بررسی مقایسه ای تفکرات مهاتما گاندی و الهیات رهایی بخش آمریکای لاتین

مهاتما گاندی و متالهان رهایی بخش آمریکای لاتین دو نمونه مهم دینی در مبارزات سیاسی و اجتماعی در سده بیستم هستند. گر چه سنت دینی و فضای فرهنگی زمینه ای این دو متفاوت هستند با این حال مشترکاتی دارند که امکان مقایسه آن ها را میسر می کند. این مقاله به شیوه ای مقایسه ای و تحلیلی آن ها را در سطوح مبانی، روش و هدف مقایسه می کند. آن ها پیوندی انتقادی با سنت های دینی خود دارند، معتقد به دیدگاهی زمینه مند و متوجه تحولات این جهانی اند، به فقرزدایی و عدالت جویی توجه دارند و پراکسیس را بسیار مهم تر از نظریه پردازی صرف می دانند. با این حال متالهان رهایی بخش، متاثر از اندیشه های مارکسیستی، خواستار تغییر ساختارهای ناعادلانه سیاسی و اقتصادی اند، ولو این تغییر به بهای روش مبارزه خشونت آمیز باشد. نزد آن ها هدف اهمیتی بیش از وسیله دارد. اما گاندی با تاکید بر تحول معنوی و اخلاقی افراد، معتقد است هدف و وسیله (روش) جدایی ناپذیرند و روش های خشونت آمیز منجر به قیدهایی سخت تر از قیدهای استعمار می شوند. گاندی در این راه متاثر از اندیشه های لیو تولستوی است و موعظه فراز کوه مسیح است. او گرچه بعضی از آرمان های سوسیالیستی را می پسندد اما منتقد شیوه و ساختار مبارزاتی آن ها است.