آلودگی گیاهان دارویی به فلزات سنگین و حد مجاز آنها

آلودگی خاک ها و آبها و به تبع آنها گیاهان، با فلزات سنگین یکی از مسایل مهم زیست محیطی است. در صورتی که این گیاهان جزو گیاهان دارویی باشند، مقادیر اضافی یون های فلزی، سلامت انسان ها را تهدید می کنند. گزارش های متعددی حاکی از آلودگی گیاهان دارویی و معطر و پتانسیل بالای این گیاهان در جذب فلزات سنگین، انتقال آن به بخش های خوراکی و حتی ورود آن به داروهای گیاهی است. آلودگی گیاهان دارویی و محصولات فرعی به فلزات سنگین در طول دوره کشت، فراوری محصولات و یا افزودن عمدی به فرآورده های گیاهی در طب سنتی هند و چین با ادعای خواص درمانی آنها روی می دهد. از آنجا که استفاده از گیاهان دارویی در درمان بسیاری از بیماری ها مورد توجه بوده و به طور عمده اعتقاد بر این است که گیاهان دارویی به دلیل منشاء طبیعی عوارض جانبی ندارند، بنابراین گیاهان دارویی و فراورده های آنها باید عاری از فلزات سنگین سمی باشند. از این رو، سازمان بهداشت جهانی (WHO) تاکید کرده است که گیاهانی با عملکرد دارویی و درمانی باید برای تایید وجود فلزات سنگین مورد آزمایش قرار گیرند. از آنجا که امکان حذف کامل فلزات سنگین در فراورده های گیاهی وجود ندارد، بنابراین لازم است یک حد مجاز از فلزات سنگین و سمی تعریف شود. در این نوشتار، واکنش گیاهان دارویی به فلزات سنگین، میزان حد مجاز فلزات سنگین از نظر استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و دارونامه های کشورهای مختلف و میزان مصرف قابل تحمل هفتگی فلزات سنگین ارایه شده است.