امکان پیدایشی دیگردر نشانه های حتمی ظهور

موزه «بداء» از آموزه های بسیار مهم و تاثیرگذار در اندیشه امامیه است. این آموزه گستره بسیار وسیعی دارد و در مسئله نشانه های حتمی ظهور امام عصر(عج) نیز مطرح می گردد. منشا پیدایش این مسیله، روایات دال بر امکان پیدایشی دیگر در تقدیرهای حتمی و از جمله آن ها علایم حتمی ظهور است. روایت خاصی از امام جواد(ع) نیز بر امکان بداء در نشانه های حتمی وجود دارد؛ در مقابل، روایاتی نیز بر ناممکن بودن تغییر در تقدیرهای حتمی دلالت دارند. روایاتی که بر امکان تغییر در تقدیرهای حتمی دلالت دارند، به دلیل قوت متن و سند و هم چنین سازگاری با عقل مقدم خواهند بود، زیرا قول به عدم امکان تغییر در امور حتمی، راه یافتن عجز و ناتوانی خداوند در تغییر تقدیرها را در پی خواهد داشت؛ افزون بر این که جواز بداء در امور حتمی، شواهد قرآنی نیز دارد.