اثرات دیررس گاز خردل بر برخی از شاخص های آزمون عملکرد ریوی مجروحان شیمیائی دفاع مقدس

در جنگ ایران و عراق، عراق بارها از سلاحهای شیمیایی استفاده کرد و طی جنگ حدود450000 نفر از ایرانیان در معرض این گازها قرار گرفتند. جهت بررسی اثرات دیررس گازهای شیمایی، به ویژه گاز خردل، بر دستگاه تنفس بعضی از شاخصهای مهم آزمون عملکرد ریوی (VC, FEV1/FVC, PEF, MEF 50%.25%,25_75%, ERV, IC, FVC, FEV1) طی متوسط (انحراف معیار) 7/7 (1/2) از 5 تا 10 سال پس از مواجهه اندازه گیری شد. از فروردین تا آبان 1373 از بین پرونده های مجروحان شیمیایی که تحت پوشش بنیاد مستضعفان و جانبازان کرمان قرار داشتند، 292 نفر که بین سالهای 63-1367 در معرض گاز خردل قرار گرفته بودند، آزمون دم سنجی اسپیرومتری) روی آنان انجام شد. سن، مواجهه شغلی، استعمال سیگار، وزن و قد نیز در نظر گرفته شد. متوسط (انحراف معیار) سن این مجروحان در زمان مطالعه 5/31  (8/6) سال بود. 250 نفر (85/4 درصد) بلافاصله پس از حمله شیمیایی، علایم بالینی حاد اختلال تنفسی در آنان بروز کرد و بیش از نیمی از مصدومان (160 نفر با  54/8  درصد) در آزمون دم سنجی اختلال نشان دادند. اسپیرومتری 132 نفر (45/2 درصد طبیعی بود. در آزمون مزبور در 39 نفر (13/4درصد) طرح با الگوی محدودیتی، 109 نفر (37/3 درصد) طرح با الگوی انسدادی و 12 نفر (4/1درصد) طرح با الگوی مخلوط مشاهده شد. کاهش ظرفیت حیاتی این مجروحان از نظر آماری معنی دار بود (0/05>P)، میزان بروز عوارض دیررس در افرادی که در مرحله حاد دارای نشانه بودند، بیشتر بود و ظرفیت حیاتی کسانی که هنگام مواجهه از ماسک و لباسهای محافظ استفاده کرده بودند، بالاتر بود (0/05 >P).