رتبه بندی نوین مراکز چندمنظوره شهری با تمرکز بر مفهوم شادی

مفهوم شادی به دلیل پیچیدگی و تنوع جهان بینی انسان در ادوار مختلف، تعاریف متفاوتی را به خود دیده است. در دوران باستان تا عصر روشنگری شادی تنها در حوزه سعادت، لذت و ایدیولوژی تعریف شده بود اما با آغاز عصر صنعت تا اواسط قرن بیستم، سنجه های عددی- اقتصادی در تعریف آن شروع به نقش آفرینی کردند. این نقش با شروع نیمه ی دوم قرن بیستم و پررنگ شدن مطالعات میان رشته ای در حوزه اقتصاد شادی، جایگاه روابط و تعاملات اجتماعی را به عنوان شاخصی تعیین کننده در مولفه های اقتصادی بر شادی تبیین کرد. در این مقاله، با توجه به نقش مراکز چندمنظوره شهری در امکان شکل دهی به تعاملات اجتماعی نوین، سعی شده است که با تعریف مولفه های شادی میزان اهمیت هرکدام از آن ها در مراکز چندمنظوه شهری با توجه به وجود کاربری های مختلف تجاری، فرهنگی و تفریحی در شش گزینه شامل مراکز چندمنظوره کوروش، ارگ، گالریا، سمرقند، هروی و کیان در شهر تهران مشخص شود. در این راستا، ابتدا بر مبنای تحلیل مطالعات پیشین، با محوریت شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر افزایش تعاملات اجتماعی و شادی مخاطبان در مراکز چندمنظوره شهری، سه مولفه تنوع، تراکم و طراحی فضای گسست به عنوان معیارهای اصلی تحلیل سلسه مراتبی تعریف شدند. سپس، با توجه به نیاز رتبه بندی مراکز معرفی شده، مدل چندشاخصه ی سه سطحی بر اساس سه معیار اصلی (تنوع، تراکم و طراحی فضای گسست) و نه زیرمعیار (سینما، رستوران و فودکورت، فضای بازی، فروشگاه ها، آسانسور و پله برقی، ارتباط با فضای باز، گشودگی افقی، فضای اشتراکی و امنیت) طراحی و اجرا شد. نتایج حاکی از اهمیت نقش طراحی فضا در قالب وجود فضای گسست به عنوان موثرترین معیار در اولویت بندی فضای چندمنظوره بر اساس مطلوبیت شادی است. علاوه بر آن، با استناد به تحلیل به دست آمده، مشخص شد که مرکز چندمنظوره کوروش با بالاترین رتبه در رقابت با سایر گزینه ها، فضای شادتری را برای متقاضیان خود فراهم آورده است.