آرشیو پنجشنبه ۴ امرداد ۱۳۸۶، شماره ۱۴۵۲
صفحه آخر
۱۶
چهره روز

استنلی کوبریک / ادیسه قرن بیستمی

ساسان گلفر: اگر زنده می ماند، امروز 79 ساله می شد، اما استنلی کوبریک هرگز پا به قرن بیست و یکم نگذاشت و نتوانست سال 2001 را به چشم خود ببیند و سرخورده شود از اینکه بشر قرن بیست و یکم به جای «ادیسه فضایی»، با «چشمان تمام بسته» مشغول «کشتن» است. هیچ راهی به «راه های افتخار» نمی رسد و «دکتر استرنجلاو» ها «نگرانی را کنار گذاشته اند و به بمب عشق می ورزند.» کوبریک فرزند قرن بیستم بود و یک شمایل بزرگ قرن بیستمی- هم در حیطه فیلمسازی و تکنیک سینما، هم در حوزه اندیشه و فلسفه و هم در مباحث اجتماعی جامعه بشری- که دست آخر هم قرن بیستمی ماند.متولد 26 جولای 1928 در منهتن نیویورک. کارش را در پایان دهه 1940 با عنوان عکاس، فیلمبردار و خبرنگار شروع کرد و بعد از ساختن فیلم های مستند کوتاه، اولین فیلم بلند داستانی خود به نام «ترس و هوس» را در سال 1953 ساخت. دهه پنجاه را با «بوسه قاتل»)1955(، «کشتن»)1956(و «راه های افتخار»)1957(به پایان رساند و اولین پیروزی بزرگ خود را با «اسپارتاکوس» در سال 1960 به دست آورد. بعد از درام روان شناسانه «لولیتا»)1962(براساس رمان نابوکف و هجویه سیاسی«دکتر استرنجلاو»)1964(در سال 1968 به «2001: ادیسه فضایی» رسید که یکی از دستاوردهای بزرگ او در حوزه تکنیک سینما و اندیشه بود. دید نقادانه و آینده نگر او در «پرتقال کوکی»)1971(نمود پیدا کرد و بعد از درام پیکارسک «بری لیندون»)1975(، دهه هشتاد را با «تلالو»)1980(ترسناک و درام ضدجنگ «غلاف تمام فلزی»)1987(پشت سرگذاشت و آخرین اثرش به نام «چشمان تمام بسته» تبلور ناامنی روانی انسان بود که در آخرین سال قرن بیستم و کمی پیش از مرگ او در تاریخ 7 مارس 1999 به پایان رسید.