مشهد پس از اشغال 1320 (مطالعه موردی جریان های مذهبی)

شهریور1320 ش نقطه عطفی در تاریخ مردم ایران به شمار می آید. چرا که نیروهای متفقین تصمیم گرفتند ایران را اشغال کنند و عملی کردن این برنامه با هجوم نیروهای انگلیس و شوروی به خاک این کشور آغاز شد.در واقع با کنار گذاشتن رضاخان پهلوی از سلطنتی که اعتراض مردم را برانگیخته بود، آنچه بیش از همه نمود پیدا کرد، رشد سریع و همه گیر حرکت های مذهبی در گوشه و کنار ایران بود که این امر را می توان از پیامدهای حذف دیکتاتوری به حساب آورد. با برکناری رضا شاه ناگهان تکیه ها، هیات های تعزیه خوانی و مجالس مذهبی و آنچه که با آن مخالفت شده و منع گردیده بود، رواج گسترده یافت. در مشهد نیز همزمان با شروع تبلیغات حزب توده و فعالیت های کسروی گرایان، هیات ها و گروه های مستقل مذهبی دیگری نیز مشغول فعالیت گردیدند که عملکرد آن ها گاهی بی ارتباط با آن دو بود و گاهی در مخالفت با آن ها تشکیل می شد که از مهم ترین آن ها به انجمن پیروان قرآن، انجمن تبلیغات اسلامی و کانون نشر حقایق اسلامی می توان اشاره کرد. این پژوهش بنا دارد ضمن تحلیل اوضاع اجتماعی، فرهنگی و مذهبی مشهد، به شیوه تبلیغاتی حزب توده و رواج عقاید کسروی در این شهر بپردازد و تشکل های مهم مذهبی را معرفی کرده و روش برخورد آن ها با عقاید انحرافی را در این برهه مهم تاریخی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.