آرشیو دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۱، شماره ۲۶۰۹
صفحه آخر
۱۶
بامداد رحیل

یکی از رویدادهای مهم تاریخ معاصر ایران

ماده واحده!

فیاض زاهد

یکی از رویدادهای مهم تاریخ معاصر ایران تغییر سلطنت قاجار به پهلوی است که با زمینه چینی ها و دسیسه های غیرقانونی صورت گرفت. فارغ از هرگونه داوری درباره قاجارها، روش رضاخان با ابهامات فراوانی روبه رو بود و بسیاری از نمایندگان و رجل ملی با آن مخالف بودند. مصدق یکی از این مخالفان است. وی درباره زمینه چینی برای تصویب ماده واحده تغییر سلطنت می گوید: «صبح شنبه 9 آبان 1304 ش، مستوفی الممالک به من تلفن کرد که آیا به مجلس می روم یا خیر؟ پاسخ دادم: امروز، روز جلسه نیست... گفت: مگر شما اطلاع ندارید که امروز جلسه فوق العاده برای کار مهمی تشکیل می شود؟ اگر مایلید بیایید منزل ما تا درباره این امر با یکدیگر مشورت کنیم. در آنجا فهمیدم که ماده واحده در خانه سردار سپه تهیه شده و حسین علارا برای امضا بدانجا دعوت کرده اند و یحیی دولت آبادی هم آن را امضا نکرده است. حسین علابه خانه موتمن الملک آمدند و در آنجا جلسه ما تشکیل شد. پس از مذاکرات، آقایان مشیرالدوله و موتمن الملک گفتند ما فردا به مجلس نمی رویم و مستوفی الممالک گفت من مردد هستم که برویم یا نرویم. این است که خواستم با شما مشورت نمایم. هر طور بفرمایید همان گونه عمل می کنیم. من به ایشان گفتم: به سرباز و توپچی 10 سال مواجب می دهند برای اینکه یک روز شلیک کند. نمایندگان مجلس هم مکلفند که از قانون اساسی دفاع کنند. اگر روزی بخواهند آن را نقض کنند و وکیلی از دفاع خودداری کند در حکم همان توپچی است که انجام وظیفه نکرده است. گفتند: من کاملاموافقم. خوب است تلفن کنیم آقای حسین علاهم بیاید اینجا. آقای علاآمد. ما سه نفر با اتومبیل به اتفاق به مجلس رفتیم...»