عقلانیت سکولار و قدسی در ساحت جهان دانی، جهان داری و جهان آرایی
نویسنده:
چکیده:
پرسش اصلی این جستار آن است که بازتاب برداشت قدسی و سکولار از عقلانیت در ساحت های سه گانه جهان دانی، جهان داری و جهان آرایی چگونه است؟
نگارنده با استفاده از روش تطبیقی و الگوی شناخت محور در بازشناسی این دو روایت از عقلانیت در اندیشه دو متفکر اجتماعی غربی و شرقی معتقد است: ماکس وبر در روایت سکولار از عقلانیت معیار آن را کارایی، یعنی انتخاب بهترین وسیله برای دستیابی به هدف، معرفی می کند. که در قالب عقلانیت صوری در تمدن غربی به ظهور رسیده است. این عقلانیت بازتاب جهان دانی خاص انسان مدرن است که جهان طبیعی و اجتماعی را از معنای قدسی عریان نموده و با سکولاریسم و دموکراسی تزیین کرده است. اما علامه طباطبایی روایتی قدسی از عقلانیت دارد. ایشان معیار عقلانیت را هماهنگی با فطرت اصیل و سالم انسانی می داند. عقلانیت فطری جهان هستی را با معنا و انسان را مکلف به جهان داری و جهان آرایی بر اساس فطرت می داند.
نگارنده با استفاده از روش تطبیقی و الگوی شناخت محور در بازشناسی این دو روایت از عقلانیت در اندیشه دو متفکر اجتماعی غربی و شرقی معتقد است: ماکس وبر در روایت سکولار از عقلانیت معیار آن را کارایی، یعنی انتخاب بهترین وسیله برای دستیابی به هدف، معرفی می کند. که در قالب عقلانیت صوری در تمدن غربی به ظهور رسیده است. این عقلانیت بازتاب جهان دانی خاص انسان مدرن است که جهان طبیعی و اجتماعی را از معنای قدسی عریان نموده و با سکولاریسم و دموکراسی تزیین کرده است. اما علامه طباطبایی روایتی قدسی از عقلانیت دارد. ایشان معیار عقلانیت را هماهنگی با فطرت اصیل و سالم انسانی می داند. عقلانیت فطری جهان هستی را با معنا و انسان را مکلف به جهان داری و جهان آرایی بر اساس فطرت می داند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
7
لینک کوتاه:
magiran.com/p1276931
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!