حاشیه در فرش ریزه ماهی شهرستان بیرجند

صنعت بافت فرش در شهرستان بیرجند به گذشته ای دور باز می گردد. طرح های اصیل و متنوعی در منطقه برای بافت فرش به کار می رود از جمله طرح موسوم به ریزه ماهی که از نقوش پرکاربرد شهرستان محسوب می شود به نحوی که درصد بالایی از صادرات را به خود اختصاص می دهد. فرش ریزه ماهی، متشکل از دو بخش حاشیه و متن است. متن فرش ریزه ماهی شهرستان به اشکال متفاوت اجرا می گردد، اما بخش حاشیه ی این فرش ها شکلی همگون با نقوشی مشخص دارد. این مقاله می کوشد نحوه ی طراحی حاشیه و نقش مایه های موجود در آن را به روش توصیفی بررسی نماید. با توجه به قدمت فرش های ریزه ماهی موجود در شهرستان تا حدود80 سال گذشته، تصاویر ارائه شده در مقاله نیز مشتمل بر این حیطه ی زمانی است. گردآوری اطلاعات، به روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از ابزار مصاحبه، مشاهده و عکس برداری از نمونه فرش های ریزه ماهی صورت گرفته است. نتایج حاصله از تحقیق نیز نشان خواهد داد بر خلاف متون متنوع فرش ریزه ماهی شهرستان، نقوش حاشیه در این فرش ها بدون تغییر می باشد. تنها تغییرات صورت گرفته بر حاشیه به شکلی اندک، غیر فراگیر و محدود بوده است که مورد بررسی قرار خواهد گرفت.