بازتاب پارادایم فقه حیل در الکافی کلینی گزارش‏ ها، تمایزها و فرضیه‏ ها

در روزگار کلینی کاربست حیل در فقه اسلامی نظریه‏ای شایع و فراگیر است و تقریبا در غالب ابواب فقهی حضور جدی دارد و اعتبار آن نزد جمهور فقیهان مسلم و قطعی است. از جمله ادله طرفداران نظریه جواز حیل در مساله زنای مریض، تبدیل مجازات حد زنا از شلاق به ترکه صدتایی از شاخه خرما با استناد به آیه (و خذ بیدک ضغثا فاضرب به و لا تحنث) است. کلینی مضمون این دلیل را با اسانید خود از امام صادق7 گزارش کرده است. اعتبارسنجی گزارش‏های کلینی، تفاوت‏ها و تمایزهای آن با دیگر گزارش‏های موجود در جوامع حدیثی امامیه و اهل سنت، مساله اصلی این نگاشته است. برآیند پژوهش، مناقشه در یک گزارش کلینی است که تمایزها و تفاوت‏های آن با سایر گزارش‏های شیعی و اهل سنت را ضمن چند فرضیه، تبیین نمودیم و در نهایت در طبقه‏بندی کلینی در زمره طرفداران پارادایم جواز حیل در استدلال به آیه فوق، در مساله حد زنا مریض، تردید شده است.