بهینه سازی شرایط باززایی گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)

لوبیا یکی از مهم ترین اعضای تیره باقلائیان (Fabaceae) است که دارای اهمیت اقتصادی درخور توجهی در تغذیه انسان است. باززایی از طریق کشت بافت یکی از روش های مناسب و موثر برای حفظ و تکثیر گیاهان به شمار می رود. در پژوهش حاضر، وضعیت کالوس زایی، ساقه زایی و ریشه زایی در گیاه لوبیا رقم گلی تحت اثر هورمون های بنزیل آمینو پورین و آلفا-نفتالین استیک اسید بررسی شده است. ابتدا بذرها به صورت سطحی استریل و برای به دست آوردن گیاهچه استریل به داخل محیط کشت مناسب منتقل شدند. پس از 10 روز، قطعات جداکشت (هیپوکوتیل، ریشه و برگ) به دست آمده از گیاهچه استریل در 25 تیمار هورمونی مختلف بررسی شدند. برای انجام فرآیندهای باززایی قطعات جداکشت به محیط کشت موراشیگ و اسکوگ جامد متشکل از سوکروز 3 درصد، ویتامین B5 و هورمون های آلفا-نفتالین استیک اسید (با غلظت های صفر، 1/0، 2/0، 4/0 و 8/0 میلی گرم در لیتر) و بنزیل آمینو پورین (با غلظت های صفر، 5/0، 1، 2 و 4 میلی گرم در لیتر) انتقال یافتند. طبق نتایج حاصل، بهترین غلظت برای کالوس دهی در ترکیبی از این دو هورمون به میزان 4/0 میلی گرم در لیتر هورمون آلفا-نفتالین استیک اسید و 2 میلی گرم در لیتر هورمون بنزیل آمینو پورین به دست آمد. در فرآیند ساقه زایی با افزایش غلظت هورمون بنزیل آمینو پورین درصد ساقه زایی تا غلظت 2 میلی گرم در لیتر افزایش و پس از آن کاهش یافت. در فرآیند ریشه زایی با افزایش غلظت هورمون آلفا-نفتالین استیک اسید ریشه زایی افزایش یافت. پس از مراحل بالا گیاهچه کامل تشکیل و به خاک انتقال یافت.