تحلیل و ارائه نظام معرفت شناسی تائویی

این نوشتار با هدف ارایه تصویر نظامند از معرفت شناسی تایویی، به تحلیل محتوای دو منبع متقدم اندیشه تایویی یعنی دایو ده جینگ و جوانگ دزو پرداخته و مباحث اصلی معرفتی شناسی هم چون ارکان معرفت، امکان معرفت، معیار صدق معرفت ، ابزارهای معرفت، اقسام و مراتب معرفت، مرزها و حدود معرفت، یقین و حد نهایی آن و موانع معرفت را استنباط و بررسی کرده و به طور نظامند تبیین نموده است. اگرچه این منابع موجز و کنایی، با هدف ارایه نظام معرفت شناسی تدوین نیافته اند اما برآیند پژوهش حاکی است، با تحلیل محتوای آن ها می توان نظام معرفتی تایویی را ترسیم نمود؛ نظام معرفتی که در آن ارکان معرفت دارای سنخیت و وحدت هستند. شناخت امری ممکن و شناخت یقینی در روند انحلال فردیت در تایو بی نام حاصل می شود. علم به مثابه نور است که شناخت را تحقق می بخشد اما حقیقت مطلق، تاریکی (فرانور) است و امکان معرفت به آن وجود ندارد. در رویکرد معرفتی آنان، شهود و علم حضوری، که می تواند وجود پویا، متغیر و سیال را ادراک نماید، جایگاه ویژه ای دارد. معرفت از نظر آنان امری ذومراتب و حاصل تجربه تواجد و برطرف نمودن موانع معرفتی چون ذات گرایی، عقل گرایی، زبان، توجه به بعدمادی نفس، جهان و هم چنین احساسات است. معیار صدق معرفت، تطابق معرفت با کنه هستی است