بررسی نقش و عملکرد سرلشکر محمود آیرم در تاسیس و تحکیم دیکتاتوری رضاشاه

نظامیان در به سلطنت رسیدن رضاشاه نقش اساسی داشتند و بازوهای او برای رسیدن به قدرت بودند. پس از کودتای سوم اسفند 1299، بیشتر افسرانی که رضاخان را در آن کودتا یاری کردند، به مناصب مهمی گماشته و مجری اوامر او در دوران وزارت جنگ، رییس‌الوزرایی و پادشاهی شدند. همچنین برخی افسرانی که مانند عبدالله امیرطهماسبی و محمود آیرم در کودتا نقش نداشتند، بعد از آن به مناصب مهمی دست یافتند. در این پژوهش با مطالعه موردی عملکرد سرلشکر محمود آیرم، به نقش او در عرصه سیاست ایران در سال‌های 1299 تا 1312، که به تحکیم قدرت رضاشاه انجامید، می‌پردازیم. آیرم در تحولات بعد از کودتا، از جمله پروژه جمهوریت، تاسیس حکومت پهلوی، برخورد با عشایر و حمایت از اقدامات رضاشاه در مناطق تحت فرماندهی خود ایفای نقش کرد. او از افسران ارشد قزاق بود که در مدارس نظامی روسیه تحصیل کرد و قبل از کودتا درجه میرپنجی (سرتیپی) داشت. وی در دی ماه 1300 با ارتقا به درجه امیرلشکری از سوی رضاخان به فرماندهی لشکر جنوب برگزیده شد، اما در سال 1307، رضاشاه در جریان خیزش عشایر جنوب وی را از فرماندهی لشکر جنوب برکنار و زندانی کرد.