تحلیل انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری اسلامی ایران از منظر ساختار و کارگزار

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر در چرخش رفتار انتخاباتی مردم در انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری اسلامی ایران از منظر ساختار و کارگزار بود. در این پژوهش با بهره گیری از چارچوب نظری ساختار و کارگزار با رویکرد تفسیری و روش کیفی، ضمن شناسایی ساختارها و کارگزاران موثر در انتخابات، به نقش هر کدام از آنها پرداخته شد. نتایج نشان داد که رفتار انتخاباتی مردم ایران متاثر از عوامل ساختاری چون بستر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و کارگزارانه ای چون ویژگی های شخصیتی منتخبین، فضای تبلیغاتی انتخابات و رویکرد کاندیداها به کارکرد دولت های قبلی است. هر یک از عوامل ساختاری یا کارگزارانه به تنهایی در انتخاب کاندیداهای ریاست جمهوری موثر نبوده و در صورت فراهم بودن شرایط ساختاری، کارگزار تبلیغاتی (مخصوصا نوع منفی آن) نقش پررنگی را در موفقیت و شکست کاندیداها بر عهده داشته است. با توجه به جایگاه متزلزل احزاب در ایران، حمایت حزبی و جناحی از کاندیدای خاص نیز پیروزی ایشان را به ارمغان نیاورده است. از سوی دیگر، شکل گیری مشارکت انفعالی از مواردی است که نیازمند سیاست گذاری مسیولان می باشد تا از کژکارکردهای آن آسیبی به جامعه اسلامی وارد نشود و زمینه های حرکت هدفمند را برای مشارکت کننده های عرصه سیاست فراهم آورد.