در شرع، تقوا به معنای خویشتنداری انسان از مخالفت با حق است؛ یعنی انسان خود را از ترک واجبات و به جا آوردن محرمات بازدارد. تقوا از وقایه است؛ یعنی نگهداری. در آیات قرآن، گاهی خداوند می فرماید: «اتق الله». گاهی فرموده است: «اتقوا النار التی وقودها الناس و الحجاره؛ از آتش جهنم بپرهیز و خودت را حفظ کن». در بعضی از آیات آمده است: «اتقوا فتنه لاتصیبن الذین ظلموا منکم خاصه؛ بپرهیزید از فتنه ای که آثار آن مخصوص ظالمین نیست و غیرظالمین را هم فرا می گیرد». خدا به یکی از پیامبران خبر داد که قومش را عذاب می کند. پیامبر علت عذاب همه قوم را پرسید. خطاب شد که خوبان، نهی از منکر نکردند و بدان را از کار ناپسندشان باز نداشتند. بنابراین باید آنها هم عقوبت شوند. اگر کمی تامل کنیم، درمی یابیم که آنچه باعث شده تا اسلام به دست ما برسد، امر به معروف و نهی از منکر بوده است و مومنان در برابر کارها و ضوابطی که برخلاف دستورهای الهی است، ساکت نمانده اند. بنابراین باید خود را از فتنه ای که غیر ظالمان را هم در برمی گیرد، حفظ کرد. اگر فرزند شما، حجاب مناسبی نداشته باشد، این یک فتنه است و وظیفه شما پدران و مادران این است که او را نهی کنند و اگر ساکت بمانند، همان عذاب و ناراحتی که برای دختر ایجاد شده، برای پدر و مادر هم ایجاد می شود. اگر کسی خلاف شرع انجام دهد و من هم بی تفاوت از کنار او بگذرم، من هم مانند او عذاب خواهم شد: «من رضی بفعل قوم فهو منهم؛ هر کس به کار مردمی راضی باشد، او نیز از آنان به شمار می رود». بنابراین تقوا، یعنی عمل کردن بر طبق ضوابط الهی و فرمانبردار حق بودن در جمیع رفتارها و کردارها؛ به گونه ای که هیچ اراده و خواسته ای برخلاف اراده و خواسته الهی نباشد.