بررسی تاثیر تغییرات دمای سطح دریا (SST) بر اکوسیستم های مرجانی مطالعه موردی: جزیره کیش

 آبسنگ های مرجانی یکی از جذاب ترین اکوسیستم های جهان هستند. این آبسنگ ها بخش های وسیعی از جهان را در مناطق گرمسیری در برگرفته اند. آبسنگ های مرجانی در آب های ایران در خلیج فارس تا حد زیادی محدود به جزایر است. بسیاری از عوامل از جمله فعالیت های طبیعی و انسانی موجب ایجاد استرس در اجتماعات مرجانی می شوند که بر گسترش آبسنگ ها تاثیر می گذارد. رویدادهای سفیدشدن مرجان ها به سبب افزایش دمای هوا از نظر فراوانی و شدت در سراسر جهان در حال افزایش است. پدیده سفیدشدن به عنوان یک تهدید عمده برای آبسنگ های مرجانی در سراسر جهان در نظر گرفته می شود؛ به ویژه به دلیل این که رویدادهای سفید شدن در مقیاس بزرگ به گرم شدن کره زمین مرتبط بوده است. شدیدترین رویدادهای جهانی سفیدشدن مرجان ها که در سراسر جهان گزارش شده، در سه دهه گذشته رخ داده است. خلیج فارس گرم ترین دریای مرجانی جهان محسوب می شود. شرایط دمایی مربوط به سفیدشدن مرجان در خلیج فارس بیشتر از هر منطقه دیگری در جهان است. از این رو، آبسنگ های مرجانی در خلیج فارس نیز در برابر ناهنجاری های دمایی و اثرات بلندمدت آنها آسیب پذیر هستند. دمای سطح دریا (SST) یکی از مهم ترین عوامل فیزیکی است که حیات اجتماعات آبسنگ های مرجانی را تحت تاثیر قرار می دهد. در سال های اخیر، سفیدن شدن مرجان ها به سبب گرمایش جهانی و افزایش دمای سطح آب (SST) در خلیج فارس منجر به مرگ و میر بسیاری در اجتماعات مرجانی این گستره آبی شده است. بدین ترتیب، در این پژوهش به واکاوی رخدادهای سفیدشدگی اجتماعات مرجانی و تهدیدات ناشی از آن در جزیره کیش پرداخته شده است. منطقه مورد مطالعه شامل صخره های مرجانی در آب های پیرامونی جزیره کیش در خلیج فارس و بررسی اثرات تنش های وارده است.

  در این پژوهش، داده های دمای سطح دریا (SST) به صورت روزانه از (1982 تا 2017) با تفکیک مکانی 1×1 درجه قوسی مورد بررسی قرار گرفته است. سپس، مقادیر شاخص درجه گرمای هفتگی (DHW) برای ارزیابی اثر تجمعی استرس گرما بر اساس داده های SST محاسبه و برآورد گردید. این شاخص شدت آستانه سفیدشدگی بر اساس یک بازه بلندمدت را برای هر مکان نشان می دهد.در ادامه، به منظور بررسی روند تغییرات دمای سطح دریا از آزمون ناپارامتری من- کندال بهره گرفته شده است.

 نتایج نشان داد که بیشینه دمای سطح دریا مربوط به 11 اگوست 2017 برابر با 17/35 درجه سانتی گراد می باشد. واکاوی روند تغییرات دمای سطح دریا با آزمون ناپارامتری من- کندال نیز نشانگر روند افزایشی دمای سطح دریا به ویژه از سال 1998 به بعد است. آستانه شاخص DHW در منطقه مورد بررسی نیز برابر با 3/5 می باشد که به منزله هشداری برای سفیدشدگی اجتماعات مرجانی جزیره کیش است. نتایج نشان دهنده توانایی شاخص DHW برای پیش بینی رویدادهای سفیدشدگی در جوامع صخره های مرجانی جزیره کیش می باشد و می تواند ابزاری کارآمد در مدیریت این اکوسیستم باشد.

  نتایج واکاوی حرارتی حاصل نشان داد که بین رویدادهای ثبت شده سفیدشدگی در سال های مختلف و سال های وقوع النینو هم پوشانی وجود دارد. از این رو، این تحلیل ها و نتایج کمک می کند تا در سال هایی که گزارش های وقوع سفیدشدگی وجود ندارد و یا اطلاعات به درستی ثبت نشده است؛ با استفاده از این هم پوشانی این فقدان اطلاعات را بازسازی نمود.