القای ریشه های مویین در گیاه دارویی باباآدم (Arctium lappa L.)

باباآدم یکی از گیاهان دارویی بومی ایران و حاوی متابولیت های ثانویه مهمی مانند ترکیبات ضد سرطان آرکتین و آرکتی ژنین می باشد. استفاده از روش های زیست فناوری برای افزایش تولید این قبیل متابولیت های ثانویه اهمیت زیادی دارد. یکی از روش هایی که امروزه برای افزایش ترکیبات دارویی در گیاهان دارویی بسیار مورد توجه قرار گرفته است القای ریشه های مویین می باشد.
استفاده از باکتری Agrobactrium rhizogenes، استرین AR15834 به منظور القای ریشه های مویین در باباآدم بود.
از ریزنمونه های برگی و گیاهچه های کامل باباآدم برای القاء ریشه های مویین استفاده شد. به منظور بهینه سازی محیط کشت و جلوگیری از قهوه ای شدن ریزنمونه های باباآدم، آنتی اکسیدان های مختلف شامل، اسید آسکوربیک (Ascorbic acid) (ASC)، اسید سیتریک (Citric Acid) (CIT)، پلی وینیل پیرولیدون (Polyvinylpyrrolidone) (PVP) و ال- سیستئین (L-Cysteine) (CYS)، به تنهایی و یا به صورت ترکیب با هم در چند غلظت مختلف به محیط کشت افزوده شدند. برای تایید مولکولی ریشه های مویین، واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) برای ژن rolB انجام گرفت.
نتایج نشان داد که که پلی وینیل پیرولیدون با غلظت 5/0 درصد(w/v)، بهترین اثر آنتی اکسیدانی را داشت هر چند این آنتی اکسیدان نتوانست از قهوه ای شدن بافت ریز نمونه در مرحله آلودگی با باکتری آگروباکتریوم جلوگیری کند. وقتی از گیاهچه های کامل 2 تا 3 هفته ای برای القای ریشه های مویین استفاده شد، دو هفته پس از آلودگی، ریشه های مویین با فراوانی 5 درصد ظاهر شدند.
در این تحقیق، A. rhizogenes ریشه های مویین را در باباآدم القاء نمود. طبق بررسی های ما این اولین گزارش از القای ریشه های مویین در گیاه باباآدم می باشد.