مطالعه توارث برخی از صفات مرتبط با کیفیت نانوایی گندم

به منظور تعیین وراثت پذیری برخی از صفات مرتبط با کیفیت نانوایی گندم نان از طریق تلاقی دی آلل، بذرهای F1 حاصل از تلاقی دی آلل یکطرفه 5×5 به همراه والدین در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو حالت با و بدون تنش کم آبی کشت گردیدند و هشت صفت مرتبط با کیفیت نانوایی به همراه وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر در آنها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات مورد بررسی نشان داد که اثر تنش برای صفات درصد پروتئین، حجم رسوب با SDS، میزان گلوتن مرطوب، وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر معنی دار بود. اثر متقابل ژنوتیپ و تنش نیز فقط برای صفات حجم نان و وزن هکتولیتر در سطح احتمال 1% معنی دار شد که نشان دهنده واکنش متفاوت ژنوتیپ ها در محیط های با و بدون تنش آبی می باشد. اثر ژنوتیپ نیز برای کلیه صفات بجز حجم رسوب زلنی، درصد رطوبت دانه و میزان گلوتن مرطوب معنی دار بود و این نشان می دهد که شرایط برای انجام تجزیه دی آلل و تفکیک مجموع مربعات صفات ژنوتیپ ها فراهم بوده است. معنی دار شدن قابلیت ترکیب عمومی (GCA) برای صفات حجم نان، سختی دانه، درصد جذب آب، حجم رسوب با SDS، وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر، وجود اثر افزایشی و قابلیت ترکیب خصوصی (SCA) برای دو صفت وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر وجود اثر غیرافزایشی ژن ها در کنترل صفات مربوطه را نشان می دهد.