فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی
سال پنجم شماره 20 (تابستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/06/13
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نرگس صالح نیا *، محمد علی فلاحی، احمد سیفی، محمدحسین مهدوی عادلی صفحات 7-54
    هدف از این مقاله، برآورد مدل حرکت هندسی براونی (GBM) بر اساس برآورد دو پارامتر اصلی تلاطم و رانش و پیش بینی قیمت های نقدی روزانه ی گاز طبیعی هنری هاب از 07/01/1997 تا 20/03/2012 است. بررسی ها حاکی از آن است که برآورد این دو پارامتر مذکور با روش های مختلف و نیز در مقیاس های زمانی متفاوت امکان پذیر است. به همین منظور از دو رویکرد پیشرو و پسرو و در مقیاس های زمانی و نیز زیردوره های مختلف استفاده شده است. نتایج نشان می دهد مقادیر تلاطم و رانش، کاملا به دوره یا مقیاس موردنظر وابسته بوده و برآوردهای حاصل از رویکرد پس رو در مقایسه با پیش رو در سطح پایین تری قرار دارد. همچنین با افزایش تعداد اجرا های تصادفی مدل، اگرچه دامنه نوسانات مقادیر پیش بینی کاهش پیدا کرده، اما شیب خط پیش بینی به شیب خط مقادیر واقعی بسیار نزدیک می شود. در نهایت، مقادیر معیارهای ارزیابی عملکرد نشان می دهد که رویکرد پیش رو و بطور مشخص سال 2009 دارای بهترین معیار عملکرد است سپس زیر دوره ی 2001-2004 در روش پس رو و در نهایت این زیر دوره در روش پیش رو می توانند به عنوان مبنایی جهت محاسبه مقادیر پارامترهای اصلی مدل مورد استفاده قرار گیرند. بعلاوه نتایج نشان می دهد که برآورد پارامترهای اصلی مدل با اتکای به جدیدترین دوره در داده های مورد استفاده نیز دقت کافی اعمال نشده و مقیاس هایی که دارای تلاطم بالاتری هستند بالنسبه از معیارهای ارزیابی بهتری نیز برخوردارند و بهتر می توان از آنها در پیش بینی قیمت ها در قالب مدل GBM بهره گرفت.
    کلیدواژگان: گاز طبیعی، قیمت نقدی، تلاطم، رانش، مدل حرکت هندسی براونی
  • الهام غلامی *، یگانه موسوی جهرمی صفحات 55-72
    در این مقاله، پیش بینی درآمد حاصل از این منبع مالیاتی با استفاده از رویکرد مبتنی بر برآورد پایه مالیاتی مدنظر قرار گرفته است. بدین نحو که در مرحله اول، پایه مالیات (مخارج مصرفی سیگار) برای دوره 1391 الی 1394 پیش بینی و سپس مالیات این سال ها با اعمال نرخ های مالیاتی، محاسبه خواهد شد. در این راستا از آنجا که یکی از دغدغه های سیاستگذاران دسترسی به پیش بینی های دقیق از درآمدهای مالیاتی است، از روش شبکه های عصبی با ناظر برای پیش بینی و برای آموزش شبکه ها از الگوریتم پس انتشار استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که درآمد مالیات بر ارزش افزوده ناشی از مصرف سیگار در سال های مورد پیش بینی، به طور متوسط از رشد سالانه 20 درصد برخوردار خواهد شد.
    کلیدواژگان: مصرف سیگار، مالیات بر ارزش افزوده، پیش بینی، روش شبکه عصبی، الگوریتم پس انتشار
  • سید کمال صادقی، سید مهدی موسویان * صفحات 73-106
    مصرف گاز طبیعی به عنوان یکی از مهم ترین حامل های انرژی، طی سالیان اخیر روند صعودی را داشته و مدیریت مصرف و برنامه ریزی جهت تامین نیازهای آن، نیازمند شناخت وضعیت مصرف کنونی و پیش بینی روند آتی آن می باشد. با معرفی و کاربرد گسترده مدل های مختلف همچون شبکه های عصبی مصنوعی جهت برآورد روند آتی مصرف و از طرفی تصادفی بودن آن ها، آگاهی از دقت این مدل ها جهت نیل به هدف پیش بینی دقیق تر، اهمیت بیشتری یافته است. پژوهش حاضر سعی دارد با به کارگیری شبکه های عصبی مصنوعی به عنوان مدلی غیرخطی و مدل خطی ARIMA در پیش بینی مصرف ماهانه گاز طبیعی در بخش خانگی ایران به عنوان عمده ترین بخش مصرف کننده، به مقایسه دقیق تر این پیش بینی ها با استفاده از باز نمونه گیری از نمونه ها بپردازد. بدین منظور ابتدا آموزش شبکه با استفاده از الگوریتم های ژنتیک و ازدحام ذرات صورت گرفته و مقایسه آن ها با استفاده از روش «10-fold» حاکی از عملکرد بهتر الگوریتم ازدحام ذرات جهت آموزش شبکه بود. در ادامه شبکه عصبی با استفاده از باز نمونه گیری با جایگذاری از داده های اردیبهشت ماه 1381 تا اسفندماه 1388 به تعداد 2000 بار توسط الگوریتم ازدحام ذرات آموزش داده شد و مصرف ماهانه گاز طبیعی در بخش خانگی طی سال های 1389 و 1390 توسط آن ها پیش بینی و فاصله اطمینان 95 درصدی برای پیش بینی ها محاسبه شد. نتایج بررسی معنی داری اختلاف پیش بینی مدل ترکیبی شبکه عصبی با مدل ARIMA و همچنین مقادیر واقعی، بر اساس فاصله اطمینان به دست آمده حاکی از عملکرد بهتر شبکه عصبی ترکیبی نسبت به مدل ARIMA در اغلب ماه ها بود.
    کلیدواژگان: الگوریتم PSO، بوت استرپ، پیش بینی، شبکه های عصبی، گاز طبیعی
  • علی سوری * صفحات 107-129
    ین مطالعه به بررسی وضعیت سنجش سرمایه اجتماعی و مسائل و مشکلات آن می پردازد. از آنجا که سرمایه اجتماعی یک مقوله کیفی است، لذا سنجش آن با مشکلات خاصی مواجه است و به همین دلیل، هنوز روش و رویه یکسانی برای آن ارائه نشده است. این مشکل هم در سطح جهانی و هم در سطح ملی وجود دارد. مطالعات مختلفی که در این خصوص صورت گرفته و در آینده نیز انجام می شود، دارای شیوه های کاملا متفاوتی هستند و بدیهی است که نتایج آنها نیز کاملا متفاوت و حتی گاهی اوقات، متناقض می باشد. این وضعیت به گونه ای است که مقایسه هر یک از مطالعات صورت گرفته با مطالعه پایه ای وزارت ارشاد، نشان دهنده تفاوت های اساسی بین نتایح آنها است. به عنوان مثال؛ در مطالعه وزارت ارشاد، نسبت حداکثر شاخص سرمایه اجتماعی به حداقل آن، حدود 84/1 برابر می باشد. این در حالی است که در برخی از مطالعات به 28 برابر می رسد و در برخی موارد نیز، تفاوت محسوسی مشاهده نمی شود و نسبت مذکور حدود 08/1 می باشد. اما تفاوت اساسی اینجا است که ضریب همبستگی شاخص سرمایه اجتماعی بین مطالعات مختلف با مطالعه وزارت ارشاد، اختلافات جدی را نشان می دهد، به گونه ای که در برخی از مطالعات نزدیک به صفر، در برخی منفی و در برخی نیز مثبت می باشد. بنابراین، هر یک از این مطالعات با توجه به اهداف و روش های خود به نتایج متفاوتی رسیده اند. این نتایج نشان می دهد که برآورد و تحلیل سرمایه اجتماعی در ایران نیازمند دقت بیشتر در انتخاب مفاهیم و روش های اندازه گیری است.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، جرائم، اعتماد، شبکه
  • سعید فراهانی فرد، مجید فشاری، یاور خانزاده * صفحات 131-158
    موسسات مالی و اعتباری به عنوان نهاد مالی غیربانکی، موسساتی هستند که به عنوان واسطه وجوه در بازارهای مالی به فعالیت می پردازند. خدمات آنها در بسیاری از زمینه ها شبیه خدمات ارائه شده توسط بانک ها می باشد. به همین خاطر بررسی رابطه بین توسعه موسسات مالی غیربانکی و تولیدناخالص داخلی ایران با اهمیت به نظر می رسد. در این راستا، هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر تسهیلات اعطایی موسسات مالی غیربانکی در حوزه عقود اسلامی بر تولید ناخالص داخلی به همراه سایر متغیرهای موثر بر GDP ازقبیل درآمد سرانه و اشتغال نیروی کار برای دوره زمانیQ41392-Q11378 است. برای تخمین مدل از روش گشتاور تعمیم یافته(GMM) استفاده شده که نتایج برآورد مدل دلالت بر تاثیر مثبت و معنی دار توسعه موسسات مالی غیر بانکی براساس تسهیلات اعطایی با در نظر گرفتن عقود اسلامی است. همچنین متغیرهای درآمد سرانه و اشتغال دارای تاثیرگذاری مثبت و معنی دار بر تولید ناخالص داخلی می باشند.
    کلیدواژگان: موسسات مالی غیربانکی، تولید ناخالص داخلی، روش گشتاور تعمیم یافته(GMM)، عقود اسلامی
  • مهدی صادقی شاهدانی، احسان آقاجانی معمار * صفحات 159-191
    تمرکززدایی مالی به سبب واگذاری امور به سطوح پایین تر دولت، سبب افزایش کارایی در ارائه خدمات و دسترسی بهتر افراد به کالاهای عمومی در اقتصاد می شود. در ایران با توجه به برنامه های پنج ساله توسعه، ایجاد و گسترش ساختاردراستان ها برای تخصیص بودجه های استانی، حرکت کلی تمرکززدایی مالی در بعد هزینه ها است، تا استان ها خود بتوانند مسئولیت پروژه های عمرانی استانی بیشتری را در اختیار بگیرند. هدف این تحقیق بررسی اثرات تمرکززدایی مالی نسبی بر رشد اقتصادی منطقه ای ایران است. شاخص تمرکززدایی مالی نسبی نسبت تملک دارایی سرمایه ای استانی به تملک دارایی سرمایه ای دولت در نظر گرفته شد تا در چهارچوب مدل رشد سولو در مورد اثرات تمرکززدایی بر رشد اقتصادی تحقیق شود. نتایج تحقیق بر اساس داده های 30 استان کشور در فاصله سال های 1379 تا 1386 بر اساس تخمین پانل دیتا نشان می دهد؛ تمرکززدایی مالی نسبی دارای یک رابطه غیر خطی (محدب شکل) با رشد اقتصاد منطقه ای است که نشان دهنده وجود حد بهینه در ایران است.
    کلیدواژگان: تمرکززدایی مالی نسبی، رشد اقتصادی، مدل سولو، پانل دیت
  • رضا قنبریان *، علی ثقفی صفحات 193-216
    هدف از این مطالعه بررسی رابطه بین شوک های قیمت نفت و شاخص های بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1392-1387 می باشد. برای این منظور، با استفاده از داده ها، روزهای کاری مشترک بازار جهانی نفت و بورس اوراق بهادار تهران از 18 آذر 1387 تا 28 اسفند 1392 رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل بررسی شده است. نتایج حاصل از برآورد رابطه بلندمدت، به وسیله روش های هم انباشتگی جوهانسن- جوسیلیوس و انگل و گرنجر بیانگر این است که بین قیمت نفت اوپک و شش شاخص بازار سرمایه (شاخص کل بورس، شاخص صنعت، شاخص قیمت 50 شرکت، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص بازده و قیمت و شاخص 30 شرکت بزرگ) رابطه تعادلی بلندمدت وجود دارد و بین متغیرهای قیمت نفت اوپک و سه شاخص بازار اول، بازار دوم، و شناور آزاد رابطه تعادلی بلندمدت برقرار نمی باشد.
    کلیدواژگان: روش هم انباشتگی انگل و گرنجر، روش هم انباشتگی جوهانسن، جوسیلیوس، قیمت سبد نفت اوپک، شاخص های بورس اوراق بهادار تهران
|
  • Narges Salehnia *, Mohammad Ali Fallahi, Ahmad Seifi, Mohammad Hossein Mahdavi Adeli Pages 7-54
    This paper aims at estimating Geometric Brownian Motion (GBM) Model، based on two central parameters in this model (volatility and drift)، and forecasting Henry Hub natural gas daily spot prices (07/01/1997-20/03/2012). Researches reveal that two mentioned parameters estimation can be satisfied with different approaches and in various time scales. Therefore، two approaches of backward looking and forward looking have been used in different time scales and sub-periods. Results show that the volatility and drift values are highly dependent on the time scale and backward results are lower than the forward ones. Moreover، along with increasing the number of random runs of the model although the fluctuating range decreases، the predicted line slope is very close to the actual line. Ultimately، the performance evaluation criteria yields that forward method، clearly in 2009، has the best performance. The sub-periods of 2001-2004 in backward and forward methods have the next best performances، respectively. These sub-periods can be used as a basis for calculating the central parameters of the model. In addition، the results suggest that relying on data used in the most recent period is not sufficiently accurate. Also، it is observed that sub-periods or time scales with higher volatility show better performance evaluation criteria، therefore they can be applied in price forecasting with GBM model.
    Keywords: Natural Gas, Spot Pprice, Volatility, Drift, Geometric Brownian Motion Model
  • Elham Gholami *, Yegane Mousavi Jahromi Pages 55-72
    Cigarette and tobacco products in the VAT Law is considered as one of the particular goods and in order to contorlingit’s consumption by price tools، higher tax rates than the standard rate will be levied on it. In this paper، forecasting of revenues of this tax using an approach based on the estimating of tax base has been considered. Thus the first stage، tax base (consumption expenditure) is forecasted for the period 2012 to 2015 and then tax related years by applying the tax rates، will be calculated. In this regard، Because of concerns that policy makers have access to accurate predictions of tax revenues، Supervised neural networks Method to prediction and back-propagation algorithm to train is used. The results indicate that the average annual growth of revenue from value added tax on Cigarette consumption will have 20 percent during the forecasting years.
    Keywords: Tobacco consumption, VAT, Forecasting, Neural Network Method, Back, Propagation Algorithm
  • Seyed Kamal Sadeghi, Seyed Mehdi Mousavian * Pages 73-106
    As one of the important energy forms، natural gas consumption has an upward trend in recent years. Therefore management and planning for provision of it requires prediction of the future consumption. But many of prediction procedures are inherently stochastic therefore it is important to have better knowledge about the robustness of prediction procedures. This paper compares robustness of two prediction procedures; Artificial Neural Networks as a nonlinear and ARIMA as a linear model. using resampling method to predict the monthly consumption of natural gas in the household sector. Data spans from 2001-4 to 2012-3، to train the networks، we used genetic algorithms and Particle Swarming Optimization then results were compared using 10-fold method. According to the results، the particle swarm optimization (PSO) outperforms the genetic algorithm. Then we used data from 2001-4 to 2010-3، with resampling by 2000 to predict the natural gas consumption for the 2001 -4 to 2012-3 and to form critical values. Results show that prediction by a mixed method using ANN and PSO is more robust than ARIMA method.
    Keywords: Bootstrap, Natural Gas, Neural Networks, Prediction, PSO
  • Ali Souri * Pages 107-129
    This study considers the subject of social capital measurement and its problems. Because of the social capital is the qualitative subject، therefore its measurement have special problems، and there is no the same approach in this matter. These problems are in both of international and national level. For the reason، there are different methods to measure social capital. These methods have caused their results to be different and sometimes conflict. These differences are very high، such that the correlation between these indexes is sometime zero، negative and positive.
    Keywords: Social Capital, Nnetworks, Ttrust
  • Saeed Farahani Fard, Majid Feshari, Yavar Khanzadeh * Pages 131-158
    Financial institution as a non-bank financial institutions، institutions that are active in mediating funds in financial markets. Services are in many ways similar to the services provided by banks. Because the relationship between the development of non-bank financial institutions and Iranian gross domestic production (GDP) seem important. In this context، the main objective of this study was to investigate the effect of non-bank financial institutions in the areas of facilities of GDP contracts with other variables such as per capita GDP and employment effects on the labor force for the period 1999Q1-2013Q4. To estimate the Generalized Method of Moments (GMM) is used to model estimation results indicate a significant positive impact on the development of non-bank financial institutions and facilities with regard to Islamic contracts. The per capita income and employment variables have a significant positive impact on GDP respectively.
    Keywords: Non, Bank Financial Institutions, Gross Domestic Product, Generalized Method of Moments (GMM), Islamic Contracts
  • Mahdi Sadeghi Shahdani, Ehsan Aghajani Memar * Pages 159-191
    Fiscal decentralization that is considered a transfer of responsibilities that associated with accountability to sub – national governments، increases efficiency and providing better access to public goods in the Economy. According to the five-year development plans of Iran creating and allocating structure for provincial budgeting، fiscal decentralization generally is moving in the costs of its Provinces in order to give more responsibility to the provincial development projects. The aim of this study is an investigation of effect for partial fiscal decentralization on regional economic growth of Iran. Fiscal decentralization index is proportion of provincial''s capital assets to government''s capital assets، So this researches the effects of decentralization on economic growth in the framework of Solow''s growth model. That the results based on data from 30 provinces between 2000 and 2007 on the panel data estimation، shows partial fiscal decentralization which has a non-linear relationship with the growth (convex shape) and partial fiscal decentralization Indicts the Optimal degree in growth of regional economy in Iran.
    Keywords: Partial Fiscal Decentralization, Economic Growth, Solow's Model, Panel Data
  • Reza GCanbarian *, Dr Ali Saghafi Pages 193-216
    The main purpose of the present study is to evaluate the relationship between the oil price shocks and the indexes of the Stock Exchange Market of Tehran. The present study is conducted by using from the data obtained from the common working days between world oil market and the Stock Exchange Market of Tehran between 8 December 2008 and 19 Mars 2014. In the present study the nested test، Johansen''s co-integration test، vector error correction model and Engle- Granger method have been used in order to represent the long run relationship between the variables. The empirical findings of this paper indicate that there is a significant and positive long-run equilibrium between the OPEC oil price and six indices of capital market (total stock index، industry index، the price index of 50 companies، top 50 indices، return and price index، Index of 30 large companies). Also there is no significant long run equilibrium relationship between the OPEC oil prices and three indexes namely first market، second market and free float indexes.