در طول تاریخ حیات اسلام، بزرگان دانش و اخلاق کتابهای اخلاقی بسیاری با الهام از قرآن و روایات‎ تالیف کرده ‎اند. کتابهای اخلاقی علامة مجلسی، معراج السعادة ملااحمد نراقی از نمونه ‎های برجستة کتب اخلاقی‎اند. علاوه بر این کتب که به نوعی تفسیر و تبیین آموزه ‎های اخلاقی می‎باشند، در روزگار ما نیز تلاشهایی به منظور تنظیم و طرح ‎ریزی نظام اخلاقی اسلام صورت گرفته است. از جمله این کتابها می توان به کتاب «اخلاق عملی» اشاره نمود. این کتاب مجموعه سخنرانیهای آیت الله مهدوی کنی در جلسات درس اخلاق دانشگاه امام صادق(ع) می‎باشد که پس از تنظیم و گردآوری توسط حضرت حجت ‎الاسلام علیدوست منتشر شده است.

مولف در مقدمة کتاب با اشاره به تاریخ علم اخلاق در اسلام به دیدگاه های گوناگون در این باره اشاره نموده و با تقسیم‎بندی اخلاق به اخلاق نظری، اخلاق تطبیقی و اخلاق عملی، به بحث پیرامون اخلاق عملی پرداخته است. ایشان اخلاق عملی را مشتمل بر آداب و دستورهای خاصی که در مسیر تزکیه و تهذیب، التزام به آنها ضرورت دارد و از طریق عمل، ما را به هدف نزدیکی سازد، دانسته اند. ایشان در مقدمة کتاب ضمن اینکه، اخلاق عملی را ثمرة نیت مومن که اصل و سرچشمة فضیلتهای اخلاقی اوست می‎دانند، به بیست و یک نقطة آغاز در اخلاق عملی نیز که سرفصلهای مختلف این اثر را تشکیل می دهند، اشاره کرده اند. البته ایشان یادآور شد اند که تحدید و مرزبندی در امور معنوی و جریانات مستمر کیفیات باطنی و اخلاقی بسیار دشوار است و طبقه بندی مورد نظر نسبت به افراد واشخص ص و شرایط، شدت و ضعف پیدا می کند و نمی‎توان نسخه ای و احد برای همة سالکان الی الله تجویز نمود؛ چرا که اصول کلی حاکم براخلاق و مصادیق واجب و مستحب و حرام ومکروه و مباح برای همه یکسان نیست.

آیت الله مهدوی کنی، در ذیل هر یک از عناوین مورد بحث، با ذکر آیات و روایاتی به شرح و بسط موضوع پرداخته و با توضیح و تبیین هر یک، سعی در روشن ‎ کردن موضوع نموده ‎اند.

به دلیل اینکه این کتاب برگرفته از مجموعه سخنرانیهای حضرت ‎آیت‎الله مهدوی کنی می‎باشد، شیوة طرح مباحث آن بسیار مناسب و قابل توجه ‎بوده و از روانی خاصی برخوردار است.