آرشیو شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۵، شماره ۴۵۳۰
صفحه اول
۱
یادداشت2

حفظ کرامت مسلمانان، پیش شرط فریضه حج

دکتر صباح زنگنه (نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی)

موضوع حج یکی از ارکان مهم اسلام است، اما همین رکن شرایطی دارد که با فقدان آن شرایط، یک مسلمان طبعا در انجام این فریضه می تواند به تاخیر آن بیندیشد.

واضح است که فریضه حج به عمر انسان یک بار واجب می شود و وجوب آن هم مشروط به استطاعت و تدبیر امنیت حاجیان است. به همین دلیل در طول تاریخ اسلام برای کاروان های حجاج مسئولانی قرار داده می شد و اکنون هم همین ترتیب در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. به این صورت که علاوه بر سازمان حج که امور اجرایی و پشتیبانی حج را فراهم می کند، از سوی ولی فقیه و رهبری نیز نماینده ای به عنوان مسئول امور حجاج تعیین می شود. بنابراین هرچند در اهمیت انجام فرائض حج تردیدی نیست، اما در عین حال فراهم بودن شرایط انجام حج نیز جزو عناصر اساسی تحقق این وظیفه الهی است. بر این اساس باید توجه داشت که استطاعت، تنها استطاعت مالی نیست، بلکه شامل ابعاد دیگری هم می شود که بخشی از عناصر این استطاعت به خود شخص بر می گردد و بخشی به بافت حاکم بر حج منوط می شود.

تجربه چند سال گذشته نشان می دهد که مدیریت امور حج در کشور عربستان روزبه روز درحال پسروی است. دولتمردان عربستان سعودی با شرط و شروط گذاشتن برای زائران خانه خدا عملاتلاش می کنند هدف حج محقق نشود و در چنین شرایطی، عمل به فریضه حج با پرسش هایی روبه رو می شود. به تاخیر انداختن حج البته سابقه هم دارد. در صدها سال پیش همین اتفاقات افتاد و کشورهای مختلف از انجام حج امتناع کردند و در تاریخ معاصر خودمان هم شاهد تکرار این حوادث بودیم و چون عزت و کرامت یک انسان مسلمان و زائر بیت الله الحرام هنگام انجام حج محترم شناخته نمی شد، با نظر مراجع و مقامات عالی کشورمان، زمان انجام فریضه حج برای زائران خانه خدا کمی به تاخیر افتاد.

در عین حال باید توجه داشت که ممکن است بعضا به واسطه همین تاخیر در انجام حج، شایعاتی مبنی بر این که دولت شیعی جمهوری اسلامی از انجام یک فریضه دینی خودداری کرده از سوی برخی افراد مطرح شود، به همین دلیل مسئولان جمهوری اسلامی ایران پیشاپیش برای جهان اسلام این موضوع را روشن کنند که وقتی روادید داده نشود یا با تاخیر داده شود و با نوعی اهانت و تخفیف حاجی همراه باشد، طبیعتا حفظ کرامت مسلمان بالاتر از انجام این وظیفه در شرایط فعلی است.