فهرست مطالب

فصلنامه نوآوری های آموزشی
پیاپی 30 (تابستان 1388)

  • 200 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/05/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مرجان میرشمشیری، محمود مهرمحمدی صفحه 7
    پژوهش حاضر پژوهشی کیفی به شمار می آید که با هدف شناخت فرایند یاددهی- یادگیری و زندگی تحصیلی دانش آموزان دختر پایه چهارم دوره ابتدائی در شهرتهران انجام شده است؛ این پژوهش از روش ارزشیابی «خبرگی و نقادی تربیتی» که آن را «آیزنر» ارائه می کند، بهره می گیرد.آیزنر فرایند ارزشیابی را بر دو خصیصه نقادی و خبرگی آموزشی مبتنی می داند و خبرگی را هنر ارزیابی و ارزش گذاری و نقادی را هنر افشاگری بر می شمارد(11).«بارون» نقادی آموزشی را دو نوع متمایز «نقادی غیر فعال و آزمایشگاهی» و «نقادی زنده یا در شرایط طبیعی» بر می شمارد و بیان می دارد درحالی که نقاد در نوع غیر فعال، به صورتی منتزع از جریان عمل و کاربرد مجموعه طرحها و مواد آموزشی یا محیط فیزیکی اماکن آموزشی آنها را بررسی می کند، در نقادی فعال یا طبیعی به تعاملات موجود در زندگی افراد و درون محیط آموزشی توجه می نماید و برای او برنامه درسی تجربه شده اهمیت دارد(5).
    این پژوهش با استفاده از شیوه «نقادی زنده یا در شرایط طبیعی» چهار مرحله توصیفی، تفسیری، ارزشیابی و مضمون یابی را در بر دارد. مرحله توصیف تلاشی برای شناسایی، به تصویر کشیدن یا ارائه کیفیات مربوط به زندگی تحصیلی است که محیط عمومی یا سبک فرهنگی یک کلاس درس یا مدرسه ای خاص را تشکیل می دهد. در مرحله تفسیر، نقاد آموزشی با استفاده از «مفهوم پردازی راهیابانه» از نظریات علوم اجتماعی بهره می گیرد و آن را به عنوان ابزاری برای توضیح، مورد استفاده قرار می دهد. در مرحله ارزشیابی که به زعم آیزنر، تمایز میان فعالیت نقاد آموزشی و سایر پژوهشگران علوم اجتماعی است، پژوهشگرامور مورد مشاهده را به عنوان تجارب تربیتی، غیر تربیتی و ضد تربیتی، ارزشیابی می کند و نقاد در مرحله آخر که مضمون یابی است، مقصود از داستان روایت شده را به صراحت بیان می کند(11).
    در پژوهش حاضر دو کلاس پایه چهارم به مدت پانزده روز مورد مشاهده و مقایسه قرار گرفتند. برای جمع آوری اطلاعات از ابزارهای مشاهده فرایند یاددهی- یادگیری و تعاملات مدرسه ای، مصاحبه با مدیر و معاون مدرسه، معلمان و دانش آموزان پایه چهارم، پرسشنامه بازپاسخ معلمان پایه چهارم، تصویر برداری و ضبط تعاملات گفتاری استفاده شد. برآیند مشاهدات نشان می دهد میان وضع موجود فرایند تعلیم و تربیت و وضع مطلوب آن، فاصله و شکاف بزرگی وجود دارد.
  • محبوبه عارفی، کورش فتحی واجارگاه، رحیم نادری صفحه 31
    تحقیق حاضر با هدف شناخت میزان آگاهی معلمان دوره ابتدایی از نظریه های یادگیری و به کارگیری آن در فرایند تدریس انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق، معلمان ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی 86- 1385 هستند که از میان آنها 310 نفر (226 نفر زن و 84 نفر مرد) به عنوان نمونه تحقیق و به روش طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو نوع ابزار شامل: آزمون سنجش میزان آگاهی معلمان از نظریه های یادگیری و پرسشنامه به کارگیری نظریه های یادگیری بهره گرفتیم و داده ها با استفاده از آزمون های آماری t تک نمونه ای، t برای گروه های مستقل، U من و یتنی، و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت نتایج زیر به دست آمد:میزان آگاهی معلمان ابتدایی از نظریه رفتارگرایی در حد متوسط و از نظریه های شناخت گرایی و شناختی- اجتماعی پایین تر از حد متوسط بود؛ میان میزان آگاهی معلمان از نظریه های یادگیری و متغیرهای: مدت دوره های آموزش ضمن خدمت، مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی و سابقه تدریس معلمان تفاوت معناداری وجود داشت، اما تفاوت معناداری با متغیر جنس ملاحظه نشد.
    میزان به کارگیری نظریه های یادگیری توسط معلمان بالاتر از حد متوسط بود و بیشترین میزان آن به نظریه های رفتارگرایی و کمترین میزان به نظریه شناختی- اجتماعی مربوط می شد؛ میان میزان به کارگیری نظریه های یادگیری توسط معلمان و متغیر های جنس، مدرک تحصیلی، سابقه تدریس معلمان تفاوت معناداری وجود داشت، اما تفاوت معناداری با متغیرهای: مدت دوره های آموزش ضمن خدمت و رشته تحصیلی معلمان ملاحظه نشد.
    کلیدواژگان: نظریه های یادگیری، رفتارگرایی، شناخت گرایی، شناختی، اجتماعی، تدریس، دوره ابتدایی، آموزش ضمن خدمت
  • سید احمد مدنی بروجنی، احمدرضا نصر صفحه 53
    سه سوسازی، راهبردی مناسب برای بهبود پژوهش و ارزشیابی است که ایده اولیه آن در دهه 1960 مطرح شد. در این رویکرد، تلفیقی از روش های مختلف کمی و کیفی در فرایند پژوهش به کار گرفته می شوند. به بیان کامل تر، روش های گوناگونی برای گردآوری داده ها، ارزشیابی و داوری بر روی داده ها، و بازنمایی یافته ها استفاده می شوند تا تبیین هایی منطقی و معتبرتر از پدیده یا مسئله پژوهشی به دست آید. سه سوسازی از تبیین های ناقص، سطحی، و ساده انگارانه جلوگیری می کند. چهار نوع شناخته شده آن عبارتند از؛ سه سوسازی داده ها، سه سوسازی محقق، سه سوسازی نظری، و سه سوسازی روش شناختی.
    علاوه بر این، نوع دیگری از سه سوسازی بر مبنای اندیشه های آیزنر تبیین می شود که «سه سوسازی در بازنمایی یافته ها» نامیده شده است.
    کلیدواژگان: سه سو سازی، روش شناسی، روش تحقیق کمی، روش تحقیق کیفی، روش تحقیق ترکیبی
  • محمد حسنی، علیرضا کیامنش صفحه 75
    خرده نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در کشور ما به طور رسمی با تصویب اولین نظام نامه امتحانات مدارس درنظام آموزش و پرورش کشور شکل گرفته است. بررسی آیین نامه ها و شرح وظایف تشکیلات متربط با این خرده نظام بیانگر آن است که سیاستگزاران و تصمیم گیرندگان نظام آموزشی کشور به ارزشیابی از نظام آموزشی کشورها همانند ارزشیابی از عملکرد تحصیلی دانش آموزان توجه داشته اند. با تغییرات به عمل آمده در ساختار و برنامه های نظام آموزشی، توجه به ارزشیابی آموزشی کمرنگ تر و نقش ارزشیابی پیشرفت تحصیلی برجسته تر شده است. پیگیری روند تغییرات عمل آمده در خرده نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مساله مورد توجه در این مقاله می باشد.
    کلیدواژگان: نظام آموزش و پرورش ایران، ارزشیابی آموزشی، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، امتحانات
  • فریبرز درودی صفحه 105
    هدف اصلی پژوهش حاضر، توسعه فنون موثر مصورسازی اطلاعات و پشتیبانی از فرایندهای آموزشی است. در این پژوهش روش های سودمند مصورسازی برای دانش آموزان، به شکلی خاص مورد بررسی قرار می گیرد. فنون مصورسازی برای ایجاد ساختار موثر تصاویر و گراف ها به کار می روند تا دانش آموزان را به درک ساده تراطلاعات موجود در کتابها و دیگر رسانه ها کمک کنند. مصورسازی اطلاعات فنونی را تثبیت می کند که به دانش آموزان اجازه می دهد محتوای تصویر، نماد و گراف را به شیوه دیداری در کتاب و دیگر منابع اطلاعاتی تبیین کنند و بتوانند از ابزارهای موثر در کاربردهای آموزشی بهره گیرند.
    مصورسازی اطلاعات می تواند به شیوه های گوناگون برای درک بهتر اطلاعات دیداری در کتاب های درسی، مانند: تاریخ، جغرافیا، زمین شناسی، زیست شناسی، ریاضیات، آمار، رایانه، شیمی، و دروس رشته های هنری مانند: فیلم، سینما و گرافیک مورد استفاده قرار گیرد.
    تصویرسازی تشبیه فضایی، کهکشانی، نمودار مارپیچی، چشم انداز دیواری و تحلیل پویا از جمله روش های مهم مصورسازی به شمار می آیند. از سوی دیگر، مهارتهای سواد دیداری عاملی موثر در بهره گیری از مصورسازی اطلاعات است. نتایج این مطالعه در تعامل کاربردهای مصورسازی فوایدی برای دانش آموزان در بر دارد.
    کلیدواژگان: مصورسازی اطلاعات، فنون تصویرسازی، سواد دیداری، دانش آموزان، فعالیت های آموزشی
  • افسانه سنه صفحه 139
    پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان شیوع ناهنجاری های وضعیتی در اندام فوقانی دانش آموزان دختر و پسر دوره راهنمایی منطقه 2 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 86 -85 انجام گرفته است. در این مطالعه، دانش آموزان دختر و پسر از 11 تا 15 سال در دو نمونه(921 پسر و 967 دختر) به صورت هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و «صفحه شطرنجی»، «متر»، «تراز» و «آزمون استاندارد نیویورک»، از نمونه های در دسترس جمع آوری شد. برای اعلام درصد شیوع ناهنجاری های سر به جلو، شانه های نامتقارن، پشت گرد، گمرگود، پشت کج، پشت صاف، از درصد فراوانی و برای بررسی ارتباط میان «جنسیت» با میزان شیوع ناهنجاری ها در اندام فوقانی از آزمون خی دو بهره گرفتیم.
    یافته های تحقیق نشان می دهد بیشترین و کمترین درصد فراوانی ناهنجاری های اندام فوقانی با وضعیت بدنی متوسط در دانش-آموزان پسر دوره راهنمایی به ترتیب مربوط به ناهنجاری های پشت گرد (8/31درصد) و پشت صاف (1درصد) و در دختران به ترتیب مربوط به ناهنجاری های پشت گرد(1/47درصد) و پشت-صاف(9/5درصد) است.
    همچنین بیشترین و کمترین درصد فراوانی ناهنجاری هایی که با وضعیت بدنی ضعیف در اندام فوقانی دانش آموزان پسر وجود دارند، به ترتیب ناهنجاری های پشت گرد (6/16درصد) و پشت-کج(9/0درصد) را شامل می شوند و در دانش آموزان دختر نیز، ناهنجاری های پشت گرد (6/18درصد) و پشت صاف (8/0درصد) وجود دارد؛ بنابراین پسران (89/82 درصد) در مقایسه با دختران (97/65 درصد) وضعیت بدنی مطلوب تری دارند.
    یافته های پژوهش نشان می دهد رابطه معناداری میان جنسیت و ناهنجاری های سر به جلو، شانه نامتقارن، پشت گرد، گمرگود و پشت صاف در سطح 01/0 وجود دارد. پسران بیشتر در معرض ناهنجاری سر به جلو و دختران در معرض مبتلا شدن به ناهنجاری های پشت گرد، گمرگود، پشت صاف و شانه نامتقارن هستند.
    کلیدواژگان: آزمون نیویورک، ناهنجاری وضعیتی، دانش آموزان دختر و پسر، اندام فوقانی
  • محمدعلی نادی، ایلناز سجایان صفحه 157
    هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی فعالیت ها، بازدارنده های محیطی و ویژگی های فردی موثر بر یادگیری غیررسمی معلمان مدارس دولتی شهر اصفهان است. این پژوهش با استفاده از طرح پژوهشی زمینه یابی انجام گرفت و جامعه آماری آن را همه معلمان مدارس دولتی در سه دوره تحصیلی نواحی پنج گانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1387-1386 تشکیل می دهند. 370 معلم به عنوان حجم نمونه به روش تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوهن و همکاران (2001) انتخاب شدند.
    ابزار اصلی گردآوری اطلاعات این پژوهش، براساس پرسشنامه تعدیل شده لوهمن(2003) است که پایایی کلی آن با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ 95/0 برآورد شد و متخصصان روان سنجی و موضوعی نیز روایی آن را به شکل صوری و محتوایی تایید کردند.
    یافته های پژوهش نشان داد میانگین (50/6 F= و33/3M=) استفاده از فعالیت های یادگیری غیر رسمی معلمان دوره دبیرستان بیش از معلمان دوره های دیگر است و این تفاوت در سطح (05/0p<) معنادار می باشد. همچنین، نتایج آزمون t تک نمونه ای در ارتباط با بازدارنده های محیطی گویای آن بود که «برقرار نکردن ارتباط با حیطه های شغلی همکاران، نداشتن شناخت، نداشتن پاداش های مالی مناسب و دسترسی نداشتن به فن آوری کامپیوتر» کمتر از حد متوسط و «ویژگی های فردی: عشق به یادگیری و علاقه به زمینه حرفه ای خویش» بالاتر از حد متوسط بر یادگیری غیر رسمی معلمان در هر سه دوره تحصیلی تاثیر داشت.
    کلیدواژگان: یادگیری غیر رسمی، یادگیری در محل کار، روش های یادگیری، رفتار معلم
|
  • Marjan Mirshamshiri, Mahmud Mehrmohammadi Page 7
    The goal of the present study was understanding the teaching-learning process and educational life of fourth grade elementary school girls in Tehran. It was a qualitative study that utilized “educational connoisseurship and criticism” evaluation method presented by Eisner (1994). This method contained four levels of descriptive, interpretive, evaluative and thematic. In this study, 2 fourth grade classes were observed and compared. To collect the information, observation of teaching-learning process and school interactions, interview with school principal, assistant, teachers and fourth grade students, open questionnaires for fourth grade teachers, video taping and recording of conversational interactions were employed. The findings revealed that in Iran there is a great gap between present situation of education process and its optimal state.
  • Mahbubeh Arefi, Kurosh Fathi Vajargah, Rahim Naderi Page 31
    This research was conducted in order to investigate the primary school teachers’ knowledge about learning theories and applying it in teaching process. The sample consisted of 310 teacher (226 women and 84 men) who were selected randomly from among Hamedan primary school teachers during 2006-2007 academic year. The data was collected using two types of instruments: 1) a test for evaluating the teacher's knowledge of learning theories and 2) a questionnaire for evaluating the application of learning theories. Also, the data was analyzed using one-sample t-test, independent sample t-test, Man-Whitney U, analysis of variance and the following results was obtained: The knowledge of primary school teachers on behaviorism theory has been around average and their knowledge on cognitive and social-cognitive theories below average. There was a significant difference between teachers’ knowledge on learning theories and variables such as the length of teacher's in-service training, academic document, academic major and theirs teaching experience. However, there was not a significant difference among the teacher's knowledge regarding the variable gender.The application of learning theories by teachers was upper than average. They mostly applied behaviorism concepts and regarding the social-cognitive theories, there was the was the least application. There was a significant difference between the application rate of learning theories by teachers and variables such as gender, academic document, teachers’ teaching experiences. However, regarding variables such as length of teacher's in-service training and their’ academic major, no significant difference was observed.
  • Sayed Ahmad Madani Borujeni, Ahmad Reza Nasr Page 53
    Triangulation is a suitable strategy for improving research and evaluation. It's primary idea was introduced in the mid of 1960s. In this approach, an integration of different quantitative and qualitative methods are used in the process of inquiry. In other words, in this approach the use of various methods for gathering, evaluating, and judging on data, and representing findings is recommended. The major purpose is obtaining more valid and reliable explanations of research phenomenon or problem. Triangulation prevents imperfect, superficial, and naive explanations. Four known kinds of triangulation are: data triangulation, researcher triangulation, theoretical triangulation, and methodological triangulation. In addition, Elliot Eisner introduces another kind of triangulation which is known as triangulation in findings’ representation.
  • Mohammad Hasani , Alireza Kiamanesh Page 75
    The subsystem of student achievement evaluation in our country formally established with approvement of the first regulation of school examinations in Iran's education system. Investigating regulations and the explanation of responsibilities of organizations related to this subsystem indicates that the policy makers and decision makers of the country's evaluation system have paid attention to evaluation of educational system in a way similar to the student's achievement evaluation. With changes in structure and programs of educational system, attention to educational evaluation became less prominent and on the contrary, achievement evaluation subsystem became more prominent. In this paper, we are mainly concerned with following through the changes in achievement evaluation subsystem.
  • Fariborz Dorudi Page 105
    The main goal of this research is to develop more effective techniques for visualization of information, and providing support for educational process. In particular, the paper discusses useful methods of visualization for students. The visualization techniques is used to construct more effective picture and graph, which can help the students to more easily understand the information represented in books and other media. The information visualization detection technique allows the students to visually detect picture, symbol and graph in a book or other information resources by visualizing its contents, and can be a useful aid in educational applications. Information visualization can be used in different ways to create a better understanding of visual information in history, geography, geology, biology, mathematics, statistics, computer, chemistry, art, film, cinema, graphics etc textbooks. Visualizing of Spatial metaphor, Galaxy, Spiral Graph, perspective wall and Dynamic analysis are important methods of information visualization. On the other hand, skills of visual literacy is necessary when using information visualization. The results of this study would be beneficial for student's use of interactive visualization.
  • Afsaneh Saneh Page 139
    In this study, we tried to compare Tehran 2nd educational district's guidance school' girls and boys on the prevalence of their upper organ's postural abnormalities. The sample consisted of 1888 students (boys=921; girls=967, age range between 11 to 15 years old) who were selected by purposive sampling method. The data was gathered through a researcher-made questionnaire, checker tablet, Meter, balance and New York standard test.Percentage statistics and Chi-Square test was used to report the prevalent postural abnormalities and the relationship between gender and the extent of abnormalities in the upper organs. The findings showed that the lowest and the highest percentages of upper organ's postural abnormalities among boys with middle body situation were kyphosis (31.8%) and flat back (1%); also, among girls with middle body situation were kyphosis (47.1%) and Flat back (5.9%). Also, the findings showed that there was kyphosis (16.6%) and Scoliosis (.9%) among boys with poor body situation, and kyphosis (18.6) and Flat back (.8%) among girls with poor body situation. Finally, it can be said that boys (82.89%) comparing with girls (65.97%) have better body situation. It was also shown that there is a significant relationship between gender and body abnormalities such as forward head, uneven shoulder, kyphosis, Lordosis, flat back. According to these findings, boys more than girls suffer from forward head abnormality and girls more than boys suffer from abnormalities such as uneven shoulder, kyphosis, Lordosis and flat back.
  • Mohammad Ali Nadi, Ilnaz Sajjadian Page 157
    The purpose of this study was to examine the activities, environmental inhibitors and personal characteristics influential on teacher's informal learning in Isfahan public schools. In this study, we used a survey research design. The sample consisted of 370 public elementary, guidance school and high school teachers. They were selected using a randomized cluster sampling commensurate with Cohen & others (2001) formula from among all the public elementary, guidance and high public school teachers of the five districts of Isfahan, during the academic year 1386-87. The data was collected using the adjusted lohman (2003) questionnaire. The reliability of this questionnaire was estimated. 95 using Cronbach,s Alpha coefficient. Also, its content and face validity was verified by experts and psychometrics.The findings revealed that the degree of high school teacher's use of informal learning activities (M=2.33) was significantly more than the teachers of other stages (p<0.05, F=6/50). Also, the results of one sample t-test showed that four environmental factors inhibit teachers from using informal learning activities: lack of proximity to colleage's work areas, lack of recognition, lack of monetary rewards and lower than average access to computer technology. The other finding was that personal characteristics such as love to learning and higher than average interest in his/her own profession influenced the informal learning of teacher's at three educational stages (elementary, guidance and high school).