آرشیو سه‌شنبه ۸ اسفند ۱۳۹۱، شماره ۱۶۸۲
علم
۱۴

اطلاعاتی که میهمانان ناخوانده، از گذشته ما با خود دارند

تاریخچه مکتوب در شهاب سنگ

اگرچه بررسی های بیشتر و دقیق تر درباره حادثه انفجار شهاب سنگ در آسمان روسیه ادامه دارد، اما یک چیز قطعی است و آن این است که این حادثه مهیب ترین حادثه تاریخ برخوردهای فضایی بعد از حادثه تونگاسکا در سال 1908 میلادی بوده است که از قضا آن هم در روسیه اتفاق افتاد. بیش از هزار نفر طی این حادثه مجروح شدند و با قاطعیت می توان گفت هیچ یک از بناهایی که تخریب شدند و آسیب دیدند، مورد اصابت مستقیم شهاب سنگ یا بخشی از آن قرار نگرفته بودند و تنها موج ضربه حاصل از متلاشی شدن آن در جو زمین بود که این خسارت ها را به وجود آورد. تغییر زاویه یا جنس ماده اولیه این آذرگوی می توانست اثرات مهیب تری را به همراه داشته باشد. صدمات ثانویه حاصل از این برخوردها را باید در ملاحظات مربوط به آثار چنین برخوردی با دقت در نظر گرفت. نکته بسیار مهم در این رویداد این است که تا زمانی این سیارک وارد جو زمین نشده بود، هیچ شخص یا موسسه و سازمانی از وجود آن خبر نداشت. به طور آماری در هر چنددهه باید انتظار چنین رویدادی را داشت، اما این به این معنی نیست که اکنون با رخ دادن این اتفاق، تا چنددهه خیالمان راحت باشد. این یک تخمین آماری بر مبنای پراکندگی سیارک ها و شهاب واره های اطراف زمین و شانس برخورد آنها با ما ست. ممکن است همین فردا دوباره اتفاقی مشابه یا حتی بزرگ تر تکرار شود و ممکن است تا چند قرن بعد شاهد چنین رویدادی نباشیم. اما این اتفاق نشان داد که زمین تا چه اندازه آسیب پذیر است و اتفاقی که فکر می کنیم احتمال رخ دادنش اندک و ناچیز است، تا چه حد ممکن است ما را غافلگیر کند. این اتفاق شاید زنگ خطری را برای تقویت برنامه های رصد و نظارت بر اجرام نزدیک زمین تقویت کند؛ برنامه هایی که اگر به آنها توجه جدی شوند، می توانند ما را در برابر خطرهای واقعی و عینی که چند هفته قبل نمایشی از آن را دیدیم، محافظت کند. واقعیت این است که ما همیشه نمی توانیم روی خوش شانسی خود حساب کنیم، همان طور که دایناسورها نتوانستند به این شانس اعتماد کنند.