استانداردسازی مقیاس روان شناسی رانندگی با تاکید بر نظریه سوال پاسخ: کاربرد مدل پاسخ مدرج چندبعدی

مقیاس روان شناسی رانندگی به منظور سنجش میزان اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه حین رانندگی با اتومبیل ساخته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی این مقیاس به عنوان ابزاری به منظور اندازه گیری میزان اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه رانندگان انجام شد.

جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از کلیه رانندگان تاکسی شهر تهران که 300 نفر به روش در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس روان شناسی رانندگی، چک لیست نشانه های اختلالات روانی (90SCL-) و میزان تخلفات رانندگی افراد گروه نمونه در سه ماه اخیر بود. برای بررسی ویژگی های روان سنجی به تعیین روایی محتوایی، روایی ملاکی، روایی سازه و همچنین پایایی پرداخته شد.

روایی محتوایی از طریق ضریب توافق توسط پنج متخصص برابر 62/0 به دست آمد و موردتایید قرار گرفت. در مورد روایی ملاکی، همبستگی نمرات خرده مقیاس ها با میزان تخلفات سه ماهه اخیر، 39/0 و 42/0 و با نمرات خرده مقیاس های 90SCL- 48/0 و 53/0 به دست آمد که در سطح 01/0 معنادار بودند. در تحلیل عاملی اکتشافی، سوال ها روی دو عامل بار شدند و تحلیل عاملی تاییدی، این مدل دوعاملی را تایید کرد. همسانی درونی بین سوال ها، عوامل و کل مقیاس مناسب بود.

 نتایج تجزیه وتحلیل مدل پاسخ مدرج چندبعدی نشانگر برازش مناسب مدل با داده ها و مقدار مطلوب مولفه های مدل بود که آگاهی دهندگی بالایی را برای مقیاس فراهم کرده است. این مقیاس دارای ویژگی های روان سنجی مطلوبی برای جامعه رانندگان شهر تهران است و از آن می توان برای اندازه گیری میزان اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه حین رانندگی استفاده کرد.