صکوک منفعت و پوشش ریسکهای مترتب بر آن

یکی از نوآوری های دهه ی اخیر در عرصه بحثهای پولی و مالی اسلامی، انتشار انواع اوراق بهادار اسلامی است براساس عقدهای اسلامی طراحی شده اند و جایگزین مناسبی برای اوراق بهادار ربوی به ویژه اوراق قرضه شمرده میشوند. این مقاله به بررسی چگونگی انتشار اوراق منفعت، تبیین انواع ریسک های مترتب بر این اوراق و ذینفعان آن و ارائه راهکارهای مدیریت، کاهش و یا پوشش ریسک این اوراق می پردازد و انتظار بر آن است تا با تبیین ابعاد صکوک منفعت به ویژه ریسک این اوراق زمینه انتشار و بهبود این ابزار مالی در کشورهای اسلامی بیش از پیش فراهم گردد. اوراق منفعت اوراق بهادارقابل معامله ای است که براساس عقود اسلامی منتشر گردیده و نشاندهنده مالکیت مشاع دارندگان آن بر منافع آینده دارایی های بادوامی است که در ازای پرداخت مبلغی معینمنتقل شده و دارندگان اوراق میتوانند از عین یا معادل مالی منافع بهره مند گردند. بر اساس یافته های این پژوهش و مدل ارائه شده جهت عملیاتی شدن این اوراق، ذینفعان یک اوراق بدهی شامل بانی)صاحبان دارایی بادوام(، مشتریان واقعی و سرمایه گذاران می گردد و اوراق منفعت ابزاری برای کسب بازدهی و پوشش ریسک هریک از این ذینفعان می باشد. بانی اوراق ریسک فروش منافع آتی دارایی خود، سرمایه گذاران بازدهی مطمئن و مشتریان واقعی ریسک حق انتفاع از منافع آتی دارایی پایه را با انتشار، سرمایه گذاری و یا خرید اوراق منفعت پوشش می دهند. هرچند اوراق منفعت در قالب مدل این پژوهش یک ابزار مالی جهت کسب بازدهی و پوشش ریسک می باشد لیکن همچون هر دارایی مالی دیگری در معرض ریسک های گوناگون همچون ریسک نرخ بهره، نقد شوندگی، ریسک عملیاتی و... نیز می باشد که راهکارهای پوشش این ریسک ها نیز تا حد امکان ارائه گردیده است.