مقایسه ی کارآمدی رفتار درمانی شناختی، زولپیدم 10 میلی گرم و لیست انتظار بر ادراک بیماری و بازدهی خواب در افراد مبتلا به اختلال بی خوابی مزمن

هدف از این مطالعه مقایسه ی کارآمدی رفتار درمانی شناختی، زولپیدم 10 میلی گرم و لیست انتظار روی ادراک بیماری و بازدهی خواب در افراد مبتلا به اختلال بی خوابی مزمن بود. 

شرکت کنندگان شامل هفتاد و چهار (43 نفر زن) بیمار مبتلا به اختلال بی خوابی مزمن بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند در بازه زمانی آذر 1397 تا بهمن 1398 با استفاده از ملاک های ورود و خروج، انتخاب شده و به شکل تصادفی در یکی از سه گروه رفتار درمانی شناختی (25 نفر)، دارو درمانی (زولپیدم 10 میلی گرم؛ 29 نفر) و لیست انتظار (20 نفر) قرار گرفتند. تمامی بیماران در سه نوبت پیش از درمان، پس از درمان و پی گیری سه ماهه توسط نسخه ی فارسی فرم کوتاه پرسش نامه ی ادراک بیماری و شاخص بازدهی خواب مورد سنجش قرار گرفتند. سپس داده ها با استفاده تحلیل واریانس مختلط همراه با آزمون تعقیبی بونفرونی و تحلیل واریانس با تدابیر مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. 

تمامی مراحل این پژوهش تحت نظارت و تایید کمیته ی اخلاق در پژوهش دانشگاه خوارزمی تهران صورت گرفته است (کد اخلاق: IR.KHU.REC.1398.008). 

بیمارانی که رفتار درمانی شناختی دریافت کرده بودند، در دو مرحله ی پس از درمان و پی گیری سه ماهه در ادراک بیماری و بازدهی خواب، نمرات به طور معنادار کم تری نسبت به گروه لیست انتظار دریافت کردند. کارآمدی دارو درمانی تنها در مرحله ی پس از درمان مشاهده شد، اما در مرحله ی پی گیری سه ماهه، بین گروه های دارو درمانی و لیست انتظار تفاوت معناداری وجود نداشت. 

رفتار درمانی شناختی برای بی خوابی، ادراک بیماری و بازدهی خواب را در طول مدت 3 ماه به طور معنادار کاهش داد. دستاوردهای درمانی تا 3 ماه پس از پایان درمان همچنان حفظ شدند. عدم دریافت درمان در گروه لیست انتظار و قطع تدریجی درمان در گروه دارو درمانی منجر به کاهش بازدهی خواب و افزایش ادراک بیماری می گردد.