فهرست مطالب

فصلنامه تعلیم و تربیت
سال سی و دوم شماره 2 (پیاپی 126، تابستان 1395)

  • بهای روی جلد: 40,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1395/05/25
  • تعداد عناوین: 8
|
  • اطلاعات مربوط به فصلنامه و شرایط پذیرش مقالات
    صفحه 5
    زبان: فارسی
  • تبیین رویکردهای موجود درباره تربیت معنوی کودکان و نقد آنها با تاکید بر آموزه های اسلامی
    معصومه کیانی، محمود مهرمحمدی، علیرضا صادق زاده قمصری، محمود نوذری صفحه 9
    هدف اصلی این مقاله، تبیین رویکردهای موجود درباره مفهوم تربیت معنوی کودکان و نقد آنها با تاکید بر آموزه های اسلامی است.در بخش نخست، تاریخچه تربیت معنوی کودکان به اختصار ارائه می شود؛سپس با طرح سه جهان بینی عمده درباره نوع رابطه میان دین و معنویت، به تبیین تربیت معنوی کودکان با تاکید بر آراء اندیشمندان مذکور پرداخته می شود. جهان بینی های مذکور عبارت اند از: جهان بینی دینی، جهان بینی فارغ از دین و جهان بینی غیردینی (سکولار). با توجه به یافته های تحقیق می توان گفت در جهان بینی دینی، معنویت بر ارتباط شخصی با حقیقت و تبعیت از آن و تربیت معنوی کودکان، بر هدایت دانش آموز به سوی کسب دانش شخصی، پویا، آمیخته با عشق و خلاقیت تاکید می کند؛ در رویکرد فارغ از دین، معنویت یک سازه رشد شخصی و ناظر به نوعی سبک تفکر و مفروضاتی است که افراد برای توجیه رفتارشان دارند و تربیت معنوی کودکان، پرورش رویکردی شناختی نسبت به معانی فرهنگی را در کانون توجه قرار می دهد.در جهان بینی غیردینی، معنویت ناظر به درک احساسات زیباشناختی و ساخت معنا در ارتباط کودک با خود و محیط و تربیت معنوی نیز به فرآیند پرورش هویت از طریق معناسازی و روایت سازی کودک است.در بخش دوم مقاله، جهان بینی های فوق با تاکید بر آموزه های اسلامی نقد می شوند. برخی از مهم ترین نقدهای وارد بر این جهان بینی ها عبارت اند از: وجود ابهام در حقیقت، خطر پیروی از افراد به جای حقیقت، محدود ساختن تربیت معنوی به پرورش یک بعد و تغافل از سایر ابعاد، سطحی نگری درباره دین و... در پایان نیز کلیاتی درباره الگوی پیشنهادی خود با عنوان الگوی اسلامی تربیت معنوی کودکان مطرح می شود. روش انجام این تحقیق،سنتزپژوهی و کاوشگری فلسفی انتقادی است.
    کلیدواژگان: تربیت معنوی کودکان، نقد، الگوی اسلامی تربیت معنوی کودکان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی رابطه بین سلامت روانی -اجتماعی با هویت ملی و دینی در بین دانش آموزان دبیرستانهای شهر یزد
    مهربان پارسامهر، وحید اصغری ینگجه صفحه 31
    پژوهش حاضر1 با هدف بررسی رابطه میان سلامت روانی- اجتماعی با هویت ملی و دینی در بین دانش آموزان دبیرستانهای شهر یزد و با روش پیمایشی و به صورت مقطعی انجام شده است. برای انتخاب نمونه از شیوه نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای بهره گیری شده و حجم نمونه 354 نفر بوده است. برای گردآوری داده ها از مقیا س سلامت روان 90- SCL و مقیاس سلامت اجتماعی کیز استفاده شده است. روایی پرسشنامه با روش اعتبار محتوا و پایایی آن با روش انسجام درونی ابزار، با ضریب آلفای کرونباخ 75/0=a تایید شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تفاوت میانگین، تحلیل واریانس و رگرسیون سلسله مراتبی بهره گیری شده است. یافته ها نشان دادند که میان متغیرهای سلامت روانی و سلامت اجتماعی با هویت دینی و هویت ملی رابطه معنادار وجود دارد و میان پایگاه اقتصادی- اجتماعی با هویت ملی و هویت دینی رابطه معنادار وجود ندارد. با توجه به نتیجه آزمون t دو نمونه مستقل، تفاوت معناداری میان هویت دینی در دو گروه زنان و مردان مشاهده شده است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که دو متغیر سلامت روانی و سلامت اجتماعی در مجموع 19 درصد از تغییرات متغیر ملاک (هویت دینی و ملی) را تبیین می کنند. باتوجه به مقدار واریانس تبیین شده می توان نتیجه گرفت که در پژوهش های آتی باید به سایر متغیرهای اثرگذار توجه شود.
    کلیدواژگان: سلامت روانی، اجتماعی، هویت دینی، هویت ملی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر مشارکت پذیری مدیران مدارس بر برنامه ها و وظایف مشارکت بخش خصوصی- دولتی
    محمدحسن حسنی شلمانی صفحه 47
    پژوهش حاضر در پی ارائه برنامه ها و وظایفی است که دولت را برای توانمندسازی معلمان یاری رساند. از آنجا که بی تفاوتی معلمان در مدارس سبب بی علاقگی آنان می شود و با توجه به اینکه بهره وری مدارس ارتباط مستقیم با توانمندی معلمان دارد، بنابراین معلمان به مثابه رکن اصلی آموزش و پرورش، نیازمند توجه بیشتر هستند. توجه به معلمان با افزایش حقوق و ایجاد برنامه های رفاهی برنامه ای است موقت و مشارکت پایدار معلمان را موجب نخواهد شد. بنابراین ضمن بهره گیری حداکثری از توانمندی معلمان لازم است برای بهبود وضعیت شغلی، سرنوشت آنان را به دست خودشان بسپاریم. این مقاله برای افزایش کارایی و کارآمدی مدارس و کاهش تصدی گری وزارتخانه آموزش و پرورش در نظر دارد که تاثیر مولفه های مشارکت بخش خصوصی- دولتی را بر برنامه ها و وظایف کاربردی دولت نشان دهد. نمونه بررسی شده 432 نفر از مدیران مقطع ابتدایی مناطق نوزدهگانه تهران بوده است. میزان تاثیر مولفه های مشارکت بخش خصوصی- دولتی بر برنامه ها و وظایف کاربردی دولت، با بهره گیری از روش معادلات ساختاری، 42% به دست آمده است. برنامه های کاربردی دولت برای افزایش توانمندی معلمان عبارت اند از: واگذاری مدارس با حفظ مالکیت دولتی به معلمان(بخش خصوصی)، حق انتخاب والدین(حواله آموزشی)، رقابت آموزشی، رتبه بندی مدارس، خود-گردانی مدارس، مکانیزم عرضه و تقاضای آموزشی(دسترسی دانش آموزان با درآمد پایین)، دستمزد مبتنی بر شایستگی معلمان.
    کلیدواژگان: مشارکت در آموزش و پرورش، مشارکت پذیری مدیران و معلمان، برنامه ها و وظایف مشارکت بخش خصوصی، دولتی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تاثیر بازی های آموزشی بر یادگیری مفاهیم بازیافت و استفاده مجدد در کودکان پسر پیش دبستانی
    سید محمد شبیری، حسین میبودی، عادله سرادی پور، سحر رشیدی صفحه 69
    آموزش حفاظت از محیط زیست از مناسب ترین شیوه هایی است که با آگاهی دادن به کودکان و بزرگسالان در زمینه محیط زیست به آنان می آموزد تا از طریق احترام گذاشتن به طبیعت، خود را مسئول حفظ و حراست از محیط زیست بدانند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر بازی های آموزشی بر میزان یادگیری کودکان پسر پیش دبستانی درباره مفاهیم بازیافت و استفاده مجدد است.روش پژوهش از نوع کاربردی و طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش همه کودکان 5تا 6 ساله شهر مشهد است.حجم نمونه 30 کودک می باشد که به طور تصادفی انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم بندی شدند.گروه آزمایش، مفاهیم بازیافت و استفاده مجدد را از طریق بازی های آموزشی و گروه کنترل به روش سنتی تدریس آموزش دیدند. ابزارهای پژوهش شامل پنج بازی آموزشی محقق ساخته و پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی آن به تائید متخصصان رسیده و پایایی آن با آلفای کرونباخ 721/0 به دست آمده است. داده های حاصل با آزمون «tگروه های مستقل» تحلیل شده اند. نتایج نشان داد که سطح معناداری به دست آمده در دو گروه آزمایش و کنترل در ابعاد مختلف مورد آموزش معنادار بوده است. نتیجه کلی اینکه، بازی های آموزشی می توانند موجب ارتقای میزان یادگیری کودکان پسر پیش دبستانی درباره مفاهیم بازیافت و استفاده مجدد شوند.
    کلیدواژگان: بازیهای آموزشی، آموزش محیط زیست، مفاهیم بازیافت و استفاده مجدد، کودکان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تصورات و کج فهمی های دانش آموزان پایه سوم ابتدایی درباره پدیده های تبخیر و میعان
    عابد بدریان صفحه 87
    هدف از مطالعه حاضر، بررسی تصورات و کج فهمی های دانش آموزان پایه سوم ابتدایی درباره پدیده های تبخیر و میعان است؛ مفاهیمی که هم در برنامه درسی مدارس و هم در زندگی روزانه اهمیت فراوان دارند. 132 نفر از دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی در سال تحصیلی 94-1393 به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایمرحله ای از چهار آموزشگاه از چهار مرکز استان انتخاب و در این مطالعه شرکت داده شدند. برای گردآوری اطلاعات، از یک آزمون تشخیصی حاوی ده سوال باز-پاسخ بهره گیری شد و پاسخهای دانش آموزان در قالب توضیحات داده شده و همچنین شرکت در مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای ارزیابی میزان درک دانش آموزان، از روش ارزیابی مفهومی استفاده شد. بررسی پاسخ های داده شده به سوالهای پرسشنامه نشان داد که دانش آموزان پایه سوم ابتدایی کج فهمی های بسیار در زمینه پدیده های تبخیر، میعان و تاثیر گرما بر آنها دارند و نمی توانند در بسیاری از موارد شبیه سازی شده، آموخته های خود درباره تبخیر و میعان را به خوبی به کاربندند. همچنین آموخته های آنان در پایه های پایین تر نتوانسته است مانع بروز این کج فهمی ها شود و علی رغم درک مفهومی تبخیر و میعان از طرف برخی از آنها، همچنان نیاز است که در آموزش مفاهیم مرتبط با چرخه آب و تغییر حالت مواد از مایع به گاز و به عکس، توجه و دقت بسیار به عمل آید. بر پایه این یافته ها ضرورت دارد تا در بازبینی برنامه های درسی و مواد آموزشی علوم تجربی دوره ابتدایی، در سازماندهی مفاهیم مرتبط با تبخیر، میعان و مدل سازی آنها در کتابهای درسی توجه ویژه مبذول شود.
    کلیدواژگان: تصورات، کج فهمی، تبخیر، میعان، دانش آموزان پایه سوم ابتدایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی برحسب مولفه های مهارتهای اجتماعی
    محسن خادمی، مهدی محمدی، رضا ناصری جهرمی، سیروس منصوری صفحه 113
    برنامه درسی مطالعات اجتماعی سال ششم ابتدایی، با توجه به رویکرد کلی برنامه درسی ملی مبنی بر فطرت گرایی و اهتمام به شکوفایی آن، سعی دارد زمینه های تربیت فردی و اجتماعی کودکان و نوجوانان را فراهم آورد. هدف این پژوهش، شناسایی مولفه های مهارتهای اجتماعی در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی است. این پژوهش از پژوهش های ترکیبی است و در دو بخش کیفی و کمی انجام گرفته است. در بخش کیفی، ابزار شناسایی مهارتهای اجتماعی با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی تدوین شده است. در بخش کمی، ابتدا با استفاده از روش تحلیل عامل تاییدی، اعتبار و پایایی ملاکها و شاخصهای شناسایی شده بررسی و برمبنای آن و با روش تحلیل محتوای کمی، مهارتهای اجتماعی شمارش شده است. جامعه آماری شامل همه معلمان ابتدایی شهر شیراز و کتاب تعلیمات اجتماعی سال ششم ابتدایی در سال تحصیلی 94- 93 است. نتایج نشان داد که مهارتهای گروهی بیشترین فراوانی و مهارتهای ارتباطی کمترین فراوانی را دارند. همچنین بیشترین و کمترین ضریب اهمیت، به ترتیب به مهارتهای جرات ورزی و مهارتهای ارتباطی مربوط بود. همچنین مشخص شد که پراکندگی مهارتهای اجتماعی در این کتاب یکسان نیست و بیشتر بر مهارتهای ارتباطی، مهارتهای پرورش حس همکاری و شناسایی ارزشهای جامعه تاکید شده است. لذا توجه به سایر مهارتهای اجتماعی ضروری است.
    کلیدواژگان: تحلیل محتوا، تعلیمات اجتماعی، مهارتهای اجتماعی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مقایسه اثربخشی رویکرد راه حل- مدار با استراتژیک به شیوه گروهی بر میزان خودکارآمدی دانش آموزان دوره راهنمایی
    افسانه بهرامی، فرشاد بهاری صفحه 131
    هدف این پژوهش،1 مقایسه اثربخشی مداخله آموزشی رویکرد راه حل -مدار با رویکرد استراتژیک بر میزان خودکارآمدی نوجوانان بوده است. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه بوده است. جامعه آماری همه دانش آموزان پایه سوم راهنمایی مدرسه «ضیایی» ناحیه پنج آموزش و پرورش استان تهران در سال تحصیلی 93-1392 بود. نمونه پژوهش 45نفر از دانش آموزان بودند که به صورت هدفمند از میان120 دانش آموزان پایه سوم انتخاب شدند. آنان در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل با حجم مساوی به صورت تصادفی ساده جایگزین شدند. گروه های آزمایشی به صورت هفته ای دو جلسه و به مدت ده جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش قرار گرفتند. ابزار پژوهش، مقیاس خودکارآمدی بندورا بود. ضریب پایایی برای کل پرسشنامه خودکارآمدی با روش ضرایب آلفای کرونباخ 87/0 است. تعیین ضریب روایی از همبستگی میان خرده مقیاس های پرسشنامه خودکارآمدی با یکدیگر و با نمره کل پرسشنامه، بین 41/0 تا 83/0 متغیر است و خرده مقیاسهای این پرسشنامه با یکدیگر و با نمره کل، همبستگی معنا دار داشته اند (01/0p< ). داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که هر دو روش مداخله در افزایش میزان خودکارآمدی موثرند. همچنین، میانگین نمره گروه استراتژیک در متغیرهای خودکارآمدی و مولفه های آن بیش از گروه راه حل-مدار است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که مداخله رویکرد راه حل-محور و رویکرد استراتژیک می تواند میزان خودکارآمدی نوجوانان را افزایش دهد.
    کلیدواژگان: خودکارآمدی، رویکرد راه حل، محور، رویکرد استراتژیک، دانش آموزان پایه سوم راهنمایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Critical Review of the Current Approaches to Spiritual Education for Children with an Emphasis on Islamic Teachings
    M. Kiyaani M. Mehrmohammadi A.R. Saadeghzaadeh Ghamsari M. Nozari Page 9
    A historical review of spiritual education for children reveals three main outlooks on the relationship between religion and spirituality upon which approaches to spiritual education are founded. These three are the religious outlook, the secular perspective, and the irreligious point of view. It can be said that in religious outlook, where spirituality emphasizes the maintenance of a personal relationship with the truth, children’s spiritual training leads them toward attainment of personal knowledge which is mixed with love and creativity. In the secular perspective where spirituality is defined as aesthetics and construction of meaning in interaction with the environment, spiritual education emphasizes the development of identity through constructions of meaning and narratives. The third point of view that considers spirituality as a developmental construct consisting of certain assumptions and a kind of thinking style used by people in justifying their behaviors, approaches spiritual training cognitively. Considering the ambiguity of truth, the danger of substituting individuals for the truth to be followed, limitations of spiritual education, and the superficial look at religion in these perspectives, Islamic teachings can offer an alternative model for such an education.
    Keywords: spiritual training for children, Islamic model of spiritual training
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Relationship between Psycho-Social Health and National-Religious Identity among Yazdi High School Students
    M. Paarsaamehr V. Asghari Yengjeh Page 31
    To measure the relationship between psycho-social health and national-religious identity among Yazdi high school students a sample of 354 students was selected using a cluster sampling method. Measures used to assess the constructs are of acceptable validity and high internal consistency (alpha= 0.75). Statistical analyses revealed a significant correlation between the two constructs, yet the national-religious identity has no relationship with SES. Furthermore, a significant difference was observed between male and female students in terms of religious identity. Also, %19 of the variance in identity is explained by the psycho-social health. Further research in this area is recommended.
    Keywords: psycho, social health, religious identity, national identity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • School Administrator's Approach to Cooperation and Its Impact on Development of Cooperative Programs
    M.H. Hasani Shalmaani Page 47
    Teachers as the main element in the educational system require more attention. However, the added attention needs not to be in the form of additional pay or welfare programs. What needs to be done is delegating power and allowing them to decide on their professional future. A sample of 432 elementary school administrators from all 19 school districts in Tehran was asked on how the cooperation between public and private sectors in education can lead to teacher empowerment and more school efficiency. The following actions constituted 42% of the responses: Giving teachers the right to run government-owned schools, giving parents the right to choose, encouraging educational competition, ranking schools, self-regulation in schools, giving access to low income families, and paying competence-based wages to teachers.
    Keywords: public participation in education, teacher participation, participatory duties, public, private sector
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Learning about Recycling and Reuse through Pre-School Games
    S.M. Shobeyri H. Meybodi A. Saraadipoor S. Rashidi Page 69
    Environmental education is the most fundamental approach to environmental protection and can begin from the pre-school level and through the use of games. To show the effectiveness of this approach, a random sample of 30 preschoolers of ages 5 and 6 was selected and then placed into two groups of experimental and control. The experimental group learned about the recycling and reuse of materials by utilizing the specially designed and constructed games, while the other group was taught the same content using the regular teaching method. Furthermore, a questionnaire with internal consistency of 0.72 was constructed and used. Data analyses revealed a significant difference between the knowledge of the two groups on the given subject with the experimental group having the upper hand. Hence, the use of such games in preschools is recommended.
    Keywords: educational games, environmental education, recycling, reuse, preschoolers
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Third Grader's Misconceptions about Evaporation and Liquefaction Phenomena
    A. Badriyaan Page 87
    Concepts of evaporation and liquefaction are of significance in both daily life and the school curriculum, yet misconceptions about these two phenomena are frequent. To assess the extent of such misconceptions among third graders, a cluster sample of 132 of them from four schools in four provinces was selected and then given a test consisting of ten openended questions. Additionally semi-structured interviews were also conducted. The data analysis revealed many misconceptions about these two phenomena and the effects of heat on them. Third graders participating in the study, in many instances, were unable to utilize their knowledge of evaporation and liquefaction properly. It is necessary that more attention be paid to these concepts in re-designing the curriculum.
    Keywords: misconceptions, evaporation, liquefaction, third graders
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Coverage of Social Skills in 6th Grade's Social Studies Text
    M. Khaademi M. Mohammadi R. Naaseri Jahromi S. Mansoori Page 113
    Considering the general approach in the national curriculum emphasizing both nature and nurture, the 6th grade’s social studies curriculum aims at psycho-social development of both children and adolescents. To identify the frequency of the constituents of social skills covered in this grade’s social studies textbook, the textbooks content was scrutinized utilizing an instrument developed through a case study and validated by confirmatory factor analysis. Results show that the coverage of group skills is most frequent while communication skills are least covered. Also the highest and the lowest indices of importance are attributed to the skills of assertion and communication. Since the coverage of social skills was found to be uneven and favoring communication, cooperation, and value identification skills, other skills need to be covered.
    Keywords: content analysis, social development, social skills
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Approaches to Improving Self-Efficacy among 8th Graders: Solution-Focused and Strategic Therapies
    A. Bahraami F. Bahaari Page 131
    To compare the effectiveness of two approaches to improving selfefficacy, a specially selected sample of 45 eighth graders was randomly placed into three groups of control and experimental. The experimental groups were taught for ten sessions of 90 minutes each, utilizing the two approaches while the control group was taught in regular manner. Bandura’s measure of self-efficacy, with an internal consistency of 0.87, was used both before and after the five weeks of special teachings. A follow-up was also conducted a month after the sessions. Results show that both approaches can improve self-efficacy with the strategic therapy having the edge.
    Keywords: self, efficacy, solution, focused therapy, strategic therapy, 8th graders
    Abstract View Paper Original: Persian