آثار فکری گولنیسم و جنبش نور در سیاست و حکومت ترکیه

جنبش" گولن "در ترکیهی نوین، امروزه به عنوان یکی از جریانهای مهم فکری در دو حوزهی "اسلام مدنی" و " اسلام سیاسی" در آن کشور، و منطقهی خاورمیانه شناخته شده است. این جنبش، درصدد بهبود اوضاع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جامعهی ترکیه با استفاده از تفسیر رابطهای توام با مدارا میان دین و سیاست، اقتصاد ملی و الگوی اسلام لیبرال در عرصه های سیاسی و مدیریتی با تاکید بر کار فرهنگی است. طرفداران گولن که خود را به واسطهی او وارث افکار »بدیعالزمان شیخ سعید نورسی« میدانند، معتقدند که الگوی سیاسی، فکری آنها پاسخگوی نیازهای عمدهی زمانه؛ همچون »وحدت«، »عدالت« و » توسعه« میباشد و مسایل و اختلافات مزمنی؛ مانند »موضوع کردی« و همزیستی دوازده استان کردنشین ترکیه با ترکها نیز در قالب تعالیم نورسی و گولن قابل حل میباشد. در عرصهی خارجی نیز، وحدت در دنیای اسلام، بخشی از تعالیم این جنبش است. آموزش فرهنگی و سیاسی بخشی از اصول جنبش به شمار میآید که هدف آن، تربیت نسل جدیدی است که بتواند با حداکثر استفاده از فرصتهای موجود و با اتحاد و آگاهی معنوی در مسیر توسعهی کشور گام بردارد. بازخوانی بنیادهای فکری و اهداف سیاسی این جنبش از آن رو مهم است که نمیتوان میزان تاثیر گولن در اعتقادات و نظرات سیاسی مقامات گذشته و حال ترکیه مانند »احمد داوود اغلو«، »رجب طیب اردوغان« و »عبداالله گل« را انکار کرد. سیاست و مواضع داخلی و بینالمللی ترکها در سه دههی اخیر از این رهبر فکری و معنوی و جنبش فراگیر او متاثر بوده است. از دههی 1980میلادی به بعد تمامی نخست وزیران و روسای جمهور ترکیه هر یک به نحوی درصدد برقراری ارتباط حسنه با »فتحاله گولن« و جنبش او، »گولنیسم« برآمدهاند یا اینکه با توجه به نفوذ معنوی و اجتماعی آن، در راه فعالیتهای دینی و آموزشی این جریان مانع تراشی ننمودهاند. این نفوذ معنوی و اجتماعی، در تحولات مختلف کشور ترکیه، مولفه های سیاسی خود را بروز میدهد.