تحول کاربری اراضی در نواحی روستایی پیرامون شهر کاشان

در بستر زمان، عوامل و نیروهای درونی و بیرونی، هر یک به شکلی در روند تحولات سکونتگاه های روستایی تاثیرگذارند. بعبارتی کاربری اراضی سکونتگاه های روستایی وشهری به عنوان یک نظام مکانی- فضایی دایم در حال تحول اند این تحولات از یک سو تحت تاثیر نیروها و روندهای درونی این نظام اند، و از طرفی از عوامل و نیروهای بیرونی که خود از سایر واقعیت های مکانی- فضایی و یا غیر فضایی نشات می گیرند، تاثیر می پذیرند. بخش مرکزی کاشان نیز درحال تجربه این تحولات می باشد. این منطقه با بیش از 300 هزار نفر جمعیت، از مشکلاتی همچون، عدم تعادل فضایی، پراکنده رویی و تمرکز شدید رنج می برد. پیامد منطقی این تمرکز را می توان در رشد کالبدی شهر کاشان، خالی شدن سکنه روستاها، پدیدار شدن نابرابری های اجتماعی و اقتصادی، تخریب اراضی کشاورزی، بورس بازی زمین و رانت خواری، آسیب های اکولوژیکی و... مشاهده نمود. از این روتحلیل کاربری اراضی در این محدوده ضرورت دارد. برای این منظور نخست با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست 8 و با تکیه بر بعد ریخت شناسی ساختار فضایی، تغییرات کاربری اراضی استخراج، تحلیل و برای  سال1410 شبیه سازی می شود. درگام دوم، با استفاده از سه شاخص توزیع، خوشه بندی و تجمع، بر پایه داده های جمعیت درسال های مزبور، سیمای فضایی منطقه ترسیم می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ نظام کاربری اراضی منطقه بطور شدیدی متاثر از پدیده خزش شهری است؛ که این امر زمینه تحول کاربری های اراضی روستاها بویژه اراضی کشاورزی را فراهم کرده است؛ همچنین، عوامل و نیروهای دورنی و بیرونی مختلف با منشاء محیطی- اکولوژک، اجتماعی- اقتصادی و کالبدی در تغییر کاربری اراضی اثرگذار بوده اند؛ که در این میان نقش منابع آب و جریان جمعیت از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر عوامل برخوردار است؛ در واقع روستاها به منزله عرصه تکمیلی برای کارکردهای شهر کاشان شده اند.