بررسی راهکارهای مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی در استان لرستان

با توجه به خشکسالی‏ های متعددی که از دیرباز در پهنه سرزمین رخ می‏ دهد و تاثیر مستقیم آن بر بخش کشاورزی، مدیریت منابع آب کشاورزی از اهمیت ویژه ‏ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‏ بندی راهکارهای مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی در استان لرستان به روش کمی-کیفی و با رویکرد اکتشافی انجام شد. روش کیفی مورد استفاده، تیوری بنیانی بود. در مرحله اول جهت شناسایی راهکارها، 16 مصاحبه نیمه‏ ساختارمند با خبرگان مدیریت منابع آب در استان انجام شد و 44 راهکار در قالب چهار مولفه "آموزشی-فرهنگ‏ سازی"،"حمایتی-نهادی"، "اقتصادی" و "تکنولوژیکی" شناسایی شدند. در مرحله دوم از فن دلفی- فازی طی دو مرحله جهت دستیابی به توافق گروهی بین خبرگان و تعیین اولویت گام‏ های شناسایی شده استفاده شد. مهم ‏ترین راهکارها در هر گام نیز عبارت است از راهکارهای حمایت همه جانبه از ایده‏ های نوآورانه در زمینه کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی، ایجاد حفره‏ هایی در خاک در عمق ‏های مشخص برای نگهداشت آب حاصل از ریزش‏ های زمستانی برای استفاده در فصول کم آب، تقویت ادراک کشاورزان از بحران کم‏ آبی از طریق ارایه آموزش‏ های مدیریت منابع آب و کشت محصولات کم ‏آب بر و خرید آن از کشاورزان به قیمت تضمینی جهت جلوگیری از کشت محصولات آب‏ بر بودند. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، برای مدیریت پایدار آب کشاورزی در استان، بایستی آموزش اثربخش با هدف نهادینه کردن فرهنگ حفاظت از منابع آب در سرلوحه دست اندرکاران امر قرار بگیرد.