مقالات مرورسیستماتیک و متاآنالیز: مزایا و چالش ها

بدون شک مقالات مرورسیستماتیک (مرور نظام مند یا مرور ساختاریافته) و متاآنالیزها مهم ترین مقالات علمی برای اشاعه پزشکی مبتنی بر شواهد هستند. به طور میانگین این مقالات بیشترین ارجاعات (Citations) را به خود اختصاص می دهند و یافته های آن ها برای نوشتن مقالات و فصول مختلف کتاب های پزشکی به کار گرفته می شوند.1،2 با این حال، هم چون دیگر مقالات پزشکی، مرورسیستماتیک و متاآنالیز نیز می تواند درجات مختلف اعتبار علمی را داشته باشند.3 متاآنالیز می تواند به صورت آینده نگر یا گذشته نگر تدوین شود. ایده آل آن است که متاآنالیز به صورت آینده نگر تدوین شود؛ مانند متاآنالیز داده های ژنومی که در یک کنسرسیوم وسیع به صورت آینده نگر طراحی شده است.4 با این حال، بیشترین مقالات مرورسیستماتیک و متاآنالیز گذشته نگر هستند که نویسندگان سعی می کنند که اجزای مقالات مجزا و انتخاب شده ای را مورد بررسی قرار دهند.
محققین برای استفاده شایان از مقالات مرورسیستماتیک و متاآنالیز تلاش نموده اند که برخی نکات مهم را که در ارزیابی این مقالات باید مورد نظر باشد به اطلاع خوانندگان برسانند.4-1 مقاله مهمی در سال 2016 نشان داد که 2728 درصد رشد مقالات مرورسیستماتیک و 2635 درصد رشد مقالات متاآنالیز بین سال های 1991 تا 2014 وجود داشته است؛ در حالی که در این فاصله زمانی سایر مقالات در PubMed تنها 153 درصد افزایش یافته اند. امروزه تعداد مقالات مرور سیستماتیک و متاآنالیز از تعداد مقالات کارآزمایی بالینی بیشتر است. تجزیه و تحلیل این مقاله مهم نتیجه گیری کرده است که قسمت عمده مقالات مرورسیستماتیک و متاآنالیز از نظر طراحی و اجرا دچار اشکال بوده اند. برای بسیاری از آن ها نیازی به انجام وجود نداشته، بسیاری مقالات مشابه در یک موضوع نتایج مغایری عرضه کرده اند و یافته های بسیاری از این نوع مقالات گمراه کننده است.5
مهم ترین مسئله ارزیابی در یک مرورسیستماتیک این است که مقاله فاقد خطاهای سه گانه زیر باشد6: 1.خطر تورش (Risk of bias): در هر مقاله مروری سیستماتیک باید جستجو شود که یافته های مقاله متاآنالیز براساس خطر تورش طبقه بندی شوند. معمولا نتایج مطالعاتی که با تورش همراه هستند سبب دست بالا گرفتن فواید و دست پایین گرفتن خطرات می شود.7 لذا برای انجام متاآنالیزها، باارزش ترین مقالات، کارآزمایی هایی با انتخاب تصادفی[1] هستند. متاسفانه در بسیاری از مقالات متاآنالیز، بررسی دقیق این تورش امکان پذیر نیست. زیرا مقالات با خطر تورش کم همراه با مقالات با خطر تورش بالا مرور می شوند و نتایج آن ها روی هم ریخته می شود. در حالی که پیامد این دو نوع مقالات با یکدیگر متفاوت است