تعامل استراتژی اقتصادی و سیاست خارجی در ایران معاصر

سیاست خارجی دولت های در حال توسعه تحت تاثیر متغیرهای مختلفی است که دو مورد مهم آن ها عبارت اند از: امنیت ملی و توسعه اقتصادی. ضرورت های مربوط به دو انگیزه مذکور ممکن است تحت شرایطی ناهمخوان یا حتی متعارض به نظر برسند. این وضع در تحولات اقتصادی و سیاست خارجی ایران معاصر بسیار آشکار بوده است. در این مقاله، تعامل نقش استراتژی توسعه اقتصادی در سیاست خارجی ایران طی سده اخیر بررسی می شود. فرضیه مقاله این است که انگیزه مدرنیزاسیون و توسعه اقتصادی از عوامل مهم انعطاف پذیری سیاست خارجی ایران بوده است، هرچند که دغدغه استقلال و امنیت ملی در سیاست خارجی به تمایل نسبتا پررنگ سیاست گذاران ایران به استراتژی جانشینی واردات منجر شده است. دولت های حاکم بر ایران معمولا از استراتژی جانشینی واردات به مثابه پل ارتباطی بین دو دغدغه توسعه اقتصادی و امنیت ملی استفاده می کرده اند.