نوربرت الیاس، جامعه شناسی ورزش، متمدن شدن، تغییرات اجتماعی اروپا، ورزش.

این مقاله به واکاوی اندیشه های «نوربرت الیاس» در زمینه نقش و کارکرد ورزش در تحولات و تغییرات اروپا می پردازد. «الیاس» یکی از پیشقراولان حوزه جامعه‏شناسی ورزش بر آن است که «ورزش» کلید شناخت جوامع و ابزاری جهت تحلیل فرهنگ و ساختارهای حاکم بر جامعه است. او ورزش را محملی برای خویشتن‏داری و تعدیل خشونت‏ها در راستای تغییرات اجتماعی و فرایند متمدن‏شدن می پنداشت. سوال اساسی این مطالعه ناظر بر این است که آیا ورزش در تغییرات و تحولات اجتماعی و فرهنگی اروپا در راستای متمدن شدن نقش داشته است؟ در این مقاله از روش تحقیق تاریخی اسنادی و فن کتابخانه جهت گردآوری مطالب استفاده شده، به طوری که نخست به تشریح زندگی و کاربست نظریات اجتماعی این جامعه‏شناس که در پی ارایه‏ی الگویی جهت کشف علل تغییر و تحول در رفتار اروپاییان و چگونگی پیدایش تمدن مدرن غرب بوده، پرداخته شده و نقش ورزش و بازی‏ها در این وادی تبیین شده است. سپس نیم‏نگاهی به بن‏مایه‏های آراء الیاس در جامعه‏شناسی ورزش انداخته شده و دیدگاه مثبت وی به ورزش و بازی‏ها مورد واکاوی قرار گرفته است. آن‏گاه به تحلیل کارکردهای ورزش از چشم‏انداز وی که ورزش را فراتر از ورزش و یکی از شاخص های تاثیرگذار در تغییرات اروپا می پنداشت، پرداخته شده است. در این مقاله همچنین به تشریح بازی و مدل های آن به‏عنوان یک فرایند اجتماعی مبادرت شده، زیرا که الیاس، جهان را به یک بازی بزرگ تشبیه کرده و بر آن بود که بازی و مدل‏های آن ناظر بر حیات اجتماعی و تشکیل‏دهنده‏ی روابط انسانی و موتور تحرکه تغییرات اجتماعی هستند. سرانجام در بخش پایانی این نوشتار، سیر تحول این پدیده و روند دگردیسی آن از بازی‏های سنتی و خشن به ورزش‏های مدرن و صلح‏آمیز مورد تحلیل قرار گرفته است. فرایندی که در آن ورزش بر الگوهای رفتاری اروپاییان تاثیر گذاشته و فرایند «ورزشی‏شدن» را در جامعه فراگیر کرده تا بستر را برای ایجاد تغییرات و تحولات و گسترش تمدن اروپا فراهم نماید.