بررسی اپیدمیولوژیک فزونی فشار خون و ارتباط آن با چاقی، دیابت و هیپرلیپیدمی در اسلامشهر

به رغم پیشرفتهای چشمگیر در زمینه تشخیص، درمان و کنترل فشار خون هنوز فزونی فشار خون یکی از علل عمده بیماریهای عروق مغز، کلیه و نیز نارسایی های قلبی محسوب می شود. از آنجا که کنترل چربی ها و قند خون به ویژه وزن افراد در پیشگیری و درمان فشار خون و نیز کاهش نیاز به داروهای پایین آورنده فشار خون حایز اهمیت زیادی است، این مطالعه اپیدمیولوژیک به منظور بررسی رابطه فشار خون با نمایه توده بدن، چربی و گلوکز خون در اسلام شهر واقع در 30 کیلومتری جنوب غربی تهران به انجام رسید.از جمعیت 244000 نفری اسلام شهر 1919 نفر (40 درصد مرد و 60 درصد زن) بالای 30 سال، به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از نواحی 17 گانه اسلامشهر برگزیده شدند. برای اندازه گیری کلسترول و تری گلیسرید و برای اندازه گیری قند خون یک نمونه خون ناشتا 2 ساعت پس از خوردن 75 گرم گلوکز نمونه خون اخذ شد، قد و وزن اندازه گیری و نمایه توده بدن محاسبه شد. فشار خون کلیه افراد در وضعیت نشسته اندازه گیری شد. قند خون به روش ارتوتولوییدین، تری گلیسرید و کلسترول به وسیله دستگاه اتوآنالیز 1000RA تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار فشار خون سیستولی 23±128 میلی متر جیوه بود و بین مردان و زنان اختلاف معنی داری وجود نداشت. میانگین و انحراف معیار فشار خون دیاستولی 78±13 میلی متر جیوه بود و فشار خون دیاستویی زنان نسبت به مردان به طور معنیداری بالاتر بود (13±78 زنان، 13±76 مردان و (0/003>P)، میانگین فشار خون دیاستولی و سیستولی در هر در جنس با بالا رفتن سن افزایش یافت. ولی افزایش فشار خون دیاستولی از دهه پنجم زندگی ثابت باقی ماند. میانگین و انحراف معیار قند خون دو ساعته در افراد مورد بررسی با فشار خون دیاستولی طبیعی، فزونی خفیف و فزونی شدید به ترتیب 59 ±120، 64 ±134 و 94±150  میلی گرم در دسی لیتر بود، این ارقام برای فشار خون سیستولی برابر 55±117 ، 60 ±128 و 87 ±156 میلی گرم در دسیلیتر بود، 19 درصد افراد سالم، 34 درصد افراد مبتلا به IGT و 34 درصد افراد دیابتی دارای فزونی خقیف و شاید فشار خون دیاستولی بودند (0/01>P). این ارقام در مورد فشار خون سیستولی به ترتیب 24، 42 و 50 درصد بود (0/01>P)، فشار خون دیاستولی در افراد با تری گلیسرید طبیعی و غیر طبیعی به ترتیب 18 و 27 درصد (0/001>P) و فشار خون سیستولی 24 و 34 درصد (0/001>P) بود. 19 درصد افراد مورد بررسی با کلسترول طبیعی و 26 درصد با کلسترول غیر طبیعی دارای فزونی فشار خون دیاستولی بوند (0/001>P). این ارقام در مورد فشار خون سیستولی به ترتیب 24 و 34 درصد بود (0/001>P). شیوع چاقی متوسط و شدید در افراد با فزونی فشار خون دیاستولی و سیستولی به ترتیب 46 و 41 درصد بود. چاقی همراه با فزونی فشار خون در زنان به مراتب بیشتر از مردان بود، 13 درصد زنان و 5/7 درصد مردان مبتلا به فزونی فشار خون دیاستولی و 13/9 درصد زنان و 8/1 در اصل مردانی که فزونی فشار خون سیستولی داشتند، دچار چاقی متوسط و شدید بودندنتایج این بررسی نشان می دهد که عارضه فشار خون در افراد بالاتر از 30 سال از شیوع بالایی برخوردار است. افزایش فشار خون دیاستولیک در زنان و در مقایسه با مردان - و همبستگی موجود بین فشار خون و تری گلیسرید، کلسترول، چاقی و قند خون با اهمیت بوده و نیاز به بررسیهای بیشتری دارد.