توسعه مدل سرعت - چگالی براساس داده های بومی جریان (مورد مطالعه: آزادراه تهران- قم)

خصوصیات جریان ترافیک به رفتار رانندگان، مشخصات وسایل نقلیه، خصوصیات فیزیکی مسیر و تعامل این عوامل با یکدیگر بستگی دارد. به گونه ای که حتی در صورت مشابه بودن وسایل نقلیه عبوری و خصوصیات هندسی مسیرها، مشخصات جریان ترافیک به دلیل تفاوت در رفتار رانندگان عبوری، لزوما یکسان نخواهد بود. با وجود آن که از سال 1934 میلادی تاکنون، مدل های مختلفی جهت پیش بینی مشخصات جریان ترافیک پیشنهاد شده است، لیکن مناسب ترین مدل بیان کننده ارتباط بین متغیرهای مختلف جریان، هم چنان بحث انگیز است که این موضوع، عمدتا به دلیل تفاوت در رفتار رانندگان عبوری با توجه به شرایط موجود در مسیر است. به خصوص پراکندگی زیاد مشاهدات به دلیل تعداد زیاد آنها، تعیین نقاط خاص در منحنی های توصیف کننده متغیرهای جریان را با دشواری هایی مواجه می کند. این مقاله به تحلیل رفتار جریان ترافیک براساس داده های بومی با تاکید بر مدل سرعت- چگالی برای آزادراه تهران قم پرداخته است. در مطالعه موردی این تحقیق، بیش از چهار میلیون داده ترددشماری در آزادراه تهران- قم در دو مسیر (رفت و برگشت) و به تفکیک خط عبوری بررسی و تحلیل شده اند. براساس این داده های بومی، مدل های مختلف سرعت- چگالی، پرداخت، ارزیابی و تحلیل شده و نتایج آنها با مدل های کلاسیک گذشته مقایسه شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که متوسط وزنی شیب تغییرات سرعت در چگالی های کمتر از 7 معادل سواری در هر کیلومتر از خط عبور، حدود 30درصد کمتر از متوسط وزنی شیب تغییرات سرعت در چگالی های بیش از این مقدار است. در نهایت مقایسه مدل های ساخته شده در این تحقیق با سایر انواع مدل های کلاسیک گذشته حاکی از دقت بیشتر مدل های توسعه یافته بود. بنابراین، مدل های ارائه شده در این تحقیق نسبت به مدل های دیگر، توصیف بهتری از شرایط تردد در آزادراه را با توجه به رفتار رانندگان بومی ارائه داده اند.