خویشاوندی ذهنی علی رغم مرزهای جغرافیایی

بر اساس عقیده منتقد فرانسوی، پیر برونل، نظریه پرداز و متخصص در حوزه ادبیات تطبیقی، بنیان ادبیات تطبیقی گردآوری و قیاس مضامین یا درون مایه ها یا تم می باشد چرا که درون مایه هر اثر که از ساختار ذهنی نویسنده بر می آید، فراتر از چارچوب زبان شناختی و فرهنگی است. وانگهی، علی رغم چنین شباهتی، درون مایه یا تم تجلی ذهن نویسنده بر طبق فرهنگ زمان و مکانی است که وی در آن رشد کرده است. بنابراین مطالعه مضمونی تطبیقی، بررسی نگرش نویسندگان آثار مختلف در حوزه ی عقاید آنهاست زیرا برونل معتقد است شباهتی انکار ناپذیر میان مضمون و عقیده یک نویسنده وجود دارد.
بررسی نظریه پیر برونل که در کتابی به نام «ادبیات تطبیقی چیست؟» گردآوری شده است، بر روی نگرش دو نویسنده از فرهنگهای مختلف موضوع اصلی این مقاله است. مطالعه مضمونی در مجموعه آثار «آندره شدید» نویسنده مصری-لبنانی و «ژان ماری گوستاو لوکزیو» نویسنده فرانسوی-انگلیسی، در دستور کار این مقاله خواهد بود. شباهت خارق العاده، ترسیمی از جستجوی جاودانه شخصیتهای آثار این دو نویسنده و نیز ترتیب مراحل این جستجو که در آثار هر دو شبیه به هم می باشد، از مضامین این مقاله خواهد بود. قهرمانانی ملول از دنیای صنعتی با رد رکود در خود عازم سفری به مقصد «خویشتن خویش» می گردند. این قهرمانان مسیری را میپیمایند که در طول آن «دیگری» را میشناسند و با کمک دیگری «آرمان شهری» بنا میکنند که محلی برای تحقق ارزشهای انسانی محسوب می گردد. سرنوشت آرمان شهر «جنگ و ویرانی» خواهد بود و سرنوشت قهرمانان سفری دیگر بار که «رجعت» به خویش است. هر یک از این مراحل به تفصیل در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت و نتیجه آن ترسیم ساختار دایره وارنگرش هر دو نویسنده در برابر هستی و بشر است. بشری که هر روز از خویش «هجرت» می کند تا «رجعتی» در خور مقام انسان داشته باشد.