در صدور رای، استقلال قاضی، استقلال قوه قضاییه، استقلال کانون وکلا، اصل تفکیک قوا، ممنوعیت نقل و انتقال، نقش های متعدد وکیل -
صفحات 319-338در اسناد بین المللی حقوق بشر و نیز در قوانین اساسی کشورها به موضوعی بنیادین با نام «کرامت انسانی» اشاره شده و اغلب آن را به عنوان عامل موجهی برای «اعطای سایر حق ها» یا در کنار برخی حقوق اساسی به عنوان یک «حق اساسی» شناسایی کرده اند. در قانون اساسی ایران نیز این موضوع از جایگاه ویژه ای بر خوردار است. همگام با اسناد بین المللی و ملی، رویه قضایی در نظام های حقوقی مختلف، کوشش نموده تا از موضوع «کرامت انسانی» در آرای حقوقی و کیفری خود بهره های فراوان ببرد. نگارنده در این مقاله ضمن بررسی تجارب چند نظام حقوقی مختلف، به پرتوهایی از این موضوع در برخی موضوعات حقوق خصوصی داخلی پرداخته و معتقد است در کنار دولت ها، اشخاص خصوصی نیز باید به «کرامت انسانی» یکدیگر حرمت نهاده، محاکم نیز می توانند با استناد به این موضوع آرایی در راستای پاسداشت حقوق بشر در حقوق خصوصی صادر نمایند.
کلیدواژگان: حق اساسی، حقوق بشر، حقوق خصوصی، خسارت معنوی، کرامت انسانی، مستثنیات دین -
صفحات 339-359مدیرعامل به عنوان عالی ترین مقام اجرایی، امین شرکت محسوب می شود و به نمایندگی از آن، شرکت را اداره می کند؛ در همین راستا موظف است منافع سهام داران و مصلحت شرکت را درنظر بگیرد. یکی از موضوعاتی که ممکن است مدیرعامل از وصف امانت خود عبور کند و منافع شخصی خود را بر منافع شرکت ترجیح دهد، انجام معامله با شرکت است که این امر علی الاصول موجب ظهور تعارض بین وظایف و منافع وی می گردد. قانون گذار به منظور ایجاد یک سیستم کنترلی پیرامون شرکت های سهامی و تعاونی احکام و ضوابطی را وضع و آثار آن را تا حدودی مشخص نموده است که در ادامه مقاله صورت های گوناگون چنین معامله ای و نیز مقایسه آن با لایحه جدید قانون تجارت خواهد آمد. ولی درباره دیگر شرکت های تجارتی حکمی دیده نمی شود. در این خصوص با بررسی و نقد نظریات متعدد، بر مبنای ماهیت نمایندگی مدیرعامل، معامله او با شرکت را تابع مقررات عقد وکالت دانسته ایم.
کلیدواژگان: سیستم کنترلی، معامله با شرکت، منافع سهام داران، نماینده
-
Pages 165-185The current paper aims to examine the liability observed in sphere of presentation of goods and services with the infraction of special codes and regulations related to advertising or general codes or regulations of liability with contractual or non-contractual basis. Specifically، there are not any mentions about all kinds of these liabilities in the rules of Iran. The current research، which is conducted using descriptive method and legal analysis، examines what liabilities can be presented and also which of contractual basis or non-contractual foundations cover them in the light of advertising. This paper first provides the meaning of liability derived from advertising and then describes all kinds of contractual liability arising from defect، misrepresentation، fault، breach of implied terms. Finally، the liability arising from deception، loss، causation، firm offer in the light of advertising as well as its conditions are explained.Keywords: advertising, competition law, liability, tort law
-
Pages 187-206When there is a title retention clause، the seller is the owner of the subject of sale. The buyer، might yet، sell the same chattel to a third bona fide person. In the conflicts of the interests of the owner and bona fide purchaser، the right of one of them should prevail. Iranian law and its religious background always prefers the right of the owner and neglects the right of the bona fide purchaser. In an international level، however، it is not so. Sale by non-owners is allowed in some systems of law. This article considers different kinds of title retention clauses and the rights of the owners and bona fide purchasers. Economic analyses of these rights lead the writers to support the bona fide purchasers. This would help the interests of the economic efficiency of the commerce as a whole. Opportunity costs would be lower and growth of the commerce would be more. This will amount to development of the countries which، in turn، would amount to the wealth of the universe as a whole. The rules and regulations should help to make the life of the people and merchants easier. The reasoning given in this article serves to support the bona fide purchasers، in order to reach the appropriate goal.Keywords: bona fide purchaser, economic, social analysis, ownership, priority, title retention clause
-
Pages 207-223Fair use is a common legal theory of copyright in order to provide free access to scientific، literary and artistic works. The theory has long been faced with a lot of ups and downs in the common law countries and can be considered as a criterion for other countries as well. The recent paper attempts to study this theory in a descriptive-analytical way. Finally، it concludes that the acceptance of fair use is essential with attention to the needs of society.Keywords: common law, copyright, fair use, work
-
Pages 225-241Distribution contract is a covenant agreement that does not lead to ownership. In fact، the next sales contract transfers the ownership. Since the distribution contract cannot be specified in the form of well-known traditional and specific contract، it inevitably should be considered under the «no name contract of article 10» of the civil code. In distribution agreement، the distributor is an independent merchant who can freely decide about the method of his activities، so he bears the interest and losses of distributional activities. There are different kinds of distributive contract among which the exclusive distribution is one of the commonest one. From a legal point of view، the problem is that whether the relationship between suppliers and distributors complies with the contract agency brokerage business، branch or subsidiary or it has a specific nature? The current paper aims to scrutinize and investigate the structure of the legal nature of the contract.Keywords: distributor, exclusive distribution, exporter, legal nature of exclusive distribution
-
Pages 243-263As the need for both the speed and certainty in the capital market’s professional activities grows، the possibility of disputes also increases. These debates are not limited to the relations of certain business activities and exist in courts and authorities jurisdiction as well. Hence، consistent rules are required to resolve any dispute، which observe the above principles. In addition، Because Iranian legal literature in this filed is incomplete; a complete survey in the subject is required. In this survey we investigate competent authority to resolution of dispute in Iran’s Capital Market. To achieve this goal، various dimensions of this matter will be reviewed to strictly determine competent dispute resolution bodies such as the Arbitration Board of securities markets، Arbitration Board of privatization، Supreme Administrative Court، and the public judicial authorities.Keywords: alienation, arbitration board of privatization, arbitration board of securities market, capital market, conflict of jurisdiction, professional activity, public judicial authorities, supreme administrative court
-
Pages 265-283Ways of compensation in civil liability، which are the ways taken by the aggressor to execute his obligations، are determined based on civil liability purposes. These purposes include: perfect compensation، consent of the aggrieved party، and restoration of his previous status (restitution in integrum). Given that the originality of these purposes is different in legal systems، the ways to provide them are not the same. These ways are generally as follows: restitution in kind or restoration of the previous status، which is represented in different forms، and equivalent compensation، which has two forms: non-pecuniary compensation (giving the substitute) and pecuniary compensation (paying money). Although the general principles of these ways are more or less the same in different systems، the quality of their utilizations and preferences is different in legal systems. The two main ways of compensation are not along with each other، so that each party can freely choose one. But the transposition between them is not related to the public orders، so both parties can compromise the contrary، or the courts will take appropriate way.Keywords: equivalent compensation, replacement, restitution in kind, restoration of previous status (restitution in integrum), substitute, value
-
Pages 285-299Contrary to Iranian and German law which do not agree on legal status of contracts obtained by corruption، in common law system such contract is typically deemed against public policy and void. But ICSID Convention، in spite of relying on public policy، considers these contracts voidable.Keywords: barrier to achieving the goals, duties of the government, complying with the interests of government, disruption in competition, lack of good faith, public policy
-
Pages 301-318Adjudication Independence can be studied in two areas namely independency of Judicial Power and Independency of Judge. The first one is based on the Separation of Powers Theory but judge independence means its freedom from parties and their Attorneys and its independence in intern of Judiciary Power. This sense of independence has twoObjectives1) Judge''s freedom in applying the law to fact and its interpretation; 2) Judge''s freedom in issuing the Judgment. Independence of Bar Association means its separation from the body of Government by having independent legal identity and competence to making decision about new the lawyer requesting to be Attorney and Self-governing of its organization and enacting its necessary rules. If an attorney belongs to the powers of government، the separation theory will be violated and if he belongs to the judicial power، the judge''s independence will be neglected. So lawyer''s independence is a result of different roles he plays in contemporary societies، accordingly، lawyer''s independence of adjudication and independence of advocacy are not coexistent; an independent adjudication، however، needs an independent advocacy.Keywords: different roles, Independence of Bar Association, independency of Judge, independency of Judicial Power, separation theory
-
Pages 319-338“Human dignity” is mentioned in both the instruments of international human rights and the national constitutions of countries، and is often recognized either as a justification of “rights” or as one of the constitutional rights. This issue has a special place in the Constitution of Iran as well. Consistent with the international and national human rights instruments، in different legal systems، case law enjoys the notion of human dignity. In this paper، we explain the role of human dignity in Iranian legal system and some other countries. We believe that، alongside with the states، private parties should also respect human dignity and courts could use it to protect human rights.Keywords: constitutional right, human dignity, exemptions from the enforcement of judgments, human rights, non, pecuniary damage, private law
-
Pages 339-359The CEO as the highest executive official is considered as the honest person of the company and he manages the company as its representative. In the same line، he is bound to take into account the shareholders'' interests and expediency of the company. One of the issues that may cause the CEO to disregard such honesty and therefore prefer his personal benefits over those of the company is doing some contract with the company which leads to the emergence of conflict within his duties and personal benefits. In order to create a control system، the legislator around the Joint Stock and Cooperative Company has made some rules and laws، and to some extent، he has identified some of its effects; in the following part of the present article، different forms of such contract and its comparison with the new bill of business law are discussed. Thus، there is no ruling in case of other commercial companies. In this case، by studying and criticizing numerous opinions، based upon the CEO''s representative nature، we have regarded his contract with the company as subjected toagency agreementregulations.Keywords: control system, contract with company, representative, shareholder's interests
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.