عوامل موثر در ناتوانی انشاء

این مقاله برگرفته از یک پژوهش میدانی میان رشته ای در زبان و ادبیات فارسی و علوم تربیتی است که به ریشه یابی و شناسایی عوامل ناتوانی و کم توانی درست نویسی از دیدگاه آموزگاران و دانش آموزان پایه پنجم دبستان پرداخته است. تحلیل داده های به دست آمده از اجرای این پژوهش که با استفاده از روش آماری «تحلیل عوامل» (Factor Analysis) انجام شد؛ نشان داد که عوامل ناتوانی وکم توانی دانش آموزان مورد نظر از دیدگاه آموزگاران: 1- فردی خانوادگی و فردی، آموزشگاهی 2- مشکلات آموزشگاهی 3- مشکلات مربوط به مدیریت و برنامه ریزی درسی می باشد و از دیدگاه دانش آموزان: 1- فردی، خانوادگی و فردی، آموزشگاهی 2- مشکلات آموزشگاهی است. همچنین، بر اساس مولفه های جدول های چهارگانه تحلیل شکلی انشاءهای دانش آموزان، وضعیت انشاهایشان در زمینه های شش ویژگی اساسی جمله نویسی، یازده مولفه مهم دستور زبان فارسی و نیز غلط های املایی مورد بررسی قرار گرفت. این فرایند نتایج قابل تاملی را به دست داد که ماده های زیر مجموعه «عامل» های به دست آمده از دیدگاه آموزگاران و دانش آموزان را تایید و تبیین می نماید. شناسایی و مقایسه علایق آموزگاران زن و مرد در تعیین موضوعات انشاء و دانش آموزان دختر و پسر در نوشتن انشاء، تفاوت ها و تناقض های بسیار تامل برانگیزی را با عملکرد آموزگاران نشان داد که شایسته توجه مسوولان امر می باشد.