مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران
پیاپی 50 (بهمن و اسفند 1384)

جنس بومادران (Achillea) از خانواده کاسنی (Asteraceae) جایگاه قابل توجهی در طب سنتی ایران دارد. آشیلا تالاگونیکا و آشیلا تینویی فولیا دو نمونه از 19 گونه یافت شده از این جنس می باشد که به طور وسیعی در مناطق شمالی ایران می روید. در این تحقیق اثر سمیت سلولی این دو گونه برای اولین بار به روش ارزیابی کشندگی میگو آب شور(Lethality Assay Brine Shrimp) بررسی شد.
این بررسی یک کارآزمایی بالینی است که در آن گیاهان پس از جمع آوری خشک و خرد شده و توسط حلالهای اتیل استات، متانول و متانول: آب (1:1) و به روش تراوشی (Percolation) مورد عصاره گیری قرار گرفتند. اثر کشندگی عصاره های تام بر لاروهای آرتمیا سالینا (Artemia Salina) در غلظت های اولیه 100،10 و 1000 میکروگرم بر میلی لیتر از عصاره مورد بررسی قرار گرفت. پس از دستیابی به نتایج اولیه، آزمایش در غلظت های 250، 500 و 750 میکروگرم بر میلی لیتر به روش مشابه تکرار شد. نتایج حاصله تحت مطالعات آماری به روش تحلیل بر اساس حداقل انحراف از میزان متوسط (Probit analysis) قرار گرفت.
از میان عصاره های مورد بررسی، عصاره اتیل استاتی و متانولی از هر دو گیاه با LC50 کوچکتر از 1000 qM واجد اثرات سمیت سلولی و عصاره های هیدروالکلی با LC50 بزرگتر از 1000 qM فاقد اثر شناخته شدند. عصاره اتیل استاتی گیاه آشیلا تالاگونیکا (Achillea talagonica) با LC50 معادل 413 qM موثرترین عصاره شناخته شد.
هر دو گونه از جنس بومادران دارای اثرات سمیت سلولی می باشند و اثرات مذکور با افزایش قطبیت عصاره ها کاهش می یابد. می توان نتیجه گرفت که ترکیبات سمی موجود در این جنس، دارای ساختمانهای غیر قطبی می باشند. از دیگر سوی به یقین گلیکوزیدهای فنلی و آلکالوییدهای بتایینی که قطبیت بالایی داشته و در عصاره آبی - متانولی استخراج می شوند، نقشی در بروز اثرات ندارند.

علی رغم کشف داروهای جدید و متعدد ضد روان پریشی در چند سال گذشته، هنوز درصد قابل توجهی از بیماران اسکیزوفرنیا به هیچکدام از داروهای موجود پاسخ نداده و مقاوم محسوب می شوند. در این موارد اکثرا از کلوزاپین و گاهی نیز از الکتروشوک (ECT) یا برخی ترکیب های دارویی استفاده می شود که البته اثربخشی هیچ یک مطلوب نبوده است. در چند سال گذشته، ایده استفاده از ترکیب کلوزاپین و ECT را برای بیماران اسکیزوفرنیا مقاوم به درمان مطرح کرده اند و در مطالعات اولیه صورت گرفته، نتایج امیدوار کننده بوده است. هدف از این مطالعه، بررسی میزان اثربخشی تلفیق ECT و کلوزاپین در بیماران اسکیزوفرنیا مقاوم و مقایسه آن با کاربرد هر یک به تنهایی می باشد.
در این مطالعه 18 بیمار اسکیزوفرنیا مقاوم به درمان در سه گروه 6 نفره قرار گرفتند. گروه اول با کلوزاپین، گروه دوم با ECT و گروه سوم با ترکیب این دو، درمان شدند. پاسخ درمان با معیار PANSS ارزیابی شد و یافته ها توسط روش آماری تحلیل واریانس (ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج حاصل، سودمندی درمان ترکیبی و برتری آن بر هر کدام از درمان ها به تنهایی را نشان داد. میزان کاهش امتیاز PANSS در سه گروه کلوزاپین، ECTو درمان ترکیبی به ترتیب 40،46 و 71 درصد بوده که این اختلاف از نظر آماری معنی دار است (P<0.05) درمان ترکیبی علاوه بر اثربخشی بیشتر بر روی علایم مثبت؛ منفی و عملکرد کلی بیمار، پاسخ درمانی سریع تر بیماران را نیز به دنبال داشت.
از آنجا که این مطالعه ترکیب کلوزاپین و ECT را در بیماران اسکیزوفرنیا مقاوم به درمان موثر و بی خطر نشان داده است، می توان از آن به عنوان یک درمان جایگزین مناسب برای این گروه از بیماران استفاده کرد.

قاعدگی دردناک یا دیسمنوره یکی از بیماری های شایع زنان و علت اصلی مراجعه به کلینیک های زنان است که سبب اتلاف وقت و مشکلات متعدد برای دختران و زنان می شود. این مطالعه تاثیر قطره ویتاگنوس و مقایسه آن با دارونما را در درمان دیسمنوره اولیه بررسی می کند.
در این مطالعه تجربی دوسوکور، 60 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، مبتلا به قاعده گی دردناک اولیه، به طور تصادفی در دو گروه 30 نفره دارو و دارونما قرار گرفتند. به هر گروه روزانه 40 قطره ویتاگنوس و یا دارونما به مدت 3 ماه داده شد. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده شد و در پایان ماه اول، دوم و سوم پس از درمان شدت درد و علائم همراه ثبت گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که شدت درد در گروه تجربی به میزان 70 درصد کاهش یافت.
قطره ویتاگنوس می تواند به عنوان یک داروی موثر با کم ترین عوارض جانبی برای درمان دیسمنوره اولیه مورد استفاده قرار گیرد.

استئوآرتریت شایع ترین بیماری مفاصل متحرک و محوری بدن است. علل بروز آن بدرستی شناخته شده نیست، تئوری های بیومکانیکی و بیولوژیکی برای علت آن مطرح شده است. ارتباط آناتومیک انتهای پروگزیمال فمور با استئوآرتریت هیپ مورد بحث می باشد.
این تحقیق بر روی 73 کشاورز که 34 نفر مبتلا به استئوآرتریت و 39 نفر سالم بودند انجام شد. نمونه ها، مراجعه کنندگان به کلینیک های ارتوپدی و رادیولوژی شهر ساری بودند. هر دو گروه از لحاظ وزن، سن و شغل همسان سازی شده و سپس زاویه گردن فمور در هر دو گروه بررسی گردید.
میانگین زاویه گردن استخوان ران در هر دو گروه 133 درجه بوده و تفاوت معنی دار بین دو گروه وجود نداشت.
نتایج نشان داد که مقدار زاویه گردن و تنه استخوان ران در محدوده طبیعی، تاثیری بر میزان بروز استئوآرتریت این مفصل ندارد.

کیتین یک پلی ساکارید طبیعی بوده که به طور گسترده ای در پوست سخت پوستان مانند خرچنگ، میگو و قارچ ها یافت می شود. این ترکیب و مشتق دیگر آن کیتوسان، دارای کاربردهای پزشکی متعددی از جمله استفاده در صنعت داروسازی در تکنیک آزاد سازی دارویی و اثرات بهبود زخم ها، کاهش کلسترول خون، ضد انعقاد خون و ضد تومور می باشد. پیش بینی شده که کایتوسان به عنوان پرمصرف ترین ماده کلیدی سال 2005 میلادی بوده که 75 درصد این مصارف در زمینه زیست - پزشکی خواهد بود.
در این مطالعه به تهیه کیتین و کیتوسان (مشتق داستیله کیتین) از پوست میگو که به میزان فراوانی در جنوب ایران و همچنین شمال کشور وجود دارد، پرداخته شده است. پوست میگو به طور متوالی با اسید و قلیا مخلوط و پس از صاف کردن، کیتین ناخالص تهیه شد. پس از شست و شو و خالص سازی آن را با سود مجاور نموده و کایتوسان حاصل گردید. عمل شست و شو و رسوب گیری چندین بار تکرار شده تا کیتوسان خالص تهیه گردد. کیتوسان به دست آمده با بازده قابل قبولی تهیه گردید.
الگوی الکتروفورز و IR (طیف مادون قرمز) آن با استاندارد مطابقت داشت. همچنین تهیه فیلم کیتوسان و بررسی طیف IR آن نشان داد که کیتوسان به دست آمده دارای درجه داستیلاسیون 76 درصد می باشد. بررسی طیف NMR (رزونانس مغناطیسی هسته ای) نیز تایید کننده بوده است.
نظر به تولید میگو در بخش های شمالی کشور، امکان راه اندازی خط تولید این ماده بسیار پربها امکان پذیر می باشد.

کمبود ید از مسایل مهم بهداشتی در جهان است و علاوه بر اختلالات مهم از جمله اختلال ذهنی، اختلال در شنوایی و یادگیری، اثر منفی نیز بر روی رشد دارد. تجویز ید تکمیلی در مناطق دچار کمبود ید به مادران باردار بویژه قبل از اتمام نیمه دوم بارداری از کرتینیسم (cretinism) و اختلالات نوروموتور در فرزندان آنها جلوگیری می کند. در رابطه با اثر ید تکمیلی در زمان کودکی و نوجوانی به ویژه بر روی رشد فیزیکی، مطالعات محدود بوده و نتایج متفاوتی داشته است. این مطالعه در روستای امره ساری با هدف بررسی اثر ید تزریقی بر روی رشد فیزیکی کودکان دبستانی در سال 1377، 2.5 سال پس از تزریق ید انجام شد.
مطالعه به روش مقطعی در دو بخش توصیفی و تحلیلی انجام شد کلیه متولدین سال 67 تا 69 که ساکن روستای امره ساری بوده، در سال 74 لیپیدول تزریقی دریافت کرده و قد و وزن آنها در دفاتر خانه بهداشت ثبت شده بود، مورد مطالعه قرار گرفتند. در سال 77 قد و وزن افراد مجدد اندازه گیری شد و نمره انحراف استاندارد (SDS) قد و وزن مربوط به قبل و بعد از تزریق ید برای هر فرد محاسبه گردید. جهت آنالیز داده ها از آزمون زوج استفاده شد و P<0.05 معنی دار تلقی گردید.
105 کودک دبستانی 8-6 ساله (55 پسر، 50 دختر) در این مطالعه بررسی شدند. اثر لیپیدول بر روی قد معنی دار بود. SD قد افراد از -0.59±0.8 به -0.31±0.8 افزایش یافت (P<0.0001). ید تزریقی موجب افزایش وزن شد اما تغییر SD وزن از نظر آماری معنی دار نبود (P<0.3).
نتایج نشان می داد در مناطق دچار کمبود ید، تزریق ید روغنی تکمیلی در زمان کودکی می تواند موجب بهبود رشد قدی گردد.

هیپرهموسیستیینمی در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی شایع است و خطر بیماری های قلبی - عروقی و مغزی - عروقی با هیپرهموسیستئینمی افزایش می یابد. هدف از انجام این مطالعه بررسی مقایسه ای اثرات کمتر از 5 میلی گرم روزانه با 15 میلی گرم یک روز در میان اسیدفولیک در کاهش غلظت هموسیستیین پلاسمان بیماران همودیالیزی میباشد.
در یک کارآزمایی بالینی، 14 نفر از بیماران همودیالیزی با هیپرهموسیستیینمی بیمارستان امام خمینی در تیرماه 1382 و با توجه به این که تمام بیماران، حداقل به مدت 2 ماه تحت درمان با اسیدفولیک به میزان 5-1 میلی گرم روزانه بوده اند، مقدار اسیدفولیک به 15 میلی گرم یک روز در میان به مدت 2 ماه افزایش یافت (با توجه به مراجعه یک روز در میان بیماران به مرکز دیالیز). خون گیری جهت اندازه گیری غلظت هموسیستئین، HDL، LDL و هموگلوبین و آلبومین، یک و دو ماه پس از دوره درمان انجام شد. همچنین بروز عوارض به ویژه تهوع و سرگیجه مورد بررسی قرار می گرفت. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون Wilcoxon signed Ranks استفاده شد.
میانگین سن و مدت همودیالیز بیماران به ترتیب 50.92±18.6 سال (حداقل 25 و حداکثر 77 سال) و 5.28±4.25 سال بود. کاهش میانگین غلظت هموسیستئین در دوره درمان با دوز بالا به میزان معنی داری از غلظت آن در دوره درمان با مقدار پایین، بیشتر بود 23.98±6.87) در مقابل (P=0.008، 33.89±16.28 μmol/l. همچنین میانگین غلظت آلبومین نیز طی درمان با مقادیر بالا به میزان معنی داری از غلظت آن در طی درمان با دوز پایین، بالاتر بود 4.75±0.94) در مقابل (P=0.004، 14.32±0.30 mg/dl اما اختلاف معنی داری بین غلظت هموگلوبین، HDL و LDL پلاسما و مقدار دو درمان مشاهده نشد. در هیچ یک از دوره های درمانی عارضه ای در بیماران دیده نشد.
نتایج این مطالعه نشان داد که تجویز معادل 15 میلی گرم یک روز در میان اسیدفولیک، به عنوان دارویی ارزان که بار مالی سنگینی بر دوش اقتصاد خانواده و سیستم بهداشتی تحمیل نمی کند، بدون ایجاد عوارض، موجب کاهش معنی داری در غلظت هموسیسییین پلاسما در بیماران همودیالیزی می شود. از آنجا که کاهش اندک میزان هموسیستئن نیز با اهمیت است، تجویز آن به این شکل برای بیماران همودیالیزی توصیه می شود. اما بررسی اثرات دراز مدت آن در کاهش میزان عوارض قلبی - عروقی، به مطالعات بیشتری نیاز دارد.

بیماری شریان کرونر (CHD) یک اختلال چند عاملی است. جنس مذکر، افزایش سن، فشار خون بالا، دیابت قندی، مصرف دخانیات و اختلال چربی خون، عوامل خطرساز کلاسیک و مستقل CHD می باشند. رابطه CHD با عوامل خطرساز آن تا حدودی وابسته به نژاد و منطقه جغرافیایی است، از این رو بررسی عوامل خطر CHD در جمعیت های مناطق مختلف ایران ضروری است. در این مطالعه نقش و رابطه عوامل خطرساز کلاسیک با شدت بیماری کرونر قلب بررسی می گردد. علاوه بر آن، خطر نسبی و مطلق CHD از روی هفت عامل خطر ساز اصلی با استفاده از نقاط فرامینگهام محاسبه می گردد.
این تحقیق یک مطالعه مقطعی است که در آن هفت عامل خطرساز اصلی CHD در 260 نمونه (زن و مرد) در سنین 40 تا 70 سالگی که در بیمارستان دانشگاه مورد آنژیوگرافی قرار گرفته اند، مورد مطالعه قرار می گیرد. پارامترهای دموگرافی توسط پرسشنامه جمع آوری و داده های بیوشیمیایی بر روی سرم ناشتا سنجش شده اند. کلسترول توسط روش آنزیمی CHOD-PAP، تری گلیسرید توسط GPO-PAP و HDLc توسط متد رسوبی PTA-MgCl2 و LDLc از معادله فریدوالد محاسبه گردید. افرادی که دارای انسداد بیش از 70 درصد در حداقل یکی از شعب کرونر بودند، به عنوان مورد و افرادی که دارای هیچگونه انسداد نبودند (کمتر از 10 درصد) و از نظر سن و جنس با گروه نمونه منطبق بودند، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. شدت انسداد کرونر بر اساس تعداد رگ و میزان ضایعه در چهار گروه طبیعی، خفیف، متوسط و شدید درجه بندی گردید. برای بررسی ارتباط متغیرهای پیوسته با CHD و با یکدیگر از آزمون بستگی پیرسون و برای محاسبه شانس بیماری کرونر یا نسبت شانس (odds ratios) از رگرسیون لوژیستیک استفاده گردید.
از نظر متغیر های سن (P?0.000)، جنس (P?0.000)، عدم فعالیت فیزیکی (P @ 0.06) فشارخون بالا (P @ 0.06)، مصرف سیگار (P?0.003)، دیابت (P?0.000) و اختلال چربی خون بین دو گروه مورد و شاهد اختلاف معنی دار وجود داشت. تواتر وقوع افزایش تریگلیسیرید، افزایش کلسترول و افزایش بتالیپوپروتئین خون (افزایش (LDLc در بیماران کرونر بیش از گروه شاهد می باشد. نتایج آنالیز رگرسیون لوژیستیک نشان می دهد که بیماری کرونر با سن (r=0.28)، جنس مذکر (r=0.28) و دیابت (r=0.30) دارای بیشترین ارتباط می باشد. به علاوه، نسبت های شانس برای متغیرهای جنس مذکر برابر (P?0.000) 3.5، مصرف سیگار 3.8 (P?0.02)، عدم فعالیت فیزیکی 1.2 (P?0.06)، و دیابت 5.1 (P?0.000) بود. از نظر متغیرهای شاخص توده بدنی (BMI)، سطح تحصیلات، متوسط فشار خون سیستولی و دیاستولی، سابقه فامیلی (دیابت، اختلال چربی خون، فشار خون بالا، کم کاری تیروئید و بیماری کرونر زودرس) و سابقه پیشین اختلال چربی خون، فشار خون بالا، کم کاری تیروئید و بیماری کرونر بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود نداشت. ولی سابقه پیشین دیابت و مصرف داروهای پایین آورنده چربی خون (استاتین ها) و ضد فشار خون به طور معنی دار در گروه بیمار بیشتر از گروه کنترل بود. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که نمره های فرامینگهام 8.7±4.4) در مقابل (P?0.000، 5.7±4.8 و خطر نسبی 2.5±1.3) در مقابل (P?0.000، 1.6±0.7 و مطلق 14.8±8.6) در مقابل (P?0.000، 8.0±6.7 برای CHD در بیماران کرونر بیش از افراد شاهد است. به علاوه بین نمره های فرامینگهام و خطر نسبی و مطلق برای CHD و شدت انسداد یک رابطه ممتد و رتبه ای وجود دارد.
داده های این تحقیق نشان می دهد که بین شدت بیماری کرونر قلب و متغیرهای اصلی قلبی - عروقی، نمره های فرامینگهام و خطر نسبی و مطلق CHD یک رابطه پیوسته و رتبه ای وجود دارد.

بخش مراقبتهای ویژه از بخشهای تخصصی بوده که به بیماران بحرانی سرویس می دهد و سیستم های درجه بندی در این بخش جهت پیش بینی بهبودی بیماران و دسته بندی آنها و در نتیجه تعیین میزان مرگ و میر به کار می رود و سبب انتخاب صحیح بیماران نیازمند می شود. هدف از این تحقیق تعیین درجه نارسایی ارگان ها و ارتباط آن با بهبودی و مرگ و میر بیماران بحرانی در ICU می باشد.
این مطالعه به روش توصیفی بر روی 100 بیمار که در بخش مراقبت های ویژه ICU بیمارستان امام خمینی ساری (1383) بستری و تحت تنفس مکانیکی بوده اند انجام شد. هر قسمت درجه بندی MODS به طور کمی عملکرد فیزولوژیک را در 24 ساعت ارزیابی کرده و برای عملکرد نرمال امتیاز صفر و برای افزایش عملکرد امتیاز 1، 2، 3، 4 در نظر گرفته شد. متغیرهای پژوهش از طریق فرم اطلاعاتی جمع آوری و با استفاده از آزمون کای دو و تی تست و کاکس رگراسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی بیماران، افراد ترخیص شده و فوت شده به ترتیب با 48.63±14 سال 41.66±16 سال و 55.6±17 سال بود پیش بینی نمره MODS روز اول بیماران پذیرش شده در ICU جهت تعیین مرگ و میر معنی دار نبوده ولی در روزهای 4 و 8 و 12 میانگین نمره بیماران ترخیصی کمتر از بیماران فوت شده بودند و ارتباط آن معنی دار بود. همچنین سطح کراتینین خون و سیستم عصبی مرکزی بیش ترین نقش را در پیش بینی مرگ و میر داشتند.
با توجه به ارتباط معنی دار بین افزایش نمره اختلال عملکرد ارگان ها با مرگ ومیر، این سیستم نقش مهمی در تعیین پیش آگهی بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه داشته و می تواند معیار خوبی جهت پیش بینی مدت بستری بیمار در ICU و میزان مرگ و میر آنان باشد و در انتخاب روش درمانی مناسب کمک کننده می باشد.

تعدادی از دردهای حاد شکمی، مبهم (Atypic) بوده و علایم و یافته های کلینیکی و پاراکلینیکی موجود نیز، مشخص کننده بیماری خاصی نیستند و از طرفی، ضرورت انجام جراحی را هم نمی توان اثبات کرد. در این گونه موارد که تشخیص مبهم و روش های تشخیصی موجود کمک کننده نیستند، احتمالا لاپارروسکوپی تشخیصی می تواند روش موثری برای یافتن پاتولوژی های داخل شکم، باشد. این مطالعه به منظور بررسی قدرت تشخیصی لاپاراسوکوپی در بیماران مراجعه کننده با دردهای حاد مبهم شکم، به بیمارستان امام خمینی (ره) ساری انجام شده است.
نمونه های مورد پژوهش 28 بیمار بودند که (اردیبهشت تا اسفند 1380) به علت دردهای مبهم شکمی به اورژانس جراحی بیمارستان امام مراجعه کردند و بعد از گرفتن شرح حال کامل و انجام معاینات بالینی و اقدامات پاراکلینیکی لازم به تشخیص قطعی نرسیده و به مدت 18-24 ساعت تحت نظر قرار گرفتند، بعد از این مدت، در صورتی که به نتیجه و یا اندیکاسیون لازم برای عمل جراحی نرسیدند، لاپاروسکوپی تشخیصی انجام گردید. مشاهدات و اقدامات انجام شده در حین لاپاروسکوپی ثبت و کلیه نمونه های پاتولوژی برداشته شده جهت بررسی و تایید تشخیص به آزمایشگاه فرستاده شد، نتایج حاصله، با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و حساسیت، ویژگی و قدرت پیش گویی کنندگی مثبت و منفی آزمون محاسبه شد.
از 28 بیمار مورد مطالعه 55.5 درصد زن و میانگین سنی نمونه ها 15.16±31.23 سال بود. حساسیت لاپاراروسکوپی در تشخیص ضایعات داخل شکمی 84.6 درصد، ویژگی آن 85.7 درصد، قدرت پیش گویی مثبت آن 91.6 درصد و قدرت پیش گویی کنندگی منفی آن 75 درصد بود. همچنین حساسیت لاپاروسکوپی در تشخیص آپاندیسیت حاد 75 درصد و ویژگی آن 85.7 درصد، قدرت پیش گویی مثبت 85.7 درصد و قدرت پیش گویی منفی 75 درصد بود.
لاپاروسکوپی می تواند در تشخیص دردهای مبهم شکمی به ویژه در مواردی که اقدامات کلینیک و آزمایشات غیر تهاجمی، تشخیص قطعی را مشخص نکرده اند، کمک کننده بوده و از اتلاف وقت و هزینه و انجام لاپاروتومی های بی مورد و عوارض آن، همچنین از تاخیر در تشخیص بیماری های خطرناک بکاهد.

عفونت با ویروس هپاتیت (HEV) E سبب ایجاد هپاتیت حاد و خوش خیم ولی با مرگ و میر بالا در دوران بارداری می گردد. اطلاعات کمی راجع به همه گیری شناسی عفونت HEV در ایران وجود دارد، لذا شناخت جمعیتی آن لازم می باشد. هدف مطالعه فوق، تعیین فراوانی سرولوژیکی عفونت HEV در جمعیت 25-2 ساله و تعیین رابطه بین موارد آلودگی و مشخصات فردی – اجتماعی - بهداشتی می باشد.
در این بررسی توصیفی 1080 نمونه سرم مورد مطالعه قرار گرفت. جمعیت مورد مطالعه از میان افراد 25-2 ساله به ظاهر سالم مقیم مناطق مختلف شهرستان ساری (شهر و روستا) انتخاب شد. وجود آنتی بادی IgG ضد ویروس هپاتیت (anti-HEV IgG) E با روش ELISA مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات مربوط به سن، جنس، سطح سواد، تعداد خانوار و سابقه بیماری در فرد مبتلا و اطرافیان آنها مورد پرسش قرار گرفته و ثبت شدند. نتایج مطالعه با روش آماری درصد و تعیین نسبت خطر با فاصله اطمینان 95 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
آنتی بادی ضد (anti-HEV IgG) HEV در 25 نفر (2.3 درصد) کل افراد مورد مطالعه وجود داشت. موارد مثبت با بالا رفتن سن، افزایش می یافت. به طوری که از 1.17 درصد در کودکان کمتر از 10 سال به 7.27 درصد در جمعیت 25-20 ساله می رسید(P=0.009). در مقایسه بین جمعیت شهری و روستایی، سن مواجهه با عفونت، در روستا پایین تر از شهر (عدم آلودگی تا سن 10 سالگی در شهر، 2.56 درصد موارد آلودگی در جمعیت 9-5 ساله روستایی) و شیوع آن در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری (P=0.009) بوده است. عوامل خطر مربوط به کسب عفونت شامل اقامت در روستا، سواد کمتر، تعداد بیشتر افراد خانوار و دفع غیر بهداشتی زباله بوده است.
عفونت HEV در منطقه آندمیک می باشد. سن، نوع جامعه، کم سوادی و دفع غیر بهداشتی زباله به عنوان عوامل خطرساز کسب عفونت شناخته شدند.

همسر آزاری به عنوان یک معضل بهداشت عمومی و روانی انواع گوناگونی از آزارهای صورت گرفته نسبت به همسر را در برمی گیرد. هدف از این تحقیق بررسی میزان فراوانی آن در دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی است.
این پژوهشی توصیفی میزان فراوانی همسرآزاری را در 327 دانشجوی متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن (1382) مورد بررسی قرار می دهد. ابزار پژوهش پرسشنامه حاوی مشخصات فردی و سوالات مربوط به همسرآزاری بود. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون های آماری مجذور کا، آزمون t و ضریب همبستگی، انجام شد.
نتایج نشان داد که 306 دانشجو (93.6 درصد) تجربه بدرفتاری داشتند که 91 درصد بدرفتاری عاطفی، 55 درصد بدرفتاری جسمانی و 42 درصد بدرفتاری و آزار جنسی از طرف همسر را ذکر کردند. از 93.6 درصد نمونه ای که بدرفتاری را گزارش کردند، 83.3 درصد زن و 16.7 درصد مرد بودند. مقایسه میانگین نمرات همسرآزاری زنان و مردان نشان داد که مردان بیشتر به همسرآزاری اقدام می کنند. بین همسرآزاری و مدت زمان ازدواج و بارداری زنان ارتباط معناداری وجود داشت بدرفتاری نسبت به همسر در زوج های جوان و معتاد به الکل و مواد بیشتر و نیز با افزایش سطح تحصیلات همسرآزاری کمتر گزارش شد.
نتایج نشان می دهد که میزان فراوانی همسرآزاری در دانشجویان شایع می باشد. بنابراین اتخاذ راهبردهایی در راستای پیشگیری اولیه و ثانویه در این جهت از چند محور به ارتقای سلامت روانی جامعه کمک می کند.

توانایی زبانی در یک فرد از طریق پنج شاخص کیفیت گفتار؛ روانی گفتار، دقت گفتار، پیچیدگی گفتار، سرعت گفتار و میزان واژگان در دسترس بررسی می شود. این مطالعه چهار شاخص (به استثنای دقت گفتار) را در کودکان طبیعی فارسی زبان 5-4 ساله شهرهای سمنان، تنکابن و بیرجند بررسی می کند.
مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد. تعداد 30 نمونه در هر شهر و جمعا 90 کودک از میان کودکان مهدهای کودک، پس از گرفتن آزمون انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از جمع آوری نمونه های گفتاری، داده ها تحلیل و مشخصه های فرعی محاسبه شد و در نهایت نتایج حاصله در سه شهر با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکال والیس مقایسه گردید.
میانگین طول پنج گفته طولانی و میانگین تعداد فعل در جمله در گفتار آزاد کودکان سمنانی به طور معنی داری از کودکان بیرجندی بیشتر بوده اما میانگین تعداد بندهای وابسته در جمله در گفتار توصیفی کودکان تنکابنی و بیرجندی بیشتر از کودکان سمنانی بود. همچنین غنای واژگانی در گفتار آزاد و سرعت گفتار آزاد و توصیفی کودکان بیرجندی از کودکان سمنانی و تنکابنی بیشتر و نهایتا میانگین طول گفته و در گفتار توصیفی کودکان سمنانی از کودکان تنکابنی بیشتر بود.
گویش بر شاخص های کیفیت گفتار فرد تاثیر می گذارد. بنابراین بایستی در ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات زبانی کودکان دارای گویش های مختلف، تفاوت های مربوط به کیفیت گفتار آنها را در نظر گرفت.

سیستم ملی گزارش دهی عوارض جانبی داروها به منظور شناخت هر چه بیشتر و کنترل عوارض جانبی داروها طراحی شد اما به نظر می رسد که کم گزارش دهی قابل ملاحظه ای وجود دارد. این تحقیق بر آن شده تا علاوه بر بررسی دانش، نگرش و عملکرد پزشکان در مورد عوارض جانبی داروها، میزان شناخت آنها از سیستم ملی گزارش دهی (کارت زرد) نیز سنجیده شود.
این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بوده و داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد انجمن دارو و غذای اروپا که توسط 350 پزشک عمومی و متخصص شاغل شهر ساری (1383) تکمیل گردید، جمع آوری شد. پرسشنامه شامل چهار قسمت، مشخصه های دموگرافیک، سوالات مربوط به دانش، نگرش و عملکرد پزشکان بوده است. پس از جمع آوری اطلاعات، عملیات آماری با استفاده از نرم افزار SPSS انجام پذیرفت.
25 درصد از پزشکان از سیستم ملی گزارش دهی (کارت زرد) آگاه بوده که از این تعداد 78 درصد پزشک عمومی و 22 درصد متخصص بودند. همچنین 87.4 درصد از پزشکان عوارض جانبی داورها را در بیماران تحت مراقبت خود تشخیص داده اما فقط 25 درصد آنها این موارد را گزارش کرده بودند.
مهم ترین دلایل عدم گزارش دهی به ترتیب شامل: عدم آگاهی از برنامه ملی گزارش دهی (63.5 درصد)، بی اهمیت در نظر گرفتن عارضه دارویی (42.2 درصد)، مطمئن نبودن از اینکه عارضه حتما با دارو ارتباط داشته باشد (36.1 درصد)، بود. هم چنین 51.3 درصد از پزشکان دانش مناسبی از عوارض داروها داشتند.
نتایج مطالعه نشان میدهد که در اکثر موارد علت گزارش دهی در درجه اول عدم آگاهی مناسب پزشکان از وجود چنین سیستم ملی گزارش دهی بوده است و در درجه بعدی عدم تمایل آنها به گزارش به علت نداشتن وقت کافی و یا عدم اعتماد به عملکرد سیستم گزارش دهی ملی بوده است. نکته قابل توجه دیگر هم اطلاعات ناکافی پزشکان از عوارض دارویی بوده است. در گروه متخصصین جراحان اطلاعات کمتری از عوارض جانبی داروها داشته اند.

سلامت روانی از موضوعات مهم اجتماعی و علمی بوده که بیماران مبتلا به بیماری های جسمی در معرض خطر جدی آن قرار دارند و در این میان بیماران پوستی به دلیل ارتباط مستقیم پوست با محیط خارج بیش از سایر بیماران در معرض اختلالات روانی هستند. این مطالعه با هدف بررسی اختلالات روانی بیماران پوستی مراجعه کننده به درمانگاه های پوست شهر ساری انجام گرفته است.
در این پژوهش توصیفی تعداد 404 بیمار پوست شهر ساری با استفاده از پرسشنامه دو قسمتی؛ GHQ-28 و مشخصه دموگرافیک – پزشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی و با کمک آزمون مربعات و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی افراد مراجعه کننده به درمانگاه 28.72 سال بود که 39.4 درصد آنها مشکوک به اختلال روانی بودند. شیوع اختلالات روانی در گروه سنی 55-46 سال (52.6 درصد)، زنان (41.2 درصد)، مجردین (40.8 درصد)، ساکنین روستا (46.2 درصد)، نمونه های بی سواد و کم سواد (62.5 درصد)، بیکار (58.7 درصد)، نمونه های با سابقه مثبت بیماری اعصاب و روان (65.8 درصد) و با ضایعات منتشر پوستی (63.6 درصد) بیش از سایر گروه ها بود. از بین بیماری های پوستی آکنه (28.2 درصد)، اختلالات رنگدانه پوست (20 درصد)، آلوپسی آندروژنیک (7.4 درصد) و درماتیت ها (6.7 درصد) بیشترین شیوع را داشتند. مبتلایان به درماتیت (44.4 درصد) بیشترین اختلال روانی را شامل شدند، آکنه (43 درصد) و اختلالات رنگدانه پوست (42 درصد) در رتبه های بعدی قرار گرفتند. بین اختلال روانی با شغل، سطح تحصیلات، سابقه مثبت بیماری روانی ارتباط معنی داری وجود داشت. طول مدت بیماری پوستی، نوع بیماری پوستی، و محل ضایعات با اختلال روانی ارتباط نداشت.
موارد مشکوک به اختلال روانی در مقایسه با مطالعات انجام شده بر روی بیماران پوست در خارج از ایران و همچنین در مقایسه با بررسی های انجام شده پیرامون شیوع اختلال های روانپزشکی و وضعیت سلامت روان در افراد 15 ساله و بالاتر در ایران نیز از شیوع بالاتری برخوردار بود. نتایج این تحقیق ارتباط اختلالات روانی با بیماری های پوستی را بیش از پیش روشن می سازد و در نظر گرفتن عوامل روانی را در درمان موثر بیماری های پوستی برای متخصصین پوست متذکر می شود.

سرطان مری سومین سرطان شایع گوارش و ششمین علت مرگ ناشی از سرطان در جهان می باشد. بالا بودن میزان بروز این بیماری در بعضی از مناطق جهان احتمال ارتباط بین سرطان مری و عوامل ژنتیکی را مطرح کرده است. شمال ایران یکی از این مناطق می باشد و در تمام آمارهای گزارش شده از آن بروز سرطان مری در قوم ترکمن بالاتر بوده است. این مطالعه به منظور بررسی ارتباط بین قومیت ترکمن با بروز سرطان مری در استان گلستان طراحی شده است.
مطالعه توصیفی - مقطعی حاضر طی سالهای 82-1380 در شرق استان گلستان انجام شد. تمامی افراد ترکمن که طی مدت زمان مذکور در درمانگاه تخصصی اترک گنبد (وابسته به مرکز تحقیقات گوارش و کبد تهران و دانشگاه علوم پزشکی گلستان) پروند داشته و سرطان مری در آنها به وسیله آندوسکوپی و نمونه برداری به اثبات رسیده بود، وارد مطالعه شدند. اطلاعات فردی بیماران، نوع بافت شناسی سرطان مری، محل تومور به همراه آدرس و تلفن بیماران استخراج شد. با تمامی افراد تماس تلفنی گرفته شده و از خود شخص یا نزدیکان وی (در صورت فوت فرد مبتلا)، طایفه بیمار پرسیده شد. با کمک یکی از جامعه شناسان ترکمن، طایفه افراد با توجه به اسامی و محل سکونت آنها مورد بررسی مجدد قرار گرفت. آنالیز داده ها بین طوایف مختلف از نظر عوامل دموگرافیک (فردی) و کلینیکوپاتولوژیکی توسط آزمون آماری کراسکال والیس برای متغیرهای پیوسته و کای دو برای متغیرهای رتبه ای با سطح معنی داری p-valu<0.05 انجام گرفت. میزان بروز بر مبنای تعداد بیماران و جمعیت هر طایفه تخمین زده شد.
در مجموع 106 بیمار ترکمن با متوسط سنی 64.22±12.12 (±SD) سال شامل 61 مرد و 45 زن وارد مطالعه شدند. توزیع فراوانی هر کدام از طوایف مختلف قوم ترکمن به صورت زیر بود: آتابای 29.2 درصد موارد، گوگلان 28.3 درصد، جعفربای 25.5 درصد، سایر طوایف 6.6 درصد و نامشخص 10.4 درصد. میانگین سنی و نسبت جنسی افراد مبتلا در بین طوایف مختلف تفاوت آماری معنی داری نداشت (p-value>0.05). ناهمگونی در بین طوایف مختلف ترکمن از نظر بروز سرطان مری دیده شد، طایفه آتابای کمترین و گوگلان بالاترین میزان بروز سرطان مری را داشت.
از آن جایی که سرطان مری در جمعیت ترکمن بسیار شایع است و با توجه به بروز بالای آن در جمعیت گوگلان، باید توجه خاصی به برنامه های غربالگری سرطان مری در این طایفه مبذول داشت. با انجام مطالعات بیشتری بر پایه جمعیت، می توان عوامل خطر احتمالی را در گروه های مختلف ترکمن بهتر توضیح داد.

کمردرد یکی از شایع ترین و پرهزینه ترین صدمات شغلی محسوب می شود و پرستاری از جمله مشاغلی است که به علت ماهیت کاری با شیوع بالای کمردرد همراه است. اکثر تحقیقات انجام شده، شیوع کمردرد در این گروه شغلی را بیش از 50 درصد گزارش کرده اند که هزینه های مستقیم و غیر مستقیم ناشی از آن قابل توجه است. تحقیق حاضر با هدف شناخت عوامل خطر کمردرد و در نتیجه کاهش هزینه های آن در پرستاران انجام گرفت.
این مطالعه توصیفی – تحلیلی - مقطعی بر روی 1226 نمونه تصادفی از پرستاران شاغل در بیمارستانهای وابسته، به دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های مختلف شامل اطلاعات فردی، شغلی، سوابق پزشکی، مشخصات کمردرد، اضطراب اسپیلبرگر و افسردگی بک استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی، کای دو و میزان خطر (Odds Ratio) انجام گرفت.
در نمونه مورد بررسی شیوع نقطه ای، یک ماهه، شش ماهه، یک ساله و در طول زندگی کمردرد به ترتیب 51.5، 56.3، 58.9، 59.6 و 62 درصد گزارش شد. سن، نمایه توده بدنی (Body Mass Index) BMI، تعداد حاملگی و زایمان، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، اضطراب و افسراگی با P<0.05 از عوامل خطر کمردرد محسوب شدند. کمردرد با عوامل مختلف شغلی از جمله سابقه کار، سمت در شغل، بخش محل خدمت و میزان رضایت شغلی ارتباط معنی داری داشت (P<0.05). بیشترین علت شیوع درد، بلند کردن بار سنگین (30.4 درصد) و شایع ترین عامل تشدید کننده و تسکین دهنده درد ایستادن طولانی و استراحت (57.6 درصد و 59.2 درصد به ترتیب) ذکر شد. از بین نمونه ها 33.7 درصد به علت کمردرد، مرخصی با میانگین 79 روز گرفته بودند.
یافته های این تحقیق تاییدی بر این مطلب است که پرستاران در معرض خطر بیشتری برای آسیب های کمری هستند. همچنین رابطه عوامل شغلی با کمردرد معنی دار بوده و به نظر می رسد که با کوشش جهت تصحیح یا تعدیل این عوامل خطر بتوان به ارتقا سلامت و بازده کاری در این گروه افزوده و به کاهش پی آمدها و هزینه های حاصل از آن کمک نمود.

بیماری مالاریا از بیماری های عفونی مهلکی است که سالیانه موجب مرگ قریب به 2 میلیون از ساکنین کره زمین می گردد. این بیماری انگلی که میزان بروز آن در سال بین 500-300 میلیون نفر می باشد هنوزهم علی رغم ارائه خدمات پیشگیری و درمانی مناسب از مشکلات و معضلات مهم بهداشتی - درمانی کشور ایران است. وضعیت اقلیمی استان مازندران موجب شده است که این بیماری به صورت آندمیک و تک گیر در مناطق مختلف آن مشاهده شود. این نکته محققین را بر آن داشت که با بررسی میزان شیوع مالاریا از سالهای 1382-1378 وضعیت همه گیری شناسی آن را در استان مازندران تعیین کنند.
مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی old data (مرور پرونده ها) بوده که بر روی 184805 پرونده موجود در مراکز بهداشتی - درمانی 14 شهرستان استان مازندران به مدت 5 سال از سال 1382-1378 انجام شده است.اطلاعات حاصل از تحقیق از طریق پرسشنامه ای حاوی 11 سوال شامل وضعیت دموگرافیک بیماران و نیز خصوصیات بیماری جمع آوری شده است و از طریق نرم افزار آماری SPSS و با آزمون های T و کای دو تجزیه و تحلیل گردیده است.
با توجه به هدف کلی تحقیق از بین 184805 پرونده، 518 بیمار مبتلا به انواع گونه های مالاریا شناسایی شده اند که 80.3 درصد مبتلایان، مهاجر (افغانی) و 13.7 درصد انتقال، به صورت محلی و 5 درصد از موارد ابتلا از طریق مسافرت بوده است. اوج آلودگی در گروه سنی 30-20 سال، در جنس مذکر و شایعترین انگل از دسته پلاسمودیوم ویواکس (96.9 درصد) بوده است. ضمنا میزان بروز سالانه انگلی از سال 1378 تا 1382، 150 درصد افزایش داشته است.
با توجه به میزان شیوع عارضه در استان مازندران و با عنایت به میزان بالای مهاجرت از کشورهای آلوده همجوار به کشور ایران و نیز وضعیت اقلیمی استان مازندران و با توجه به افزایش بروز بیماری از سال 78 تا82 که از 0.02 به 0.05 در هزار افزایش یافته است، برنامه مبارزه با مالاریا در استان باید کماکان ادامه یابد و علاوه بر بیماریابی و درمان بیماران، بهبود وضعیت بهداشت محیط و مبارزه به پشه آنوفل مدنظر قرار گیرد.

تخمین سونوگرافیک وزن جنین، به طور وسیعی در تصمیم گیری های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد. فرمولهای ریاضی زیادی برای تخمین وزن مورد استفاده قرار می گیرد و از پارامترهای متنوعی جهت این کار استفاده می کنند. یکی از رایج ترین فرمول هایی که استفاده می شود فرمول هدلاک (Hadlock) است که گفته می شود اواخر سه ماهه سوم بارداری دارای دقت زیادی است. ولی در پژوهش های مختلف دقت آن بسیار متفاوت گزارش شده است. حتی گفته شده برای تخمین وزن غیر طبیعی جنین از دقت کمی برخوردار است. این پژوهش به منظور تعیین دقت سونوگرافی جهت تخمین وزن هنگام تولد جنین های کوچک و بزرگ برای سن بارداری انجام شده است.
این پژوهش یک کارآزمایی بالینی است که از سال 1379 لغایت 1383 بر روی 174 زن باردار با حاملگی تک قلو و کیسه آب سالم که در بخش زایشگاه بیمارستان امام خمینی ساری بستری شده بودند، انجام شد. نمونه ها پس از بستری به بخش سونوگرافی اعزام و تخمین وزن جنین متوسط یک سونولوژیست صورت می گرفت. سپس مادر به زایشگاه انتقال یافت و تا انجام زایمان مراقبت های لازم صورت می گرفت. بلافاصله پس از زایمان همه نوزادان به وسیله یک ترازوی دقیق وزن می شدند. سپس با وسیله تعیین شدت همبستگی و آزمون تی زوج (Pairred t Test)، ضریب توافقی کن دال تاو (Kendal-Tau) و رگرسیون چندگانه دقت سونوگرافی جهت تخمین وزن هنگام تولد تعیین گردید.
تغییرات وزن تخمینی به وسیله سونوگرافی با وزن واقعی هنگام تولد (در کل نمونه ها) توافق داشت (P<0.001). آزمون تی زوج نیز نشان داد وزن تخمینی به وسیله سونوگرافی با وزن واقعی تفاوت معنی داری ندارد. ولی پس از مطابقت دادن وزن هنگام تولد برای سن حاملگی، مشخص گردید که در گروه (Small for Gestational age) SGA و (Large for gestational age) LGA وزن تخمینی به وسیله سونوگرافی، تفاوت معنی داری با وزن واقعی هنگام تولد دارد (به ترتیب P<0.01، P<0.001) در گروه (appropriate for gestinal age) AGA سونوگرافی، وزن را بدون اختلاف معنی داری با وزن واقعی هنگام تولد تخمین زده بود.
یافته ها نشان داد که دقت سونوگرافی برای تخمین نوزادان با وزن طبیعی زیاد است، ولی برای تخمین نوزادان با وزن غیر طبیعی، کمتر است. لذا بدین وسیله توجه سونولوژیست های محترم را جهت پی گیری وزن واقعی نوزاد و مقایسه تخمین خود با وزن واقعی و افزایش مهارت جلب نموده، ضمنا به متخصصین محترم نیز تاکید می شود که در تصمیم گیری های حساس مامایی صرفا بر اساس سونوگرافی اقدام ننمایند و انجام پژوهش های بییشتر در این راستا توصیه می شود.

اکسیدازها که P450 microsomal monooxygenases یا Mixed function oxidases و یا به اختصار MFO نامیده می شوند یک خانواده از آنزیم های گوناگون هستند که در بافت های همه موجودات هوازی از جمله حشرات یافت می شوند. این آنزیم ها به طور کلی در متابولیسم مواد خارجی نظیر داروها، حشره کشها و سموم گیاهی و نیز ترکیبات ساخته شد در درون بدن حشرات نظیر اکدی استروییدها و هورمون های جوانی نقش موثری دارند. این دسته از آنزیم ها در فعال سازی بیولوژیکی ترکیبات فسفوروتیوآت مثل حشره کش های فسفره دخالت دارند. آنها دارای فعالیت های بسیار متنوعی نظیر هیدروکسیلاسیون، اپوکسیداسیون، سولفوکسیداسیون، دآلکیلاسیون، دسولفوراسیون و دهالوژناسیون اکسایشی می باشند که این تنوع در فعالیت ها ناشی از تنوع در ساختمان این آنزیم ها است. تاکنون بیش از 100 ژن اکسیداز در ژنوم دروزوفیلا شناسایی شده اند که معمولا به صورت خوشه ایمرتب شده اند. متابولیسم حشره کشها بوسیله این دسته از آنزیم ها یکی از مکانیسم های عمومی است که حشرات بدین طریق به حشره کشها مقاوم می شوند. این مقاله مروری نقش اکسیدازها در مقاومت به حشره کشها به خصوص انواع پیرترویید را بررسی می کند.

بیماری فار، کلسیفیکاسیون ایدیوپاتیک و پیش رونده عقده های قاعده ای همراه با متابولیزم طبیعی کلسیم و فسفر است که با علایم حرکتی و روانی تظاهر می کند. دمانس، کره آتتوز، روان پریشی و افسردگی در این بیماری نسبتا شایع گزارش شده ولی فار با تابلوی اختلال خلقی دوقطبی نادر است به طوری که در مروری بر متون تنها سه مورد گزارش شده بود.
بیماری که در این گزارش معرفی می شود خانم 21 ساله ای است که به دلیل پرخاشگری، بی قراری و کم خوابی در مرکز روان پزشکی زارع ساری بستری شد و پس از معاینه وضعیت روانی و اقدامات پاراکلینیکی، تشخیص اختلال خلقی دوقطبی ناشی از بیماری فار تایید گردید. توجه به این نکته مهم است که بیمار مبتلا به فار نسبت به سندرم نورولپتیک بدخیم هنگام مصرف نورولپتیک ها (که در درمان اختلال خلقی دوقطبی در کنار داروهای تثبیت کننده خلقی به کار می روند) بسیار آسیب پذیر است.