آرشیو چهارشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۸، شماره ۳۴۱۰
ادبیات
۸
عطف

دوس پاسوس و جورج الیوت

تکمیل ینگه دنیا

شرق: اواسط دهه 80 بود که دو جلد نخست رمان «ینگه دنیا»، سه گانه مشهور جان دوس پاسوس، نویسنده آمریکایی نیمه اول قرن بیستم، با ترجمه سعید باستانی در انتشارات هاشمی به چاپ رسید. «مدار 42» و «1919» عنوان دو جلد اول این سه گانه است. بیش از 10 سال از انتشار آن دو جلد گذشت و خبری از جلد سوم این سه گانه نبود تا اینکه اواخر سال گذشته با انتشار این مجلد باقی مانده، ترجمه فارسی سه گانه «ینگه دنیا» کامل شد و اکنون هر سه جلد این رمان مهم در دسترس مخاطب فارسی زبان است. «پول کلان» عنوان بخش سوم رمان «ینگه دنیا» است. «ینگه دنیا» رمانی است با معماری ویژه و در زمانه خود نوظهور؛ معماری ای مرکب از روایت رئالیستی، اخبار روزنامه ها، روایتی مدرن و ذهنی، ترانه های عامیانه و سرگذشت نامه هایی کوتاه از شخصیت های مشهور آمریکای آغاز قرن بیستم. بنه اصلی رمان را داستان هایی مستقل درباره چند شخصیت شکل می دهد. در لابه لای این داستان ها، ترانه ها و اخبار و سرگذشت نامه ها می آیند و همچنین بخش هایی با عنوان «دوربین عکاسی» که شامل روایت هایی ذهنی اند. دوس پاسوس در این رمان آمریکای آستانه قرن بیستم را روایت می کند و حوادث داستان از آغاز قرن بیستم شروع می شوند و تا جنگ جهانی اول و بحران اقتصادی آمریکا ادامه می یابند. آمریکا را چنان که از نام رمان نیز برمی آید می توان شخصیت اصلی رمان به شمار آورد. شخصیتی که شخصیت های دیگر از دل آن بیرون آمده اند. شخصیت هایی که عمدتا کارگران هستند و کار و فقر و محرومیت نیز یکی از مضمون های اصلی این رمان است. در این رمان با انواع و اقسام آدم هایی مواجهیم که در عین اینکه هریک داستان مستقل خود را دارند برخی از آنها وارد داستان های یکدیگر می شوند و باهم تلاقی می کنند. برخی از این اشخاص از اعماق جامعه خود را به سطوحی بالاتر ارتقا می دهند و برخی از فلاکتی به فلاکتی دیگر درمی غلتند. انقلاب های کارگری و تکوین سرمایه داری از دیگر موضوعاتی است که در «ینگه دنیا» به آن پرداخته می شود.

ترجمه ای تازه از میدل مارچ

خواندن کلاسیک های ادبیات ایران و جهان همواره برای مخاطبان ادبیات ضروری است؛ چه مخاطبان عادی و چه مخاطبانی که ادبیات تخصص شان است. همین ضرورت است که ترجمه هایی دقیق و قابل اطمینان از آثار کلاسیک را ایجاب می کند. رضا رضایی ازجمله مترجمانی است که در این سال ها به ترجمه بخشی از آثار مهم ادبیات کلاسیک جهان مشغول است. او سال هاست که پروژه ترجمه آثار نویسندگان زن قرن نوزدهم انگلستان را در دست دارد؛ آثاری که گرچه بسیاری از آنها در سال های دور ترجمه شده بودند ولی ترجمه دوباره آنها ضرورت داشت. این پروژه با ترجمه آثار جین آستین آغاز شد، با ترجمه آثار خواهران برونته ادامه یافت و به جورج الیوت رسید. از جورج الیوت در سال های اخیر دو رمان «ادام بید» و «سایلاس ماینر» با ترجمه رضا رضایی در نشر نی منتشر شده و امسال ترجمه رضا رضایی از رمان «میدل مارچ» او هم در نمایشگاه کتاب و در غرفه نشر نی عرضه می شود. ترجمه فارسی «میدل مارچ» در دو جلد منتشر شده است. «میدل مارچ» یکی از مشهورترین آثار جورج الیوت است. داستانی که در عین کاوش در ژرفای آدم ها و موقعیت ها چنان جذاب روایت می شود که مخاطب را به خوبی با خود همراه می کند. در این رمان می توان مهارت و ظرافت الیوت را در پرداخت ریزه کاری های روان شناختی آدم ها و نمودن درون پیچیده شان به خوبی دریافت. «میدل مارچ» ازجمله رمان های شاخص در زمینه تحلیل روان شناختی شخصیت های داستان است. شخصیت های رمان «میدل مارچ» در عین سادگی، سخت پیچیده اند. در این رمان نیز مانند هر رمان اصیل دیگر با تقابل ارزش های عام و رایج با ارزش هایی که شخصیت هایی خاص و متفاوت به آنها پای بند هستند مواجهیم یا به تعبیر لوکاچ با شخصیت هایی مسئله دار در دنیایی که ارزش های تثبیت شده اش با ارزش هایی که آنها به آن باور دارند منطبق نیست و اگر هم اکثریت در حرف و سخن آن ارزش های خاص را ستایش می کنند، در عمل از ارزش های دیگری پیروی می کنند. «میدل مارچ» مثل هر رمان کلاسیک دیگری همچنان رمانی خواندنی است و برای مخاطب امروزی هم حرف های فراوانی برای گفتن دارد. چه بسا این رمان را امروزه با دیدی متفاوت بخوانیم و درک کنیم و یکی از وجوه اهمیت هر رمان کلاسیک هم همین قابلیت خوانده شدن آن در تمامی زمان هاست.