تحلیل و نقد فرضیه تاثیر سامریت بر اسلام

در قرن گذشته میلادی، پاتریشیا کرون و مایکل کوک با ارائه نظریه «هاجریسم»، دیدگاه جدیدی را درباره اسلام معرفی کردند که مبتنی بر شکاکیت افراطی به منابع اسلامی و استفاده گسترده از منابع غیراسلامی است، و مدعیات جدیدی را در آن مطرح کردند که یکی از آن ها تاثیرگذاری سامریت بر پیدایش و توسعه اسلام بوده است. آن ها بعضی شباهت های ظاهری میان مفاهیم اسلامی و اصطلاحات مورد استفاده در فرقه یهودی سامریت را دلیل تاثیرپذیری اسلام از این فرقه دانسته اند و مدعی شده اند بعضی از ریشه های اسلام را در سامریت باید جست. انتخاب واژه «اسلام» به عنوان نامی برای دین جدید، ارتباط مقدس بین حرم و کوه، ماجرای تغییر قبله و شباهت ساختاری بین «امامت» در تشیع و «کهانت» در سامریت، از مهم ترین نکات مورد استناد در این فرضیه هستند. در این مقاله، به تحلیل و نقد مدعای نظریه هاجریسم مبنی بر تاثیرپذیری اسلام از سامریت خواهیم پرداخت.