مجله توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی
پیاپی 35 (بهار 1394)

پژوهش حاضر در پی بررسی تاثیر فضای فیزیکی (محیط آموزشی) بر کیفیت یادگیری و آموزش فراگیران در مرکز آموزش ولیعصر (عج) تبریز است. بر این اساس فرضیه های تحقیق عبارتند از: 1- نحوی معماری اماکن در مرکز آموزش ولیعصر(عج) تبریز بر کیفیت یادگیری (آموزش) فراگیران تاثیر دارد. 2- موقعیت مکانی مرکز آموزش ولیعصر(عج) تبریز بر کیفیت یادگیری (آموزش) فراگیران تاثیر دارد. 3- چگونگی کاربری فضای محیطی مرکز آموزش ولیعصر(عج) تبریز بر کیفیت یادگیری (آموزش) فراگیران تاثیر دارد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی است که به صورت توصیفی- تحلیلی و به شیوه پیمایشی انجام گرفته و برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزار 16 spss استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه فراگیران و مربیان مرکز آموزش ولیعصر(عج) تبریز به تعداد 600 نفر در مهر ماه سال 1392 بوده که با استفاده از جدول مورگان تعداد 243 نفر به عنوان نمونه آماری به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب گردیده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است برای تعیین اعتبار ابزار سنجش، از روایی محتوا (نظر خبرگان و اساتید) و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ به میزان (89/ 0 =a) استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد: اولا: بین فضای فیزیکی محیط آموزش و کیفیت یادگیری (آموزش) فراگیران رابطه معنادار و نسبتا قوی وجود دارد به طوری که همبستگی بین دو متغیر میزان 66 درصد است. ثانیا: در مجموع متغیرهای این پژوهش شامل؛ نحوی طراحی و معماری، محل استقرار ساختمان ها و کاربری اماکن در مرکز آموزش ولیعصر (عج) تبریز می تواند تا 49 درصد از تغییرات مربوط به متغیر وابسته (کیفیت یادگیری فراگیران) را تبیین نماید و 51 درصد تغییرات متغیر وابسته نیز مربوط به متغیرهایی است که وارد پژوهش حاضر نشده اند.

فرهنگ سازمانی مکتب مدیریت از منظر فرهنگ اسلامی به روش توصیفی و جمعآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و جستجو در منابع اینترنتی در این نوشتار مورد تجزیه و تحلیل و نقد قرار می گیرد. فرهنگ در نظریهپردازان مکتب مدیریت کلاسیک به نظر تیلور مجموعه پیچیدهای است که شامل معارف، معتقدات، هنرها، صنایع، فنها، اخلاق، قوانین سنتی و سرانجام تمام عادات، رفتار و ضوابطی است که انسان بهعنوان عضو یک اجتماع آن را از جامعه خود فرا می گیرد و در قبال آن جامعه تعهداتی بهعهده دارد. نظریات مکتب مدیریت کلاسیک با پشتوانه فرهنگ سرمایهداری، پروتستانتیزم با نگاهی پوزیتویسمی(مثبتگرایی) به مسایل مدیریتی در حول محور کارایی و سود بدون توجه به فرهنگ و اخلاقیات می باشد. پشتوانه فرهنگ مدیریت اسلامی قرآن، روایات و احادیث سیره نبوی و ائمه اطهار(ع) و منابع تاریخی می باشد. یافته های این تحقیق نشان می دهد، مولفه های فرهنگ سازمانی یک مکتب، جدای از فرهنگ آن جامعه نیست، ولی به صورت اختصاصی مولفه های فرهنگ سازمانی مکتب مدیریت کلاسیک را باتوجه به زمان و صاحبنظران آن می توان، جهانبینی (اخلاق و عقایدپروتستانتیزم)، کارایی، سود و هزینه، تخصص، رسمیت، هدف مداری، انسان اقتصادی، عقلانیت درکار، زمانسنجی، کارسنجی، تقسیم کار و... نام برد. بهطور کلی در تطبیق مولفه های فرهنگ سازمانی مکتب کلاسیک با فرهنگ اسلامی، به ظاهر برخی نکات مشترک مانند اهمیت کار، علمآموزی، تقسیم کار، تخصص، نظم و انضباط، رعایت مقررات و... وجود دارد. ولی تفاوت ماهوی در تفسیر و بهرهبرداری از هر یک از مولفه ها با یکدیگر دارند. هدف نهایی در فرهنگ اسلامی در کلیه فعالیتها رضایت خداوند است، ولی در فرهنگ سازمانی مکتب مدیریت کلاسیک همه مولفه های فرهنگی به واسطه آنکه به طور مستقیم و غیر مستقیم سبب کارآیی و در نتیجه سود بیشتر می گردد، مورد توجه است.

با توجه به قابلیت های نهفته در رفتار شهروندی سازمانی و نقش آن در به حداکثر رساندن کارایی سازمان ها، می توان انتظار داشت که رفتار شهروندی سازمانی نقش تعیین کننده در انجام فعالیت های سازمان و جذب و توسعه سطح سرمایه اجتماعی ایفا می کند. بر این اساس، در این پژوهش تلاش گردید رابطه رفتار شهروندی سازمانی با سرمایه اجتماعی از دیدگاه دبیران شهر شیراز مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق از نوع توصیفی همبستگی و مبتنی بر مدل معادله ساختاری بوده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دبیران دبیرستان های نواحی چهارگانه شهر شیراز بودند. شرکت کنندگان 225 نفر از دبیران شهر شیراز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی و سرمایه اجتماعی بود، که پس از محاسبه روایی و پایایی آن بین نمونه توزیع و گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با مدل تحلیل مسیر می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که 1) از دیدگاه دبیران، رفتار شهروندی سازمانی در سطح کفایت قابل قبول می باشد. 2) از دیدگاه دبیران سرمایه اجتماعی به طور معناداری بالاتر از سطح کفایت قابل قبول می باشد. بین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی و سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. رفتار شهروند سازمانی به طور مستقیم بر سرمایه اجتماعی تاثیر معناداری دارد.

درگیری شغلی کارکنان در کار مفهوم نوینی است که به تازگی وارد جستارهای سازمانی شده است. کارکنان درگیر در کار، کارکنانی شاداب، پرانرژی و بهره ورند. این نوع کارکنان تمایل زیادی به تلاش و کوشش در دست یابی به اهداف سازمان دارند. نظر به اهمیت تخصص مراقبت پرواز در مدیریت مثبت رفت و آمدهای هوایی و افزایش ضریب ایمنی پروازها در نظر است تا مطالعه ای در خصوص شناخت بهتر عوامل موثر بر درگیرشدن کارکنان مراقبت پرواز انجام شود. در این پژوهش از متغیر فرهنگ سازمانی ادراک شده و متغیرهای تعدیل گر شرایط روانی ایمنی و معناداری روانی برای بررسی متغیر میزان درگیری شغلی استفاده شد. این مطالعه به صورت میدانی بر اساس داده های اولیه از فرودگاه های نظامی استان تهران با روش تصادفی ساده جمع آوری شده است. برای گردآوری داده های مربوطه به درگیری شغلی از پرسش نامه درگیری شغلی کانونگو(1982) و فرهنگ سازمانی از پرسش نامه هریسون(1993) بهره گرفته شده است. برای دریافت اطلاعات مولفه های معناداری روانی و ایمنی روانی به ترتیب از پرسش نامه می و همکاران(2004) و کان(1990) استفاده شده است. داده های بهدستآمده از پرسش نامه توسط نرم افزار SPSS19 و مدل سازی معادلات ساختاری(با به کارگیری نرم افزار PLS Smart) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مولفه های فرهنگ سازمانی ادراک شده با ضریب مسیر (640/5)، تعیین کننده میزان درگیری در کارکنان مراقبت پرواز بوده است و متغیرهای شرایط ایمنی روانی و معناداری روانی با ضرایب مسیر(681/2 و 557/2) به عنوان تعدیل گر ایفای نقش می کنند؛ بنابراین در نظر گرفتن این متغیرها می تواند به عنوان یکی از راه کارهای افزایش تعهد افراد و افزایش درگیری کاری کارکنان مورد توجه قرار گیرد.

در سال های اخیر سرمایهگذاری های بسیار سنگینی در کشورمان برای تجهیز سازمان ها به امکانات فناوری اطلاعات از جمله سختافزارهای رایانه ای، برنامه های رایانه ای فنی و مدیریتی، توسعه شبکه های داخلی و اتصال به شبکه های جهانی انجام شده است. این مسئله افزایش ورودی های سازمان را سبب شده و انتظار می رود که سبب افزایش خروجی و در نتیجه بهره وری سازمان ها نیز بشود. سازمان ناجا نیز از این زمره مستثنی نیست؛ در این پژوهش به بررسی نقش فناوری اطلاعات در افزایش بهره وری کارکنان ناجا پرداخته شده است. روش پژوهش در این مقاله اسنادی - کتابخانه ای است. مطالعه نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که فناوری اطلاعات در بهره وری سازمان های خدماتی از جمله ناجا تاثیراتی مانند افزایش سرعت، افزایش دقت، کاهش اندازه فیزیکی منابع اطلاعات، حذف برخی از فرایندهای زائد اداری، ایجاد امکان همکاری از راه دور و کاهش هزینه های سازمان ناجا را به همراه خواهد داشت. هم چنین با توجه به پیشرفت های چشمگیر در زمینه فناوری اطلاعات و بهدنبال آن وقوع جرم های جدید سایبری، تجهیز پلیس به علومی از این دست، میزان بهره وری آن را در جهت تشخیص و پیشگیری از وقوع جرم افزایش می دهد.

در مطالعات گوناگون، به اهمیت تاثیرگذاری رهبران بر رفتار خلاقانه کارکنان اشاره شده است، هم چنین، بیان شده که خلاقیت نقش مهمی در افزایش مزیت رقابتی سازمان ها ایفا می کند. براین اساس، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نقش مبادله رهبر-پیرو برخلاقیت کارکنان در شرکت برق استان ایلام است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی از نوع (علی) است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان شرکت برق استان ایلام (500 نفر) می باشند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران تعداد 217 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه های استاندارد مبادله رهبر- پیرو لیدن و ماسلین(1998)، و پرسشنامه خلاقیت در کار کارملی و شابرک(2007) استفاده شده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده آمار توصیفی و استنباطی (آزمون همبستگی و معادلات ساختاری) انجام شده است. یافته ها نشان داد که مبادله رهبر-پیرو بر خلاقیت کارکنان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین همه ابعاد مبادله رهبر-پیرو بر خلاقیت کارکنان تاثیر مثبت و معنی داری دارند.

استانداردسازی با هدف یکسانسازی محصولات صنعتی و خدمات قابل ارائه در سطوح بین المللی، ملی، منطقهای و شرکتی در تمام دنیا در حال اجرا میباشد؛ بنابراین اهمیت استانداردسازی برای تمام جوامع امری توجیه شده و الزامی میباشد. بعد از مرحله استانداردسازی، توسعه و بومیسازی استانداردها و چالش های پیش روی این فرایند مورد بحث مراکز علمی وصنعتی شده است (ریاحی، 1383، 28). اقلام کنترل(واپایش یا مهار) اجتماع که از نیازهای یگانهای عملیاتی ناجا محسوب می شود، به صورت مستقیم و غیرمستقیم از منابع خارجی تامین می شود. در بعضی از اقلام مواد اولیه به دلیل انحصاری بودن و در دسترس نبودن فناوری ساخت، از منابع خارجی تامین و بخش تولید در داخل کشور انجام می پذیرد و بعضی از اقلام به صورت کامل از منابع خارجی قابل تامین می باشد. بااین حال در تامین اقلام کنترل اجتماع، استفاده از منابع خارجی به صورت مستقیم و غیرمستقیم امری اجتناب ناپذیر می باشد. با توجه به اینکه استاندارد اقلام موردنظر در قالب استانداردهای جهانی تعریف شده است، اعمال هر نوع تغییری اعم از توسعه یا بومیسازی با موانع و چالشهایی روبرو میشود. در این نوشتار از روش خبره سنجی به گرفتن نظرات خبرگان آمادی، کارشناسان فنی و کاربران اقدام شده است تا گامی برای معرفی این موانع برای مطالعات مراکز پژوهشی با هدف ارائه راهکارهای قابل اجرا باشد. منابع محدود تامین در داخل و خارج از کشور، مشکلات ثبت سفارش و تامین نمونه های اصلاح شده از طریق تولیدکنندگان خارجی و مطابق با استانداردهای ملی، نبود تمایل تولیدکنندگان داخلی به رقابت با منابع خارجی به دلیل در دسترس نبودن بخشی از فناوری تولید این اقلام و وجود نداشتن فرآیندی منسجم برای مطرح نمودن هر تغییری بهعنوان توسعه استاندارد اقلام و تامین نمونه های اصلاح شده از مشکلاتی است که در این راستا برشمرده است.. در این نوشتار بیشتر سعی در برشمردن مشکلات و موانع توسعه اقلام کنترل اجتماع شده است و ارائه راهکارهای مناسب نیاز به کارپژوهشی و گسترده دارد؛ بنابراین راهکارهای مدنظر پژوهشگران حاضردر قالب پیشنهاد ارائه شده است تا این مطالب باب تلاش های سازنده در این راستا در آینده باشد.