مقایسه دیدگاه اسلام و لیبرالیسم درباره عدالت (با تاکید بر اندیشه قرارداد اجتماعی واندیشه مهدویت)

عدالت یکی از دغدغه های مهم همه باورها، ادیان و مذاهب است که از جنبه های مختلف نظری، فلسفی و جامعه شناختی قابل بررسی است. در این نوشتار به مقایسه دیدگاه دو مکتب اسلام و لیبرالیسم درباره مبنای عدالت می پردازیم و در این راستا دو اندیشه قرارداد اجتماعی و مهدویت را که هر دو تاملی نظری و ادعای جهان شمولی در این مورد دارند، بررسی می کنیم. سوال اصلی آن است که مبنای عدالت در اسلام و لیبرالیسم چه تفاوتی دارد و بر اساس آن، چه اندیشه ای درباره عدالت شکل گرفته است؟ نگارنده با روش تحلیلی و مقایسه ای این فرض را مطرح می کند که، عدالت در لیبرالیسم به دلیل ابتناء بر نظریه قرارداد اجتماعی، امری نسبی و مبتنی بر آراء شهروندان است و در نتیجه مبنای ذاتی و نفس الامری برای عدالت وجود ندارد. رضایت اکثریت در هر امری، عادلانه تلقی می شود و الگوی عملی آن، نظام سیاسی آمریکاست. اما در اسلام و اندیشه مهدویت، بر اساس بینش توحیدی، مبنای عدالت، بر اموری ذاتی و نفس الامری بنا شده، آفرینش و نظام هستی بر اساس عدالت شکل گرفته است و انسان با فطرت خود آن را شهود می کند. عدالت مهدوی بر اساس اندیشه مهدویت، با ظهور حضرت مهدی در همه زمینه ها اجرا می شود و چون امری فطری است با رضایت عمومی همراه است. این مسئله می تواند مهم ترین مشکل جوامع امروزی را که نارضایتی از عدالت است حل کند.