ارزیابی احساس امنیت و پیشگیری از جرم در فضاهای عمومی مجتمع های مسکونی به روش دید-پناه

توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روش های ارتقاء آن به عنوان یکی از اولویت های اساسی نیروی انتظامی تبدیل شده است. طراحی شهری مناسب سبب پیشگیری از جرائم و بهبود کیفیت زندگی، افزایش رضایتمندی و بهبود رفاه اجتماعی جامعه می شود. در این مقاله با توجه به همه شمول بودن موضوع امنیت و اهمیت ادراک امنیت و جنبه های ترس از جرم، از تئوری دید - پناه به عنوان رابط بین ویژگی های محیط خارجی و ترس از جرم استفاده شده است. این روش می تواند ارزیابی دقیقی از ادراک امنیت توسط افراد در سطوح مختلف به دست آورد. هدف مقاله حاضر بررسی عوامل موثر بر احساس ترس در فضای شهری با تاکید بر مولفه های دید، پناه و راه فرار است که بر احساس امنیت افراد تاثیر دارد.

روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای، مشاهده های بدون مزاحمت میدانی و استفاده از ابزار دوربین و پرسشنامه بوده است. روش تحلیل مبتنی بر عکس ها، آزمون رگرسیون چند متغیره و فن افتراق معنایی و نرم افزار Spss است. نمونه پژوهش 460 نفر از ساکنین و غیر ساکنین محدوده مجتمع مسکونی دستگاه مشهد است که به روش تصادفی انتخاب شده اند.

یافته های پژوهش نشان می دهد نبود دید، وجود پناه و نقاط کور برای مجرمین و نبود راه فرار برای قربانیان سبب احساس ترس و کاهش امنیت شده است. همچنین احساس امنیت در ارتباط با عوامل کالبدی چون میزان روشنایی، پوشش گیاهی، نبود محل های نشستن و استراحت، دید کافی برای افراد و نبود راه دسترسی برای فرار قربانیان نیز هست.

با توجه به یافته های پژوهش در ارزیابی های کالبدی- رفتاری، علل وجود احساس عدم امنیت منتج شده از عوامل کالبدی - رفتاری احصا شده است که عبارت اند از: خلوتی در روز و شب، فقدان محل های نشستن و استراحت، نبود روشنایی کافی، وجود پوشش گیاهی بلند و نقاط کور برای اختفا و پنهان شدن مجرمین، نبود نظارت پلیس و وجود راه های دسترسی برای فرار مجرمین.