محدودیت ذاتی عقل در شناخت خدا؛ گونه ها و علت ها

عقل، در جایگاه مهم ترین منبع معرفتی انسان، در حوزه خداشناسی محدودیت هایی دارد. متون دینی این محدودیت ها را در شناخت ذات، صفات و نیز برخی افعال (مخلوقات) به صراحت گزارش می کنند و علاوه بر گزارش، چرایی این محدودیت را نیز بیان می کنند. روایات در بیان چرایی محدودیت های عقل در حوزه های گوناگون خداشناسی، شیوه های دست یابی عقل به معرفت را تحلیل کرده اند و این روش ها را که «احاطه، ضبط، تقسیم، تقدیر و تصور» هستند در شناخت ذات، صفات و برخی افعال الهی ناکارآمد می دانند، زیرا معرفتی که با این شیوه ها قابل اصطیاد است، معرفتی است که در محدوده ای بگنجد و چون ذات و صفات الهی هیچ نهایتی ندارد و بسیط است، پس به ادراک عقل درنمی آید.