مطالعه عوامل ریسک در عملیات تخلیه و بارگیری نفت خام توسط کشتی های نفتکش با استفاده از روش Fuzzy TOPSIS

گستردگی و اهمیت روز افزون عوامل ریسک در صنعت حمل و نقل دریایی، هدف اصلی این مطالعه است. در این تحقیق، عوامل اثرگذار بر کشتی های نفتکش وارده به پایانه های نفتی دریایی کشور جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. این مطالعه از نظر نوع کیفی و از نظر هدف کاربردی و توسعه ای و از نظر ماهیت یک پژوهش توصیفی و پیمایشی است. این تحقیق از مهرماه 1396 تا آذرماه 1397 با انجام مطالعات میدانی و با استفاده از پرسشنامه های تخصصی و مصاحبه های حضوری صورت گرفته است. قلمرو مکانی تحقیق اکثر بنادر و پایانه های نفتی دریایی و شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت نفت فلات قاره ایران و جامعه آماری آن کشتی های نفتکش تحت مالکیت کشور جمهوری اسلامی ایران، متخصصین، کارشناسان و خبرگان مستقر در خشکی و شاغل در دریا شناسایی و تعیین گردیدند. در این مطالعه با استفاده از روش دلفی فازی مهم ترین عوامل ریسک در کشتی های نفتکش بعد از غربال کردن از بین 43 عامل مهم ریسک انتخاب و دسته بندی شده اند. در این راستا، تعداد هفت معیار اصلی و 15 عامل زیرمعیار ریسک در قالب Fuzzy TOPSIS کاربردی و نظرات پنل خبرگان دلفی برای ایمنی کشتی، خدمه و کارکنان آنان طبقه بندی شده اند. با توجه به اینکه اغلب روش های قدیمی ارزیابی ریسک پیرامون موضوع این تحقیق فقط به مطالعه دو قطب اصلی یعنی پیامد و احتمال در ارزیابی ها پرداخته اند و با توجه به اینکه این دو عامل اصلی به صورت جامع به تمام جنبه های خطرات پروژه نمی پردازند، در این مقاله برای اطمینان بیشتر و دقیقتر و تضمین ارزیابی و رتبه بندی ها از روش Fuzzy TOPSIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد در رتبه بندی عوامل ریسک و با در نظر گرفتن معیار های ارزیابی، به ترتیب اهمیت، عوامل انسانی، ماشین آلات و مخازن کشتی و ایمنی به عنوان مهمترین عوامل ریسک آفرین در بروز حوادث در عملیات کشتی های نفتکش شناخته می شود.